Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2013 r. powód (...) S.A. w S. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie od pozwanego (...) sp. z o.o. w W. kwoty 331,92 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 165,96 złotych od dnia 14 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 165,96 złotych od dnia 15 października 2010 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi niezapłaconą przez pozwanego ratę na ubezpieczenie pojazdu, należną powodowi na podstawie umowy zawartej z pozwanym ( pozew k. 3-6; k. 18-21).

W dniu 22 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w L. stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę celem rozpoznania Sadowi Rejonowemu dla m. st. W. w W. ( postanowienie k. 7).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko spółka (...) podkreśliła, że wszystkie należności wynikające z zawartej z powodem umowy ubezpieczenia zostały uregulowane. Dodatkowo wskazano, że pozwany nie otrzymał wezwania do zapłaty załączonego do pozwu, a sam powód nie wskazała jednoznacznie z jakiego konkretnie tytułu żąda zapłaty składki (czy z OC czy też z AC). Niezależnie od powyższego strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia, powołując się na trzyletni okres wymagalności roszczeń z umowy ubezpieczenia ( odpowiedź na pozew k. 38-41).

W odpowiedzi na powyższe powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie ( pismo procesowe z dnia 3 czerwca 2014 r. k. 53-58).

Na rozprawie dniu 22 października 2014 r., poprzedzającej ogłoszenie wyroku, stawił się pełnomocnik strony pozwanej; w imieniu powoda nikt się nie stawił – prawidłowo zawiadomiony o terminie ( protokół rozprawy k. 93).

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. w W. (dalej: A. - (...)) zawarł z (...) S.A. w S. (dalej: (...) S.A.) umowę ubezpieczenia OC i AC pojazdu marki M. (...) o nr rejestracyjnym (...) na okres od dnia 31 marca 2010 r. do dnia 30 marca 2011 r. W umowie ustalono, iż A. - (...) będzie obowiązany do zapłaty ubezpieczenia AC i OC w czterech ratach w następujący sposób: I rata w wysokości 2.166 złotych płatna do dnia 14 kwietnia 2010 r.; II rata w wysokości 2.164 złotych płatna do dnia 15 lipca 2010 r.; III rata w wysokości 2.164 złotych płatna do dnia 15 października 2010 r. oraz IV rata w wysokości 2.164 złotych płatna do dnia 14 stycznia 2014 r. (dowód: polisa nr (...) k. 22; odpis aktualny z KRS pozwanego k. 45-48).

A. - (...) uregulował dwie pierwsze raty. W związku z powyższym wygasło automatycznie ubezpieczenie AC, (...) oraz Z. Karta. W dalszym ciągu obowiązywało ubezpieczenie OC pojazdu marki M. (...) ( dowód: OWU k. 59-74).

Pismem z dnia 6 października 2011 r. (...) S.A. wezwał A. - (...) do zapłaty kwoty 331,92 złotych raty ubezpieczenia wynikającego z umowy nr (...) wraz z należnymi odsetkami, w terminie do dnia 13 października 2011 r. (dowód: wezwanie do zapłaty wraz z kserokopią książki nadawczej k. 23; k. 75-76).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów, co do których strony nie kwestionowały ich autentyczności, ani ich treści, zaś Sąd również nie miał wątpliwości, co do ich wartości dowodowej, stąd były one przydatne dla ustalenia stanu faktycznego a Sąd dał im w pełni wiarę, zwracając jednakże uwagę, że stanowiły one jedynie dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które nie korzystają z domniemań zawartych w treści art. 244 k.p.c. (domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych), jak ma to miejsce w przypadku dokumentów urzędowych a jedynie – poza domniemaniem autentyczności – korzystają z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu, że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82). Materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy od jego treści merytorycznej, o czym rozstrzyga sąd zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów ( por. art. 233; też K. Knoppek: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 roku, sygn. akt IV PR 200/85, PiP 1988, nr 5). Strony nie kwestionowały jednak mocy dowodowej złożonych dokumentów prywatnych a Sąd uznał ich moc dowodową w rozumieniu art. 245 k.p.c.

Uznając sprawę za dostatecznie wyjaśnioną Sąd oddalił pozostałe wnioski dowodowe pełnomocników stron, kierując się przede wszystkim zasadą ekonomiki procesowej.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

W ocenie Sądu podstawą prawną roszczeń powoda jest art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Artykuł 805 k.c. wskazuje na istotę umowy ubezpieczenia, określając obowiązki stron przedmiotowej umowy, ubezpieczyciela i ubezpieczającego. Elementami przedmiotowo istotnymi umowy ubezpieczenia jest z jednej strony zobowiązanie do spełnienia określonego świadczenia przez ubezpieczyciela w razie zajścia określonego w umowie wypadku, z drugiej zaś strony zobowiązanie do zapłaty składki przez ubezpieczającego.

Większość okoliczności faktycznych w niniejszej sprawie było bezspornych pomiędzy stronami. W szczególności pozwany nie kwestionował faktu zawarcia z powodem umowy ubezpieczenia pojazdu marki M. (...), a jej ważność i skuteczność nie budziła wątpliwości Sądu. Poza sporem pozostawała również wysokość należnej powodowi składki. Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa podniósł jednak zarzut spełnienia świadczenia oraz przedawnienia należności dochodzonej w niniejszym postępowaniu.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego, obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Zdaniem Sądu pozwany nie wykazał zaspokojenie wierzytelności powoda będących przedmiotem niniejszego postępowania, a dodatkowo okoliczność ta została zaprzeczona przez powodowe Towarzystwo (...). Co więcej strona powodowa wyjaśniła, że dochodzi wyłącznie należności z tytułu składki OC. Pozwana spółka uregulowała wyłącznie dwie pierwsze raty ubezpieczenia, zatem zgodnie z zapisami OWU pozostałe, dodatkowe ubezpieczenia (AC, (...), Z. Karta) przestały obowiązywać. Wpłata dwóch pierwszych rat nie pokryła bez wątpienia całości obowiązkowego ubezpieczenia za cały okres trwania ubezpieczenia. Dwie raty, które uregulowała spółka (...) pokryły proporcjonalnie należności z każdego z ryzyk, w tym z tytułu ryzyka OC. W związku z brakiem wpłaty za kolejne raty składki (III i IV) ryzyka dobrowolne wygasły, niemniej jednak pozwana spółka ma obowiązek zapłacić brakującą składkę za obowiązkowe ubezpieczenie OC.

Jeden z zarzutów pozwanego sprowadzał się do twierdzenia, iż nie otrzymał on wezwania do zapłaty, które powód załączył do pozwu. Niemniej jednak strona powodowa przedstawiła kserokopię książki nadawczej obejmującą wezwanie do zapłaty z dnia 6 października 2011 r. Zresztą strona pozwana podpisując polisę numer (...) miała świadomość jakie terminy ją obowiązują. Każda z rat należnej składki została wskazana kwotowo wraz z datą jej płatności. Zatem pozwany miał możliwość zweryfikowania swojej zaległości względem (...) S.A. bez konieczności otrzymania odrębnego wezwania do zapłaty.

Odnosząc się z kolei do zgłoszonego zarzutu przedawnienia, wyjaśnić należy, że roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia są roszczeniami majątkowymi, ulegają więc co do zasady przedawnieniu. Stosownie do uregulowań zawartych w art. 819 § 1 k.c. termin przedawnienia wynosi trzy lata. Przepis ten ma charakter normy ius cogens, co skutkuje tym, iż strony nie mogą ani w umowie ubezpieczenia, ani w ogólnych warunkach ubezpieczenia wprowadzać odmiennych regulacji w zakresie przedawnienia roszczeń ubezpieczającego czy też uprawnionego w umowie ubezpieczenia ( por. F. Małysz, Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia, PUG 1996, nr 4, s. 5). Strony określiły w umowie termin płatności III raty składki na dzień 15 października 2010 r. natomiast IV raty – na dzień 14 stycznia 2011 r. oznacza to, wbrew argumentacji strony powodowej, że odpowiednio na dzień 15 października 2010 r. była już wymagalna III rata składki ubezpieczenia. Jest to o tyle istotne albowiem dla ustalenia od kiedy można skutecznie podnieść zarzut przedawnienia roszczenia istotnym jest określenie początku biegu przedawnienia. Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Wymagalność występuje sytuacji, w której wierzyciel uzyskuje prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Jest to stan potencjalny, o charakterze obiektywnym, którego początek zbiega się z chwilą uaktywnienia się wierzytelności. Roszczenia mogą uzyskać przymiot wymagalności w dniu oznaczonym przez ustawę lub przez czynność prawną, tj. umowę (jak to miało miejsce w niniejszej sprawie) albo w dniu wynikającym z właściwości zobowiązania, w tym też niezwłocznie po jego powstaniu. Termin wymagalności roszczenia o zapłatę składki lub jej raty z tytułu umowy ubezpieczenia OC określony jest co do zasady przez postanowienia zawartej umowy. Najczęściej wymagalność roszczenia o jej zapłatę powstanie w dniu, w którym posiadacz pojazdu mechanicznego zobowiązał się do jej uiszczenia. Niewątpliwe wymagalność III raty składaki powstała w dniu 15 października 2010 r. i przedawniłaby się w dniu 15 października 2014 r., gdyby nie fakt, że w tym dniu wpłynął pozew w niniejszej sprawie.

Reasumując, żądanie pozwu oparte zarówno na podstawie faktycznej jak i prawnej podlegało uwzględnieniu w całości.

Zasadne również w całości było roszczenie powoda o zapłatę odsetek. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. roszczenie takie powstaje niezależnie od ewentualnej szkody lub winy dłużnika – zatem powód nie musiał tych przesłanek wykazywać. Wobec tego, iż strony umownie nie ustaliły stopy odsetek – powodowi należały się odsetki w wysokości ustawowej (art. 481 § 2 k.c.), liczone od dnia następnego po upływie terminu płatności raty III oraz raty IV. Jak wynika z treści polisy numer (...) raty w wysokosci 2.164 złotych winny zostać uregulowane w dniu 15 października 2010 r. oraz w dniu 14 stycznia 2011 r. Tym samym Sąd w całości uwzględnił również roszczenie w zakresie należności odsetkowej, której powód de facto domagał się od dnia 18 października 2010 r. i od dnia 17 stycznia 2011 r.

Ponieważ żądanie powoda zostało w całości uwzględnione zastosowanie znajduje w zakresie kosztów procesu zasada odpowiedzialności za wynik procesu wynikająca z art. 98 k.p.c., z której wynika iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Zwrot tych kosztów przysługuje powodowi albowiem jego pełnomocnik procesowy będący radcą prawnym zgłosił żądanie ich zasądzenia (art. 109 k.p.c.). Na koszty celowego dochodzenia praw składały się w przedmiotowym postępowaniu: opłata sądowa od pozwu (30 złotych), opłata skarbowa należna od dokumentu pełnomocnictwa (17 złotych) oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda będącego radcą prawnym (60 złotych). Do kosztów celowego dochodzenia praw i celowej obrony zalicza się również opłatę skarbową w kwocie 17 złotych uiszczoną od dokumentu pełnomocnictwa co zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/03, OSNC 2003/12/161. Ponieważ zgodnie z treścią ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635 ze zm.) opłacie skarbowej podlega dokument stwierdzający ustanowienie pełnomocnika, a obowiązek jej zapłaty ciąży na osobach i jednostkach wystawiających (sporządzających) dokumenty (w tym dokument pełnomocnictwa) opłatę skarbową należy zaliczyć do kosztów procesu, ale nie wynagrodzenia pełnomocnika, gdyż to nie on ją uiszcza, a jego mocodawca. W zakresie zaś wysokości kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r., w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. Nr 490, j.t.). nie znajdując podstaw – z uwagi na stopień skomplikowania sprawy – do zastosowania stawki wyższej, niż stawka minimalna.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.