XVI GC 607/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z 2015-09-30
Sygn. akt XVI GC 607/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 września 2015 roku
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W., XVI Wydział Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący: SSR Joanna Chała - Małkowska
Protokolant: Emil Ruciński
po rozpoznaniu w dniu 30 września 2015r. w W.,
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.
przeciwko Towarzystwu (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w W.
o zapłatę kwoty 3.067,50 zł
I. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 853,50 (osiemset pięćdziesiąt trzy 50/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 03 listopada 2013 do dnia zapłaty;
II. w pozostałej części powództwo oddala;
III. zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz kwotę 699,95 (sześćset dziewięćdziesiąt dziewięć 95/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;
IV. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w W. od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 552,63 (pięćset pięćdziesiąt dwa 63/100) złotych zaś od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 213 (dwieście trzynaście) złotych tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.
Sygn. akt XVI GC 607/14
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 30 stycznia 2014 r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 3 067,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 03 listopada 2013 r. do dnia zapłaty, oraz kosztami procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powódka wskazała, że dochodzona kwota stanowi niezapłaconą część odszkodowania należnego jej na podstawie umowy cesji wierzytelności od pozwanej jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody, obejmujące koszt wynajmu auta zastępczego. ( pozew k. 2-3v)
W dniu 06 lutego 2014 r. tut. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt XV GNc 668/14 (nakaz zapłaty k. 23).
Sprzeciwem od ww. nakazu zapłaty wniesionym w dniu 03 marca 2014 r. pozwany zaskarżył nakaz w całości, żądając oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany nie kwestionował okoliczności zdarzenia oraz własnej odpowiedzialności jako ubezpieczyciela sprawcy szkody, wobec czego wypłacił na rzecz powoda kwotę 438 zł brutto tytułem odszkodowania za poniesione koszty najmu pojazdu zastępczego przez okres 6 dni przy stawce 73,00 zł za dobę. Podniósł, że powód nie określił w pozwie za jaki okres najmu dochodzi odszkodowania. Pozwany podważył jednak zasadności roszczenia z uwagi na nieważność umowy najmu i cesji wierzytelności. Pozwany zakwestionował czas najmu pojazdu zastępczego wskazując, że nie odpowiada on uzasadnionemu czasowi naprawy uszkodzonego pojazdu marki P.. Pozwany zakwestionował również stawkę czynszu najmu podnosząc, że zastosowana stawka (150,00 zł za dobę) jest zawyżenia w stosunku do stawek rynkowych. Pozwany nie został poinformowany przez poszkodowaną o konieczności najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowana miała możliwość wynajęcia pojazdu w wypożyczalni współpracującej z pozwanym, oferująca preferencyjne stawki. Ponadto poszkodowana w okresie najmu pojazdu zastępczego dysponowała innym pojazdem. ( sprzeciw od nakazu zapłaty k. 30-34).
W piśmie procesowym z dnia 04 czerwca 2014 r. powód wskazał, że dochodzi odszkodowania za 19 dni najmu pojazdu zastępczego w okresie od 01 lipca do 17 lipca 2013 r. oraz od 20 lipca do 22 lipca 2013 r. ( pismo procesowe pełnomocnika powoda k. 57)
S ąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 01 czerwca 2013 r. wskutek kolizji drogowej uległ uszkodzeniu pojazd marki P. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność D. R.. Sprawcą kolizji był kierujący pojazdem ubezpieczonym w zakresie odpowiedzialności cywilnej OC posiadaczy pojazdu pojazdów mechanicznych w Towarzystwo (...) spółki akcyjnej w W. ( okoliczności bezsporne ).
