Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 lutego 2012 r. wniesionym do Sądu Rejonowego dla Warszawy W. w W. powód J. K. domagała się zasądzenia solidarnie od pozwanych J. L. i A. H. kwoty 7.135,44 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 5279,59 zł od dnia 24 lutego 2010r. do dnia zapłaty, a także zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa kwocie 17 zł i opłaty w kwocie 62,50 zł uiszczonej za odpis pełny z rejestru przedsiębiorców spółki.

Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazywała, iż nakazem zapłaty z dnia 26 maja 2010 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w sprawie o sygn. akt XVIII Nc 4141/10 zasądził na rzecz J. K. od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 5.279,59 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 lutego 2010 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.279,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Kwoty te nie zostały przez spółkę zapłacone, natomiast prowadzone przez komornika sądowego postępowanie egzekucyjne wobec spółki okazało się być bezskuteczne. Odpowiedzialność pozwanych, będących członkami zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powódka oparł na treści art. 299 k.s.h. (pozew k.2-6).

W odpowiedzi na pozew pozwany J. L. wniósł o oddalenia powództwa. Wskazał, że nastąpiło zawieszenie produkcji filmu fabularnego: (...) z uwagi na chorobę głównego aktora. Nie ukończenie okresu zdjęciowego skutkowało brakiem płynności finansowej i zawieszeniem rat koproducenckich. T. przed wznowieniem zdjęć główny aktor odmówił współpracy, co skutkowało zawieszeniem produkcji na czas nieokreślony. Z inicjatywy Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej zwołano kilka spotkań wszystkich koproducentów filmu i postanowiono kontynuować produkcję filmu. Postanowiono również o zweryfikowaniu wszelkich poniesionych kosztów oraz sklasyfikowaniu wszelkich wierzytelności wynikających z dokonanej dotychczas pracy. Polski Instytut Sztuki Filmowej zlecił dokonanie audytu wyspecjalizowanej firmie, która dokonała audytu i zestawiła spis wszelkich wierzytelności. Pozwany wskazał, że została podpisana umowa na podstawie której wyznaczono producenta wykonawczego (...) S.A. w W. oraz sprecyzowano warunki wypłat wierzytelności. Podpisanie powyższej umowy skutkowało wznowieniem realizacji okresu zdjęciowego i zdjęć jesienią 2011 r. Nowy producent rozpoczął regulowanie należności zgodnie z harmonogramem. Zgodnie z zawartą umową nowy producent miał obowiązek skontaktować się ze wszystkimi wierzycielami i uzgodnić z nimi terminy oraz warunki spłat. Według pozwanego, uzgodnienie warunków leżało już poza gestią (...) Sp. z o.o. i jego osoby. Podnosił także, iż umowa najmu pojazdu zabytkowego z dnia 21 września 2009 roku zawarta z powodem jest nieważna, gdyż reprezentantem spółki jest podany w umowie nieprawidłowo Prezes Zarządu, a winien być prokurent, gdyż do realizacji filmu powoływane zawsze jest kierownictwo produkcji oraz kierownik produkcji. Z umowy wynika, że została podpisana przez kierownika produkcji. Brak jest producenta (Prezesa), co jest warunkiem obligatoryjnym do jej ważności (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 59-60).

A. H. nie wniósł odpowiedzi na pozew w związku z czym wyrokiem zaocznym z dnia 28 maja 2012 roku Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 7.135,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 5279,59 zł od dnia 10 lutego 2012 roku w pozostałym zakresie oddalił powództwo oraz zasądził z tytułu kosztów procesu kwotę 1636,50 zł (wyrok k.72).

Po przywróceniu terminu do wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego powód cofnął powództwo w stosunku do A. H. w związku z czym sąd uchylił wydany wyrok zaoczny i postępowanie w tym zakresie umorzył ( orzeczenie k.255.)

Na rozprawie w dniu 28 maja 2013 r. bezpośrednio poprzedzającej ogłoszenie wyroku w sprawie zarówno pełnomocnik powoda jak i pozwany J. L. podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie (protokół rozprawy k. 256-257).

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 września 2009 r. J. K. zawarł z (...) sp. z o.o. w W. umowę najmu pojazdu zabytkowego. Z tytułu tej umowy powód winien otrzymać czynsz najmu w wysokości 5000 zł. (...) sp. z o.o. w W. nie uiściła kwoty czynszu wynikającej z umowy i w konsekwencji J. K. skierował sprawę na drogę postępowania sądowego. (dowód: pozew k. 40-43, umowa najmu k. 44-45, pismo z dnia 9 marca 2011 r. k. 46 akt, wezwanie przedprocesowe spółki do zapłaty wraz dowodem doręczenia k 46-48 ).

W dniu 26 maja 2010 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia W Ł.XVIII Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt XVIII Nc 4141/10 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym zasądził na rzecz J. K. od (...) sp. z o.o. w W. kwotę 5279,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 lutego 2010 roku oraz kwotę 1.279,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu a w tym kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Nakaz zapłaty został zaopatrzony w klauzulę wykonalności (dowód: nakaz zapłaty wraz z klauzulą wykonalności i adnotacją komornika k. 10-11; odpis pełny z (...) sp. z o.o. k. 15-23).

Wierzyciel skierował egzekucję do majątku (...) sp. z o.o. w W., przy czym zażądał prowadzenia egzekucji z ruchomości, wierzytelności i rachunków bankowych. W wyniku przeprowadzonych czynności egzekucyjnych Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy –Mokotowa w W. A. G. ustalił, że dłużna spółka nie posiada żadnego majątku podlegającego egzekucji. W Centralnej Bazie Ksiąg Wieczystych brak było nieruchomości stanowiących własność dłużnika. W związku z zajęciem wierzytelności dłużnej spółki w stosunku do Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej o dofinansowanie, Instytut poinformował, iż beneficjent w związku z nie zakończeniem zdjęć do filmu (...) i nie zakończenie produkcji filmu „latający C.” nie przyznała dotacji odpowiednio w kwotach 1.750.000,00 zł i 100.000,00 zł Zajęcia wierzytelności przysługujących dłużnikowi od (...) sp. z o.o. okazały się bezskuteczne. Prowadzona egzekucja z ruchomości, wierzytelności i rachunków bankowych okazała się więc bezskuteczna. W toku postępowania o wyjawienie majątku J. L. złożył oświadczenie majątkowe w dniu 8 sierpnia 2011 roku. Wobec wskazania przez J. L. samochodu należącego do spółki, notebooka i drukarki, wierzyciel rozszerzył wniosek egzekucyjny o skierowanie egzekucji do tych przedmiotów. Mimo skierowania wniosku do tych przedmiotów postepowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne. W tym samym czasie w stosunku do dłużnej spółki było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy M. A. G. inne postępowanie egzekucyjne z wniosku pięciu wierzycieli, a łączne zadłużenie spółki wynosiło 386.000 zł. W konsekwencji, postanowieniem z dnia 30 listopada 2011 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy –Mokotowa w W. umorzył postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Wierzyciel z tytułu postępowania egzekucyjnego poniósł jego koszty w kwocie 390,35zł. (dowód: pismo wierzyciela z dnia 17 maja 2011 roku o skierowaniu egzekucji do rachunku bankowego, wierzytelności oraz zlecenie poszukiwania majątku, do nieruchomości i pojazdów dłużnika k.31, pismo z dnia 19 sierpnia 2011 rokuw przedmiocie rozszerzenia wniosku egzekucyjnego o skierowanie egzekucji do notebooka, drukarki i pojazdu dłużnika k.30, wysłuchanie wierzyciela przed umorzeniem postepowania egzekucyjnego k.24-25, postanowienie o umorzeniu egzekucji sygn. akt KM 843/10 k. 12.)

J. L. jest prezesem zarządu spółki (...) sp. z o.o. w W., ujawnionym w rejestrze przedsiębiorców KRS od dnia 5 czerwca 2002 roku do chwili obecnej. A. H. był ujawniony jako wiceprezes zarządu w okresie od 28 lipca 2006 roku do dnia 26 lutego 2010 roku ( dowód: odpis pełny z (...) sp. z o.o. k. 18-20, okoliczność nie kwestionowana, uznana za przyznaną w trybie art. 229 k.p.c.).

Z uwagi na bezskuteczność egzekucji wobec spółki, pismami z dnia 17 maja 2011 r. i 14 grudnia, skierowanymi na adresy zamieszkania prezesa zarządu (...) sp. z o.o. J. K. na zasadzie art. 299 k.s.h. wezwał pozwanego J. L., jako członka zarządu spółki i do zapłaty w terminie trzech dni od daty otrzymania wezwania do zapłaty kwoty 5279,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24.02.2010 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 1279,50 zł z tytułu kosztów postepowania, jak również kwoty 579,65 zł z tytułu kosztów postepowania egzekucyjnego w sprawie KM 843/10. Do pozwu dołączono jedynie dowody nadania tych wezwań, brak dowodów ich doręczenia. (dowód: wezwania do zapłaty wraz z dowodami nadania k. 34-37).

Wobec braku na przedmiotowe wezwania K. K. (2) wystąpił z żądaniem zasądzenia dochodzonej kwoty na drogę sądową ( pozew k. 3-7)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie odpisów dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Strony nie kwestionowały autentyczności tych dokumentów, ani ich treści zaś Sąd również nie miał wątpliwości, co do ich wartości dowodowej i dlatego dał im wiarę w całości.

Podnoszona przez J. L. okoliczność, iż ustalono kolejność regulowania należności spółki przez nowego producenta, nie została wykazana treścią żadnej umowy. Sąd uznał za nieudowodnione, iż inny podmiot przejął zobowiązania spółki (...) sp. z o.o., gdyż nie wynika to z żadnego dokument, a nadto brak było zgody powoda na powyższą czynność. Sama wola spłacenia sukcesywnego zobowiązań spółki (...) sp. z o.o., nie świadczy iż miało miejsce przejęcie długu, zwalniające dłużną spółkę.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego w zakresie dopuszczenia dowodu z dokumentu pełnomocnictwa udzielonego L. B., który w imieniu spółki (...) sp. z o.o. w W. zawarł umowę najmu z powodem, na okoliczność nie udzielenia pełnomocnictwa i sfałszowania podpisu pozwanego, bowiem w świetle art.47914§2 k.p.c. dowód ten należy uznać za sprekludowany, a nadto wobec zasady prawomocności materialnej nakazu zapłaty wydanego przeciwko spółce, nie przydatnego w rozumieniu art. 227 k.p.c. dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W oparciu o przedstawiony materiał dowodowy Sąd uznał, iż powództwo w stosunku do J. L. zasługuje na uwzględnienie w przeważającej części, a oddaleniu podlega jedynie co do roszczenia w zakresie kosztów postępowania o wyjawienie majątku i części żądania zapłaty odsetek ustawowych.

Na wstępie podkreślenia wymaga okoliczność, że pomimo wejścia w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. nr 233, poz. 1381) z dniem 03 maja 2012 r., postępowanie w niniejszej sprawie toczyło się wg przepisów dotychczasowych tj. o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych, jako że przepisy przejściowe ww. ustawy przewidują, że stosuje się ją do postępowań wszczętych po dniu jej wejścia w życie (art. 9 ust. 1 ustawy). Natomiast pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 15 grudnia 2011 r. (data stempla na biurze podawczym k.2) i dlatego sprawa niniejsza w dalszym ciągu podlega reżimowi przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych, nakreślonemu przez art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych (Dz.U. nr 33, poz. 175), który wszedł w życie z dniem 01 października 1989 r. a następnie także ustawę z dnia 16 listopada 2006 r. (Dz. U. nr 235, poz. 1699), zmieniającą dotychczasową ustawę z dniem 20 marca 2007 r.

Podstawą prawną powództwa był art. 299 § 1 k.s.h., zgodnie z którym jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. W myśl zaś § 2 art. 299 k.s.h. członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Surowa odpowiedzialność członków zarządu wynika z przyjętej w kodeksie spółek handlowych konstrukcji prawnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest ona uzasadniona wyłączeniem prawa wspólników do prowadzenia spraw spółki i powierzeniem tego prawa członkom zarządu spółki. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest przez to dogodną formą prowadzenia działalności gospodarczej zarówno dla wspólników, bo wyłączona jest ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki powstające w związku z prowadzoną działalnością, jak i dla członków zarządu, ponieważ mają oni jasno zarysowany zakres kompetencji i daleko posuniętą niezależność w prowadzeniu tej działalności (spraw spółki). Konsekwencją wszakże tej względnie niezależnej pozycji członków zarządu jest ich osobista odpowiedzialność. Odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o której mowa w art. 299 k.s.h., ma charakter – opartej na ustawie – swoistej odpowiedzialności odszkodowawczej, której celem jest zagwarantowanie wierzycielom spółki dodatkowej ochrony w wypadku, gdy egzekucja wszczęta przeciwko spółce nie doprowadziła do zaspokojenia ich wierzytelności z powodów zawinionych przez członków zarządu spółki ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2003 r., sygn. akt IV CK 226/02, Lex nr 172822).

W judykaturze zwrócono uwagę, że zawarta w art. 299 k.s.h. regulacja w pewnym zakresie jest sankcją za wadliwe kierowanie sprawami spółki ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2003 r., sygn. akt V CK 198/02, „Wokanda” 2004, nr 6, s. 7). Wynika z tego, że przewidziana w tym przepisie odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest skutkiem za doprowadzenie spółki do upadłości a w rezultacie uniemożliwienie jej wierzycielom ściągnięcia należnych im wierzytelności ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2008 r., sygn. akt III CZP 94/08, OSNC 2009, nr 10, poz. 135).

Odpowiedzialność ta jest odpowiedzialnością deliktową za szkodę w wysokości niewyegzekwowanej od spółki wierzytelności, spowodowaną bezprawnym, zawinionym niezgłoszeniem przez członków zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Szkoda łączy się z obniżeniem potencjału majątkowego spółki, związanego z niezgłoszeniem we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęciem postępowania układowego i tym samym niemożliwością zaspokojenia się wierzyciela. Zarówno powstanie szkody jak i inne przesłanki odpowiedzialności, to jest wina i związek przyczynowy pomiędzy tak rozumianą szkodą a zachowaniem członków zarządu spółki objęte są domniemaniem ustawowym, które w niniejszej sprawie nie zostało obalone.

Wierzyciel dochodzący roszczenia na podstawie art. 299 k.s.h. musi wykazać jedynie dwie okoliczności:

1)  istnienie zobowiązania spółki,

2)  bezskuteczność egzekucji wobec spółki.

W kontekście zakresu podmiotowego przepisu art. 299 k.s.h. wskazać należy, że odpowiedzialność tę ponoszą osoby, które były członkami zarządu gdy niezaspokojona przez spółkę wierzytelność stała się wymagalna i istniała ( por. M. Rodzynkiewicz: Komentarz do art. 299 k.s.h., Komentarz, LexisNexis 2009, s. 556). Podnosi się wszak, że literalna wykładnia art. 299 k.s.h. wskazuje co prawda tylko na odpowiedzialność aktualnych członków zarządu, lecz takie ograniczenie byłoby sprzeczne z celem przepisu ( por. komentarz do art. 299 k.s.h. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita-Jagielski et al., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, CH Beck 2011). Pogląd przeciwny prowadziłby do uwolnienia od odpowiedzialności osób sprawujących funkcję członka zarządu w późniejszym okresie i jest sprzeczny z brzmieniem przepisu oraz jego gramatyczną wykładnią i dlatego odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie zarządu, bez względu na dokonywane zmiany w składzie tego organu, ponieważ zmierza do najpełniejszej ochrony wierzycieli i jest zgodne z jego ratio legis ( por. komentarz do art. 299 k.s.h. [w:] M. Litwińska-Werner, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, CH Beck 2007). Pozwany J. L. sprawuje funkcję członka zarządu od dnia 05 czerwca 2002 r. do chwili obecnej. Wierzytelność strony powodowej w dacie sprawowania przez J. L. funkcji prezesa zarządu faktycznie istniała, bowiem została stwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 26 maja 2010 roku. Wobec powyższego, Sąd uznał, iż pozwany jako członek zarządu (...) Sp. z o.o. znajduje się w kręgu osób objętych dyspozycją art. 299 k.s.h.

W przedmiotowym przypadku istnienie wierzytelności powoda wobec pozwanego J. L. wynika z treści prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi XVIII Wydział Cywilny z dnia 26 maja 2010 r. sygn. akt XVIII Nc 4141/10, na mocy którego zasądzono od (...) sp. z o.o. na rzecz strony powodowej kwotę 5279,59 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 lutego 2010 roku oraz kwotę 1.279,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Jednocześnie należy dodać, iż zakresem odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością objęte są nie tylko roszczenie gówne i odsetki, ale także koszty procesu prowadzonego przeciwko spółce i koszty postępowania egzekucyjnego ( por. A. Kappes, Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009, s. 83; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2007 r., sygn. akt III CSK 404/06, niepubl.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2007 r., sygn. akt III CSK 352/06, niepubl.; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 lipca 2006 r., sygn. akt I ACa 341/06, niepubl.). Koszty postepowania egzekucyjnego zostały ustalone na kwotę 390,35 zł, co wynika z postanowienia z dnia 30 listopada 2011 roku (k.12)

Fakt wydania przedmiotowego nakazu pozwany nie kwestionował. Wprawdzie podoływał się na nieważność zawartej pomiędzy powodem a spółką (...) sp. z o.o. w W. umowy z uwagi na brak właściwej reprezentacji spółki przy zawieraniu tej umowy, jednakże omawiany wyżej nakaz nie został wzruszony, czy to w drodze zwykłych środków odwoławczych, czy tez w drodze wznowienia postepowania. W tym miejscu podnieść należy, że z zasady prawomocności materialnej wyroku (art. 365 § 1 k.p.c.), która stosownie do treści art. 504 § 2 k.p.c. w zw. z art. 365§ 1 k.p.c. ma zastosowanie do nakazu zapłaty, wynika związanie ustalonym w nim stanem prawnym. Związanie to dotyczy nie tylko stron, ale i sądu, który go wydał oraz innych organów państwowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, OSNC-ZD 2008, nr A, poz. 20). Sąd rozpoznający sprawę dotyczącą roszczenia opartego na art. 299 § 1 k.s.h. musi więc uznać istnienie, podlegającego przymusowemu wykonaniu, roszczenia powoda przeciwko spółce, zasądzonego dołączonym do pozwu prawomocnym orzeczeniem (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2001 r., III CZP 69/01, OSNC 2002, nr 10, poz. 118, i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2004 r., IV CK 148/04, niepubl.). