Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

W dniu 25 lipca 2013 r. powód K. W. wniósł pozew o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. kwoty 5003,79 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztami procesu (pozew k. 2-25).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż dochodzi dalszego odszkodowania ponad kwotę wypłaconą przez pozwanego z tytułu czynu niedozwolonego za który odpowiedzialność ponosiła osoba ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Pozwany uznał, iż szkoda polegająca na uszkodzeniu pojazdu powoda jest tzw. szkodą całkowitą według powoda zaś koszt naprawy nie przekroczył wartości pojazdu sprzed szkody zatem pozwany powinien zwrócić powodowi kwotę odpowiadającą kosztom naprawy. Ponadto powód dochodzi odszkodowania obejmującego koszt najmu pojazdu zastępczego i skapitalizowane odsetki.

Pozwany Towarzystwa (...) S.A. w W. wniósł w terminie sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu (k. 33-41). Pozwany wskazał, iż wartość naprawy przewyższyła wartość pojazdu zatem szkoda została rozliczona jako całkowita.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał powództwo (k. 59- 62).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 grudnia 2012 r. doszło do uszkodzenia pojazdu marki T. (...) o nr rej (...) należącego do U. R.. Sprawcą kolizji był M. S. (1) kierujący samochodem marki C. (...) o nr rej (...). Sprawca szkody M. S. (1) posiadał umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zawartą z Towarzystwa (...) S.A. w W. (okoliczność nie sporna, dowód: wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym k.13 akt szkody).

Wartość rynkowa pojazdu T. (...) o nr rej (...) ustalona na dzień powstania szkody wyniosła 7500 zł brutto (dowód: opinia biegłego sądowego k. 67).

Samochód został oddany do naprawy i został naprawiony w warsztacie K. W. za kwotę 7376,61 zł brutto (dowód: kopie faktur k. 15, 16, 17, kopia kalkulacji naprawy k. 8 -13, kopia oświadczenia k. 23). Naprawiany samochód był samochodem 15 letnim uzasadniona była naprawa pojazdu przy użyciu zamienników w celu minimalizacji szkody (dowód: ustna opinia biegłego k. 91).

Zastosowana przez warsztat stawka za roboczogodzinę w wysokości 100 zł była adekwatna do uszkodzeń i nie była nadmiernie wygórowana (dowód: ustna opinia biegłego k. 91). Ceny części zastosowane przez K. W. były cenami realnymi były to ceny tzw. zamienników (dowód: ustna opinia biegłego k. 92).

Gdyby wyliczyć koszty naprawy według cen maksymalnych, koszty naprawy przewyższyłyby wartość rynkową samochodu (dowód: ustna opinia biegłego k. 92).

Towarzystwo (...) S.A. w W. wyliczyło koszty naprawy według cen maksymalnych na kwotę 8138,61 zł i rozliczyło szkodę jako szkodę całkowitą (dowód: kosztorys k. 48 v i 49 akt szkody). Koszty pozostałości wyliczono na kwotę 3500 zł i wypłacono wysokość odszkodowania w kwocie 3950 zł (dowód: pismo k. 5 akt szkody, k. 19 - 20 akt sądowych).

Naprawa samochodu trwała od 18 stycznia 2013 r do 25 stycznia 2013 r. Niezbędny czas naprawy pojazdu wyniósł 6 dni roboczych zaś uzasadnionym czasem przebywania pojazdu w zakładzie naprawczym było 8 dni kalendarzowych tj. do dnia 25 stycznia 2013 r. (dowód: opinia biegłego k. 69, harmonogram prac k. 14).

Na czas naprawy U. R. zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego za kwotę 125 zł + vat za dzień najmu (dowód: umowa najmu k. 5 -7).

Koszt najmu pojazdu zastępczego przez 8 dni wyniósł 1230 zł brutto (dowód: kopia faktury k. 18).

W dniu 18 stycznia 2013 r. U. R. zawarła z K. W. umowę przelewu wierzytelności wynikającej z prawa do zwrotu kosztów likwidacji szkody komunikacyjnej pojazdu T. (...) o nr rej. (...). Wierzytelność obejmowała m.in. odszkodowanie za napraw pojazdu, za najem pojazdu zastępczego (dowód: kopia umowy cesji k. 7).

Szkoda została zgłoszona Towarzystwu (...) S.A. w W. w dniu 2 stycznia 2013 r. (dowód: pismo k. 6 akt szkody), z tym, że faktura za najem pojazdu zastępczego została przesłana ubezpieczycielowi w dniu 14 lutego 2013 r. (dowód: pismo k. 81 akt szkody).

Odsetki ustawowe od kwoty 3426,61 zł za okres od 2 lutego 2013 r do 24 lipca 2013 r wynoszą 211,14 zł (wyliczenia) a odsetki ustawowe od kwoty 1230 zł za okres od 17 marca 2013 r do 24 lipca 2013 r wynoszą 56,95 zł (wyliczenia)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dokumentów złożonych w sprawie znajdujących się w aktach sądowych i aktach szkody, twierdzeń stron co do okoliczności niespornych, i opinii biegłego sądowego z zakresu ruchu drogowego i techniki samochodowej, rekonstrukcji wypadków i kolizji drogowych mgr inż. T. D. pisemnej (k. 62-69) i ustnej (k.91-92).

Autentyczność powołanych wyżej dokumentów nie była kwestionowana przez strony. Żadna ze stron nie żądała złożenia oryginałów dokumentów.

Sąd uznał opinię biegłego sądowego mgr inż. T. D. (k. 62-69, 91-92) za fachowo sporządzoną, gdyż jest spójna logiczna i sporządzona przez osobę kompetentną w swojej dziedzinie. Sąd nie neguje twierdzeń biegłego, że według instrukcji opracowanej przez biegłych szkodę całkowitą wylicza się biorąc pod uwagę maksymalne koszty naprawy. Jak zostanie wskazane w dalszym ciągu, w ocenie Sądu mimo, że co do zasady tak się wylicza szkodę całkowitą w niniejszej sprawie nie ma podstaw do stwierdzenia, że mamy do czynienia ze szkodą całkowitą.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Roszczenie powoda w stosunku do pozwanego oparte jest na podstawie art. 509 kc w zw. z art. 822 kc i art. 436 § 2 kc i art. 361 k.c. Na wysokość szkody dochodzonej w niniejszym postępowaniu składają się koszty naprawy uszkodzonego pojazdu i koszty najmu pojazdu zastępczego.

Nie sporne było w niniejszej sprawie, iż winę za uszkodzenie samochodu ponosi osoba ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Legitymacja czynna powoda też nie była kwestionowana. Sporna jest wysokość szkody.

Według pozwanego szkoda powinna być rozliczona jako szkoda całkowita. Z szeregu innych postępowań wiadomo, że szkoda całkowita polega na tym, iż uznając naprawę pojazdu za nieopłacalną wylicza się wartość szkody poprzez odjęcie od wartości rynkowej pojazdu przed uszkodzeniem wartość pojazdu po uszkodzeniu tzw. wartość pozostałości.

Przy umowie ubezpieczenia typu AC w umowie można ustalić kiedy naprawa będzie uważana za nieopłacalną. Kiedy nie ma takich ustaleń lub w przypadku odpowiedzialności z umowy OC naprawa jest nieopłacalne kiedy przekracza wartość rynkową pojazdu. Taki pogląd został wyrażony w wyroku z 20 lutego 2002 r V CKN 903/00 OSNC 2003/1/15 w którym Sąd Najwyższy stwierdził że „Jeżeli koszt naprawy samochodu jest wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do kwoty odpowiadającej różnicy wartości samochodu sprzed i po wypadku”. Ponadto w wyroku z dnia 20 kwietnia 1971 r., II CR 475/70, (OSPiKA 1971, nr 12, poz. 231) wskazano, iż „w wypadku nieopłacalności naprawy uszkodzonego pojazdu, odpowiedzialny za wypadek obowiązany jest do zapłacenia odszkodowania według wartości pojazdu przed wypadkiem, pomniejszonej o jego wartość po wypadku”. Sąd Najwyższy przyjmował także, że gdyby remont samochodu okazał się dla poszkodowanego niemożliwy albo pociągał za sobą nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do formy odszkodowania, polegającego na zapłaceniu kwoty odpowiadającej "różnicy między wartością samochodu przed wypadkiem a ceną uzyskaną z likwidacji" (por. wyrok z dnia 1 września 1970 r., II CR 371/70, OSNCP 1971, nr 5, poz. 93). Podobnie Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 12 lutego 1992 r I ACr 30/92 (OSA 1993/5/32) wskazał, iż “szkoda całkowita następuje wówczas gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy, albo gdy koszty naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody”.

Takie stanowisko zgodne jest z zasadami logiki po co bowiem naprawiać pojazd kiedy za mniejszą kwotę można kupić taki sam czyli wystąpi przywrócenie do stanu poprzedniego.

Nie było to kwestionowane przez obie strony, spornym zagadnieniem było w jaki sposób ustalić koszty naprawy w celu porównania z wartością rynkową pojazdu.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego w celu ustalenia wartości rynkowej pojazdu oraz czy koszty naprawy dokonanej przez powoda są rzeczywiste to znaczy czy obejmują wszystkie uszkodzenia i czy ceny wskazane przez powoda nie są fikcyjne. Opinia biegłego potwierdziła wartość rynkową ustaloną przez ubezpieczyciela oraz to, że ceny wskazane przez powoda są cenami realnymi z tym, że nie są to ceny części oryginalnych. Biegły ocenił także stawkę za roboczogodzinę zastosowaną przez powoda jako adekwatną oraz potwierdził, iż naprawa objęła wszystkie uszkodzenia.

Biegły potwierdził także, że gdyby wyliczać koszty naprawy w oparciu o ceny maksymalne części to wartość naprawy byłaby wyższa niż wartość rynkowa.

Istotą niniejszej sprawy jest właśnie ustalenie czy powinno się ustalać wysokość odszkodowania biorąc pod uwagę poniesione przez poszkodowanego koszty naprawy czy hipotetycznie wyliczone. Biegły wspominał o pewnych ustalonych instrukcjach wyliczania, ale biorąc pod uwagę zasady prawa cywilnego pełnej kompensacji szkody w ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie można tych instrukcji zastosować.

W ocenie Sądu w sytuacji kiedy dokonano naprawy należy porównać koszty rzeczywiście poniesione a nie hipotetycznie wyliczone, gdyż przy hipotetycznym wyliczeniu można przyjąć rzeczywiście najwyższe stawki i ceny części i hipotetyczny koszt może być o wiele wyższy niż rzeczywiście poniesiony. Skoro poszkodowany był w stanie naprawić pojazd za kwotę mniejszą niż jego wartość rynkowa, to znaczy że naprawa była ekonomicznie opłacalna i nie było podstaw do obniżenia odszkodowania. Zasadą bowiem odszkodowania jest przywrócenie do stanu poprzedniego a skoro tańsza jest naprawa niż zakup pojazdu to należy uznać, iż koszt naprawy jest niezbędnym celowym ekonomicznie uzasadnionym kosztem.

Konstrukcja zwana szkodą całkowitą jest też sposobem naprawienia szkody, ale stosować się powinno ją tylko wtedy kiedy taniej jest kupić nowy samochód niż go naprawić. Niewątpliwie jest to konstrukcja bardziej opłacalna dla ubezpieczyciela, gdyż pozwala mu odliczyć wartość pozostałości, co pomniejsza wysokość odszkodowania. O ile w sytuacji kiedy nie wiadomo jaki warsztat wybierze poszkodowany, ubezpieczyciel może zdaniem Sądu przyjąć naprawę po maksymalnych kosztach o tyle nie oznacza to, że poszkodowany powinien być zmuszony do takiej naprawy. W szeregu innych sprawach ubezpieczyciel bardzo często zarzuca, że naprawa powinna być przeprowadzona taniej np. przy użyciu zamienników. Nie może być tak, że wtedy kiedy jest to korzystne dla ubezpieczyciela rekomenduje on naprawę z użyciem zamienników a kiedy nie, to przyjmuje koszt naprawy przy użyciu oryginalnych części.

W niniejszej sprawie jak stwierdził biegły uszkodzony samochód był samochodem starym i naprawa przy użyciu zamienników była zalecana w celu minimalizacji szkody.

A zatem skoro poszkodowany zdołał naprawić samochód tak, że odzyskał on pełną sprawność, taniej niż zakup nowego samochodu, to w tej sytuacji w ocenie Sądu zasada kompensacji szkody nie pozwala uznać, iż naprawa jest nie opłacalna. Niewątpliwie naprawienie szkody powinno polegać na przywróceniu do stanu poprzedniego. Nie można zmuszać poszkodowanego, aby przywrócił stan poprzedni poprzez zakup nowego pojazdu w sytuacji kiedy to samo może być osiągnięte poprzez naprawę. Należy także stwierdzić, iż ta pierwsza opcja jest bardziej uciążliwa dla poszkodowanego bowiem nie otrzymuje on od ubezpieczyciela całej kwoty potrzebnej na zakup nowego i dopiero po sprzedaży pozostałości uzyskuje ekwiwalent ceny zakupu. Warto jeszcze zauważyć, że nie zawsze sprzedaż pozostałości odbywa się za taką cenę na jaką pozostałości zostały wycenione przez ubezpieczyciela.

Biorąc to wszystko pod uwagę w ocenie Sądu w przypadku kiedy samochód zostaje naprawiony za cenę niższą niż jego wartość rynkowa to odszkodowanie powinno obejmować koszty naprawy i nie ma podstaw do ustalenia szkody całkowitej w oparciu o hipotetyczne, maksymalne koszty naprawy.

Dlatego też Sąd nie polecał biegłemu ustalenia czy można wyliczyć, czy w niniejszej sprawie szkoda miała charakter całkowity w oparciu o maksymalne ceny naprawy, dlatego, że w ocenie Sądu z uwagi na znane koszty naprawy nie ma potrzeby, aby ustalać innych kosztów.

Nie jest to w ocenie Sądu ingerencja w wiadomości specjalne i sferę zarezerwowaną dla biegłego. Jak już wskazano Sąd nie neguje, że zazwyczaj ustala się szkodę całkowitą przyjmując ceny maksymalne naprawy, jednakże, jeżeli jednak naprawa będzie wykonana taniej to należy wziąć pod uwagę rzeczywiście poniesione koszty naprawy.

A zatem skoro koszt naprawy wyniósł 7376,61 zł a pozwany zapłacił już kwotę 3.950 zł to jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda jeszcze kwoty 3426,61 zł z tytułu poniesionych kosztów naprawy.

Ponadto powód domagał się jeszcze zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Roszczenie w tej części nie było przez pozwanego kwestionowane.

Należy stwierdzić, iż konieczny czas naprawy i tym samym czas najmu został potwierdzony przez biegłego.

Tym samym pozwany jest zobowiązany do zapłaty kwoty 1230 zł tytułem kosztów najmu.

A zatem na podstawie art. 509 kc w zw. z art. 822 kc i art. 361 § 1 i § 2 kc oraz 363 § 1 kc pozwany powinien zapłacić na rzecz powoda kwotę 4656,61 zł (3426,61 zł + 1230 zł).

Powód dochodził jeszcze odsetek w formie skapitalizowanej za opóźnienie w zapłacie odszkodowania. Na podstawie art. 481 § 1 kc w zw. z art. 455 kc i art. 817 § 1 kc powód ma prawo do odsetek od 31 dnia po zgłoszeniu szkody. Szkoda w zakresie kosztów naprawy została zgłoszona w dniu 2 stycznia 2013 r. (k. 6 akt szkody), dlatego powód ma prawo do odsetek od 2 lutego 2013 r. Skapitalizowane odsetki ustawowe od kwoty 3426,61 zł za okres od 2 lutego 2013 r do 24 lipca 2013 r wynoszą 211,14 zł. Z uwagi na fakt, że nie każde uszkodzenie samochodu musi się wiązać z najmem pojazdu zastępczego to dopiero po wezwaniu ubezpieczyciela do zwrotu tych kosztów otwiera się 30 dniowy termin wskazany w art. 817 § 1 kc. Jak wynika z akt szkody faktura za najem pojazdu zastępczego została dostarczona pozwanemu w dniu 14 lutego 2013 r. (k. 81 akt szkody).

Odsetki ustawowe od kwoty 1230 zł za okres od 17 marca 2013 r do 24 lipca 2013 r wynoszą 56,95 zł.

W tej sytuacji powodowi przysługuje także kwota 268,09 zł tytułem skapitalizowanych odsetek z opóźnienie w zapłacie.

Łącznie zatem należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4924,70 zł. Na podstawie art. 481 i 482 kc powodowi należą się dalsze odsetki ustawowe od dnia wniesienia pozwu czyli 25 lipca 2013 r.

Natomiast na podstawie art. 481 § 1 kc w zw. z art. 455 kc i art. 817 § 1 kc należało oddalić żądanie zasądzenia kwoty 79,09 zł.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zdanie drugie nakładając obowiązek zwrotu wszystkich kosztów na pozwanego, gdyż powód uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Powód wygrał sprawę w 98 % tach, a pozwany w 2 %.

Koszty poniesione przez powoda to opłata od pozwu 251 zł, wynagrodzenie radcy prawnego na podstawie § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 poz. 490 j.t.) - 1200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (dla pracownika M. S. (2)). Łącznie 1468 zł.

Taką te kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda.

Biorąc powyższe pod uwagę sąd orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE 1.  Odpis uzasadnienia wraz z odpisem wyroku i odpisem protokołu rozprawy z dnia 18 czerwca 2014 r. doręczyć pełnomocnikowi pozwanego, 2.  wypłacić biegłemu 3.  wykonać zwrot z kasy