W dniu 03 czerwca 2013 r. poszkodowana zgłosiła szkodę w towarzystwie ubezpieczeń sprawcy szkody. W dniu 05 czerwca 2013 r. miały miejsce oględziny przenaprawcze przeprowadzone przez przedstawiciela towarzystwa ubezpieczeń. Tego samego dnia przedstawiciel ubezpieczyciela sporządził kalkulację ofertową naprawy. W dniu 01 lipca 2013 r. uszkodzony pojazd został przyjęty do naprawy. W dniu 03 lipca 2013 r. pracownicy warsztatu po częściowym demontażu pojazdu stwierdzili dodatkowe uszkodzenia. Dokumentację zdjęciową wraz z wykazem dodatkowych uszkodzeń przesłano do ubezpieczyciela celem zatwierdzenia. Następnego dnia, tj. 04 lipca 2013 r. sporządzono kalkulację w systemie A. i przesłano ubezpieczycielowi do zatwierdzenia. Dnia 10 lipca 2013 r. ubezpieczyciel po zweryfikowaniu kalkulacji przesyła zatwierdzoną kalkulację do serwisu. W dniu 11 lipca 2013 r. serwis zamówił części zamienne, które otrzymał w dniu 15 lipca 2013 r. Zakończenie naprawy nastąpiło w dniu 23 lipca 2013 r.; tego też dnia poszkodowana odebrała pojazd ( dowody : arkusz naprawy pojazdu najemcy k. 15, akta szkody na płycie CD k. 69, korespondencja mailowa w sprawie dodatkowych oględzin k. 92 i k. 140, wykaz dodatkowych uszkodzeń k. 141, kalkulacja naprawy z systemu A. k. 144-148, pisemna opinia biegłego sądowego K. W. k. 156-168).
Uszkodzenia pojazdu powstałe na skutek kolizji były niewielkie. Pojazd po kolizji mógł być eksploatowany. Na technologiczny czas naprawy złożyły się czas naprawy blacharskiej wynoszący 163 JC, czas lakierowania wraz z przygotowaniem – 93 JC. W sumie technologiczny czas naprawy wyniósł 256 JC czyli 25,6 roboczogodziny (10 JC = 1 rbg) tj. 5 dni roboczych przy założeniu 8-godzinnego dnia pracy. W przedmiotowej naprawie nie było potrzeby doliczania do technologicznego czasu naprawy czasu pomocniczego. Natomiast uzasadniony i niezbędny czas naprawy pojazdu marki P. wynosił 8 dni kalendarzowych, na które złożyło się 5 dni technologicznej naprawy, 1 dzień na czynności związane z przyjęciem i wydaniem pojazdu poszkodowanej oraz 2 dni wolne od pracy występujące w okresie naprawy. Naprawa uszkodzonego pojazdu powinna odbyć się w dniach od 01 lipca do 08 lipca 2013 r. ( dowód: arkusz naprawy k. 15, akta szkody na płycie CD k. 69, zeznania świadka D. R. k. 71-72, kalkulacja naprawy k. 144-148, pisemna opinia biegłego sądowego K. W. k. 156-168).
W dniu 01 lipca 2013 r., w związku z utratą możliwości korzystania z pojazdu D. R. zawarła z (...) sp. z o.o. pisemną umowę najmu pojazdu zastępczego marki V. (...) o nr rej. (...). Zgodnie z § III. 1 wynajmujący wynajmował najemcy auto zastępcze na czas naprawy uszkodzonego pojazdu najemcy (w tym czynności likwidacyjne), jednak nie dłużej niż na 21 dni kalendarzowych. Stosownie do § IV.1 najemca zobowiązywał się zapłacić wynajmującemu czynsz najmu za auto zastępcze w wysokości wynikającej z cennika (...). Zaspokojenie roszczenie wynajmującego wobec najemcy z tytułu czynszu najmu za auto zastępcze mogło nastąpić albo poprzez zapłatę kwoty pieniężnej określonej w sposób wskazany w § IV.1 umowy albo poprzez przeniesienia na wynajmującego wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu auta zastępczego przysługującej najemcy wobec ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody powstałej na skutek kolizji – w tym celu najemcy zawierał z wynajmującym umowę cesji i podpisywał oświadczenia dla ubezpieczyciela. Czynsz najmu strony ustaliły na podstawie cennika (...) ( (...)), stanowiącego integralną część umowy najmu. Cennik został podpisany przez poszkodowaną. Poszkodowana oświadczyła, iż pojazd był jej niezbędny do dojazdów do pracy, oraz do załatwiania spraw osobistych. Pojazd zastępczy został wydany poszkodowanej tego samego dnia, natomiast zwrot nastąpił w dniu 22 lipca 2013 r. Stawka najmu pojazdu marki V. (...) przez okres 21 dni najmu wynosiła 3 874,50 zł brutto. ( dowód : umowa najmu (...) k. 11v-13, pełnomocnictwo dla K. K. k. 15v, cennik (...) k. 16, oświadczenie najemcy k. 16v, oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń k. 17, oświadczenie dotyczące czynszu i długości najmu k. 17v, (...) k. 18, zeznania świadka D. R. k. 71-72).
W dniu 01 lipca 2013 r. D. R. dokonała cesji wierzytelności, na mocy której przelała na rzecz (...) sp. z o.o. wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przysługującą jej w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 01 czerwca 2013 r., za którą odpowiedzialność ponosi za którą odpowiedzialność z tytułu OC sprawcy szkody ponosi pozwany ( dowód : oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń k. 17, umowa cesji wierzytelności k. 19).
W dniu 22 lipca 2013 r. (...) sp. z o.o. wystawiła na rzecz poszkodowanej fakturę VAT nr (...) z tytułu najmu pojazdu zastępczego marki V. (...) o nr rej. (...) w okresie od 01 lipca 2013 r. do dnia 22 lipca 2013 r. na kwotę 3 150,00 zł netto, tj. 3 874,50 zł brutto, określając dzienną stawkę czynszu na 150,00 zł netto ( dowód : faktura VAT k. 18v).
Pismem z dnia 27 września 2013 r., doręczonym Towarzystwu (...) S.A. dnia 03 października 2013 r. (...) sp. z o.o. wezwał ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty kwoty 3 874,50 zł. Towarzystwu (...) S.A. dokonał częściowej refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego wypłacając spółce (...) kwotę 438,00 zł za 6 dni najmu w tym 2 dni na wstawienie i odbiór pojazdu, 1 dzień na zamówienie części zamiennych oraz 3 dni technologicznej naprawy. W pozostałej części odmówił refundacji. Przedsądowym wezwaniem do zapłaty, doręczonym w dniu 11 listopada 2013 r., spółka (...) wezwała Towarzystwu (...) S.A. do zapłaty pozostałej części odszkodowania w wysokości 3 436,50 zł w terminie 7 dni. Spółka (...) nie dokonała wpłaty. ( dowód : zgłoszenie roszczenia wraz z potwierdzeniem odbioru k. 19v-21, wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru k. 21v-22v, pismo ubezpieczyciela k. 40-41).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty dołączone do akt sprawy, pisemnej opinii biegłego sądowego K. W. oraz zeznań świadka D. R.. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka w zakresie dotyczącym zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego. Świadek zeznał, że nie oferowano mu najmu pojazdu zastępczego za gotówkę. Nie pamięta czy wspominał ubezpieczycielowi o potrzebie najmu pojazdu zastępczego jak również nie pamięta czy ubezpieczycie informował ją o możliwości najmu pojazdu na czas naprawy. W serwisie poinformowano ją o takiej możliwości. Świadek podpisała umowę najmu w salonie (...) z osobą z firmy wynajmującej. Potwierdziły to zeznania świadka K. K., którym Sąd również dał wiarę. Zeznania obu świadków są spójne i pokrywają się z materiałem dowodowym załączonym w sprawie.
Wiarygodność przedłożonych w toku postępowania dokumentów nie była kwestionowana wzajemnie przez strony postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu. W przedmiotowej sprawie zostały sporządzone dwie opinie na okoliczność ustalenia niezbędnego okresu przebywania w warsztacie naprawczym samochodu P. (...) o nr rej. (...), podczas naprawy uszkodzeń powstałych w dniu 01 czerwca 2013 r. Opinia biegłego z zakresu motoryzacji sporządzona przez T. D. została sporządzona z pominięciem korespondencji warsztatu z ubezpieczycielem zawartej w aktach szkody oraz dokumentacji nadesłanej przez warsztat. Biegły oparł się jedynie na arkuszu naprawy, dokumentacji zdjęciowej oraz „Raporcie kontrolnym przygotowanym na zlecenie (...) S.A.”. Obie strony postępowania zakwestionowały pisemną opinię biegłego T. D. i wniosły o wezwanie biegłego na rozprawę celem odniesienia się do podniesionych zarzutów. Na rozprawie z dnia 20 maja 2015 r. Sąd stwierdził, że sporządzona opinia jest niepełna i została wykonana z pominięciem dokumentów akt szkody znajdujących się na płycie CD. Na wniosek strony pozwanej Sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego na te same okoliczności z uwzględnieniem akt szkody zawartych na płycie CD oraz dokumentacji serwisu naprawczego. Opinia biegłego sądowego K. W. Sąd uznał za rzetelną, jasną i w pełni wyczerpującą. Biegły w sposób rzeczowy i kompleksowy odniósł się do przedmiotu opinii. Biegły po przeanalizowaniu materiału dowodowego załączonego da akt sprawy stwierdził, że uszkodzenia powstałe na skutek kolizji z dnia 01 czerwca 2013 r. nie wyłączały pojazdu marki P. (...) z ruchu i mógł być dalej eksploatowany. Biegły ustalił, że technologiczny czas naprawy pojazdu w niniejszej sprawie wynosił 5 dni roboczych. Wskazał, że w niniejszej sprawie nie ma podstaw do doliczania czasu pomocniczego. Natomiast uzasadniony i niezbędny czas naprawy określił na 8 dni kalendarzowych, na które złożyło się 5 dni technologicznej naprawy, 1 dzień czasu pomocniczego na przyjęcie i odbiór pojazdu z serwisu oraz 2 dni wolne od pracy. W niniejszej sprawie oględziny przednaprawcze zostały przeprowadzone w dniu 05 czerwca 2013 r. Uszkodzony pojazd został przyjęty po miesiącu od kolizji. Po przyjęciu pojazdu, podczas demontażu uszkodzonych części ujawniono dodatkowe uszkodzenia. W przekonaniu biegłego stwierdzenie dodatkowych uszkodzeń było możliwe bez demontażu listwy i unieruchamiania pojazdu w warsztacie. Biegły wskazał, że pojazd po kolizji był jezdny. Uszkodzenia miały charakter estetyczny i nie powodowały uszkodzenia elementów bazowych pojazdu. Serwis organizując naprawę powinien sporządzić dodatkową kalkulację i oczekiwać na jej akceptację bez unieruchomiania sprawnego pojazdu. We wskazanych okolicznościach serwis powinien oczekiwać na zatwierdzenie kalkulacji, po czym zamówić części zamienne niezbędne do przeprowadzenia naprawy. Po ich otrzymaniu należało ustalić z poszkodowaną termin wstawienia pojazdu do naprawy. Biegły stwierdził, że niewłaściwa organizacja serwisu wpłynęła na niezasadne wydłużenie okresu naprawy. Serwis w momencie przyjęcia pojazdu powinien dysponować zatwierdzoną kalkulacją oraz częściami zamiennymi. Wobec powyższego biegły nie doliczył do okresu naprawy czasu pomocniczego związanego z oczekiwaniem na zatwierdzenie kalkulacji. Przyjmując, że pojazd przyjęto do naprawy w dniu 01 lipca 2013 r. zgodnie z opinią biegłego K. W. naprawa powinna zakończyć się 08 lipca 2013 r. i tego samego dnia można było odebrać pojazd z warsztatu. Opinia biegłego była spójna i logiczna, dlatego też Sąd uznał ją za wiarygodną. Strony nie zgłosiły zastrzeżeń do opinii.
S ąd zważył, co następuje:
Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.
Stosownie do treści przepisu art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony. Zgodnie natomiast z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (Dz.U.2013.392 j.t.) poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.
Część okoliczności faktycznych w niniejszej sprawie było bezspornych. W szczególności pozwany nie kwestionował odpowiedzialności sprawcy za zaistniałą kolizję drogową i własnej z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody – posiadacza pojazdu mechanicznego. Sporna była ocena prawna ustalonego stanu faktycznego. W pierwszej kolejnością pozwany zarzucił nieważność umowy najmu – z uwagi na nieokreślenie przez strony czynszu najmu, a także skuteczność cesji wierzytelności – ze względu na niewystarczającą indywidualizację wierzytelności. Pozwany zakwestionował także wysokość należnego poszkodowanemu odszkodowania.
Wskazać należy, iż kwestię przysługiwania stronom legitymacji procesowej Sąd zobowiązany jest badać z urzędu. Fakt skutecznego zawarcia umowy przelewu i umowy najmu winna udowodnić strona powodowa – zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przepisu art. 6 k.c. oraz stanowiącego jego odpowiednik procesowy art. 232 k.p.c., skoro z okoliczności tej wywodzi skutki prawne. Powyższe okoliczności powód wykazał przedstawiając dowody z dokumentów prywatnych – umowy najmu, umowy cesji wierzytelności, pełnomocnictwa udzielonego K. K. oraz cennika.
Jak stanowi przepis art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast z treści § 2 powołanego wyżej przepisu wynika, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Przedmiotem przelewu może być także dostatecznie oznaczona wierzytelność przyszła. Jest przy tym oczywiste, że z treści umowy przelewu zawartej przez strony musi wynikać jej przedmiot. Innymi słowy skuteczność umowy przelewu wierzytelności uzależniona jest m.in. od skonkretyzowania przez strony wierzytelności będącej jej przedmiotem. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność (tak trafnie SN w wyroku z 11 maja 1999 r., III CKN 423/98, Biul. SN 2000, nr 1, s. 1), a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy przenoszącej wierzytelność. Z treści umowy przelewu zawartej przez strony musi wynikać jej przedmiot. Skuteczność umowy przelewu wierzytelności uzależniona jest jednak przede wszystkim od istnienia wierzytelności będącej jej przedmiotem. Co prawda w umowie cesji nie ma wskazanej konkretnej wysokości wierzytelności przelanej, jednakże wierzytelność tę, jak uzasadniono wyżej – można ustalić na podstawie stosunku zobowiązaniowego z którego wynika. W niniejszej sprawie stosunkiem tym jest umowa najmu, która wprost została wskazana w § 1 umowy cesji. Na datę zawarcia umowy cesji tj. 01 lipca 2013 r., która jest tożsama z datą zawarcia umowy najmu, strony nie mogły określić pełnej wysokości wierzytelności przelanej, bowiem nie wiadomy był czas trwania naprawy. Dopiero z chwilą zakończenia naprawy, bądź upływu maksymalnego czasu trwania umowy, określenie pełnej wysokości wierzytelności stało się możliwe. Pogląd o dopuszczalności i skuteczności przelewu takiej wierzytelności, a nawet wierzytelności przyszłej, która w dacie zawierania umowy cesji nie tylko nie jest określona co do wysokości, ale nawet jeszcze nie istnieje jest utrwalany w orzecznictwie sądów (w. SA w P. I ACa 550/09 Lex 756654, w. SN z dnia 20.02.2008r. II CSK 445/07 Lex 394765).
Powyższe dowodzi, iż zawarta umowa cesji jest ważna, zaś jej skuteczność uzależniona jest od wykazania istnienia wierzytelności będącej przedmiotem przelewu (przedmiotu cesji).
Jak stanowi przepis art. 659 § 1 k.c., przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Zgodnie natomiast z brzmieniem § 2 powołanego wyżej przepisu, czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju. Umowa najmu jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną i odpłatną (art. 487 § 2 k.c.). Odpowiednikiem świadczenia wynajmującego w postaci oddania rzeczy do używania jest zapłata czynszu przez najemcę. Do zawarcia umowy najmu dochodzi wówczas, gdy strony uzgodnią istotne jej składniki ( essentialia negotii), do których należą: przedmiot najmu i czynsz.
Strona powodowa – zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przepisu art. 6 k.c. oraz stanowiącego jego odpowiednik procesowy art. 232 k.p.c., winna te okoliczności udowodnić, skoro z faktu tego wywodzi skutki prawne.
Celem ich wykazania powód załączył do pozwu cennik (...) wskazując, że był on podstawą ustaleń stron w zakresie wysokości stawki czynszu najmu, a także umowę najmu (...), w której strony umowy określiły przedmiot najmu – pojazd marki V. (...). Ponadto poszkodowana podpisała wszystkie dokumenty związane z najmem pojazdu zastępczego, w tym cennik. Stawka czynszu najmu nie musi być określona wprost w umowie, wystarczy odwołanie się do podstaw jej ustalenia, co powód uczynił, zawierając stosowny punkt w umowie i załączając do pozwu cennik (...). Cena wskazana w fakturze VAT jest zbieżna ze stawką określoną dla w cenniku dla pojazdu, który stanowił przedmiot najmu. Nie można zatem podzielić zastrzeżeń pozwanego zgłoszonych wobec ważności umowy najmu.
Nieuprawnione są także twierdzenia pozwanego dotyczący nie zgłoszenia potrzeby najmu pojazdu zastępczego. Podkreślić należy, że koszty wynajmu samochodu zastępczego w czasie naprawy uszkodzonego pojazdu wchodzą w zakres odszkodowania. Z uwagi na okoliczność, iż utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową, to nie ma znaczenia rodzaj działalności, lub cel, dla którego poszkodowany wykorzystuje pojazd. Obecnie samochód nie jest dobrem luksusowym, lecz niezbędnym elementem życia codziennego, związanym z charakterem wykonywanej pracy, miejscem zamieszkania, potrzebą załatwiania różnorodnych potrzeb życiowych, czy korzystania z różnorodnych usług. Skoro ktoś samochód posiada, to zwykle z niego korzysta. Poszkodowana nie była winna przedmiotowej kolizji, więc nie powinna ponosić jej skutków w postaci utrudnień w wykonywaniu codziennych obowiązków czy realizowaniu codziennych planów z uwagi na brak samochodu. Wreszcie należy również powołać się ponownie na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11), w której stwierdzono, iż korzystanie przez poszkodowanego z własnego pojazdu mechanicznego nie może być zastąpione wykorzystaniem środków komunikacji publicznej, gdyż są to odmienne sposoby korzystania z rzeczy. Samochód w sposób bardziej wszechstronny i funkcjonalny zaspokaja potrzeby życiowe właściciela. Korzystanie z niego stało się obecnie standardem cywilizacyjnym i taka jego funkcja będzie się umacniać. Ponadto pozwany podnosił, że poszkodowana posiadała inny pojazd.
Uznanie, że poszkodowana miała prawo do wynajęcia pojazdu zastępczego oraz przyjęcie, że mogła swoją wierzytelności z tytułu refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego swobodnie rozporządzać, pozwala na ustosunkowanie się do zarzutów ubezpieczyciela w zakresie wysokości roszczenia. Pozwany, wskazawszy, iż refundacji mogą podlegać wyłącznie koszty najmu pojazdu zastępczego odpowiadające stawkom rynkowym związane z koniecznym i niezbędnym przestojem pojazdu poszkodowanego w serwisie naprawczym.
Pamiętać należy, że w myśl art. 361 § 2 k.c., w braku zastrzeżeń umownych lub szczególnych przepisów ustawy, szkoda winna być naprawiona w całości. Natomiast stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (Dz.U.2013.392 j.t.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych i ekonomicznie uzasadnionych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, Biul. SN z 2011 r., nr 11, s. 5). Zasadniczo bowiem normalnym następstwem kolizji są wyłącznie koszty najmu pojazdu zastępczego związane z koniecznym i niezbędnym przestojem pojazdu poszkodowanego w serwisie naprawczym. Pozwany tymczasem wskazywał, że między czasem najmu, a tym samym jego kosztami, a przestojem pojazdu w warsztacie taki związek nie występuje.
Jak wynika z pisemnej opinii biegłego sądowego, uzasadniony i niezbędny czas naprawy pojazdu marki P. (...) o nr rej. (...) wynosi 8 dni kalendarzowych. Mając na uwadze powyższe ustalenia należało uznać, że związek między przestojem pojazdu poszkodowanego w serwisie naprawczym a potrzebą korzystania z pojazdu zastępczego istniał między dniem 01 lipca 2013 r. a dniem 08 lipca 2013 r., tj. przez 7 dób. Wydatki poniesione w związku z najmem pojazdu zastępczego w tym okresie stanowią normalne następstwa zdarzenia, za które odpowiadał ubezpieczyciel i z uwagi na ten fakt należy uznać, że czas, który przypadał po dniu 08 lipca 2013 r. nie może zostać uwzględniony w ramach uzasadnionego czasu naprawy, bowiem w tym dniu odpadała potrzeba korzystania z pojazdu zastępczego. Jak wskazał biegły w pisemnej opinii pojazd mógł być eksploatowany. Uszkodzenia miały charakter estetyczny. Wobec powyższego pojazd powinien być przyjęty do naprawy przez warsztat po otrzymaniu przez warsztat zatwierdzonej kalkulacji naprawy oraz sprowadzeniu niezbędnych części zamiennych. W niniejszej sprawie na wydłużenie okresu naprawczego miała wpływ niewłaściwa organizacja naprawy.
Niezasadny okazał się zarzut zawyżenia stawek stosowanych przez powoda. Należy także zwrócić uwagę na fakt, że nie ma w polskim ustawodawstwie obowiązku naprawiania szkody w sposób najtańszy, czy też przy uwzględnieniu średniej stawki: szkoda ma zostać naprawiona przede wszystkim w sposób zupełny. Nie oznacza to, rzecz jasna, dowolności przy wyborze cen albo stawek czynszu najmu; chodzi raczej o wybór takiego sposobu naprawienia szkody, który zapewni naprawienie szkody za kwotę nie odbiegającą w sposób rażący od kwot rynkowych (analogicznie Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 11 grudnia 1998 r., I CKN 385/97 oraz w wyroku z 25 kwietnia 2002 r., I CKN 1466/99, OSN z 2003 roku, nr 5, poz. 64). Tym bardziej nie można stawiać poszkodowanemu zarzutu zwiększenia rozmiaru szkody poprzez wybór oferty, która nie jest oparta na najniższej lub średniej stawce. Powód jest podmiotem występującym na rynku usług polegających na najmie poszkodowanym w kolizjach i wypadkach samochodów zastępczych na okres pozbawienia ich możliwości korzystania z uszkodzonych samochodów, tak więc stosowane przez niego stawki czynszu najmu są stawkami rynkowymi. W myśl art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., na pozwanym spoczywał ciężar wykazania podnoszonych przez niego twierdzeń, że stawka czynszu najmu uzgodniona przez strony odbiegała od stawek przyjętych na rynku. W szczególności nie można za podstawę ustalenia wielkości odszkodowania przyjmować stawkę średnią. W ramach odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, który ruchem samochodu wyrządził drugiemu szkodę, poszkodowany nie ma obowiązku wyszukiwania ofert najtańszych, a stosowanie „stawek średnich” jest niemożliwe – są to stawki wyliczone arytmetycznie poprzez podzielenie sumy stawek czynszu wszystkich wypożyczalni na rynku przez ich liczbę, nie ma zatem możliwości wynajęcia samochodu po stawce średniej, ponadto zarówno stawki niższe od średniej jak i stawki wyższe od średniej pozostają co do zasady stawkami rynkowymi. Poszkodowany nie ma obowiązku, a nawet uprawnienia do powiększania szkody poprzez tracenie czasu i środków na wyszukiwanie tańszych samochodów zastępczych – skoro pozwanego poinformowano o szkodzie, mógł w postępowaniu likwidacyjnym zaproponować inny podmiot, który poszkodowanym wynajmie samochód za niższe stawki, a nawet odda go do korzystania bezpłatnie. Powyższa okoliczność wynika również z zeznań świadka D. R..
Uwzględniając zatem uzasadniony czas najmu 8 dni, tj. 7 dób (par. III. 3 umowy najmu k. 12) oraz stawkę najmu wynikającą z przedłożonego przez powódkę cennika (...) wynoszącą 150,00 zł za dobę czynsz najmu pojazdu zastępczego powinien wynieść 1 050,00 zł netto, tj. 1 291,50 zł brutto. Pozwany w postępowaniu likwidacyjnym wypłacił powodowi kwotę 438,00 zł. Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 853,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 03 listopada 2013 r. do dnia zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu.
Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Wobec tego, że powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty wynikającej z kosztów najmu przez poszkodowaną pojazdu zastępczego pismem doręczonym w dniu 03 października 2013 r., żądanie zasądzenia odsetek od dnia 03 listopada 2013 r. uznać należało za zasadne.
Z uwagi na powyższe należało orzec jak w pkt I sentencji wyroku. W pozostałej części powództwo należało oddalić, o czym Sąd orzekł w pkt II sentencji wyroku.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdzielenia. Biorąc pod uwagę należność główną dochodzoną pozwem stwierdzić należy, iż Sąd uwzględnił żądania powoda w 27,82 %, co oznacza, iż pozwany wygrał proces w 72,18 %. Koszty procesu powinny zatem ulec stosunkowemu rozdzieleniu odpowiednio do tak określonego wyniku sprawy. W toku procesu powód poniósł opłatę od pozwu w wysokości 154,00 zł. Dodatkowo każda ze stron poniosła koszty zastępstwa procesowego przez profesjonalnego pełnomocnika w wysokości po 600 zł oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie po 17 zł. Pozwany poniósł nadto koszt wynagrodzenia biegłego sądowego w łącznej wysokości 550,52 zł. Łącznie koszty procesu wyniosły więc 2 038,00 zł, w tym koszty powoda 1 471 zł i koszty pozwanego 566,95 zł. Ponieważ pozwana powinna ponieść 33,33 % łącznych kosztów procesu, Sąd zasądził na jej rzecz od powoda kwotę 699,95 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, orzekając jak w pkt. III sentencji wyroku.
Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, Mając na uwadze, iż część wynagrodzenia biegłego została pokryta z sum depozytowych Skarbu Państwa, Sąd na podstawie art. 83 ust. 2 nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W. od powoda kwotę 552,63 zł oraz od pozwanego kwotę 213 zł odpowiednio do stopnia wygranej sprawy, o czym orzeczono w punkcie IV sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Joanna Chała-Małkowska
Data wytworzenia informacji: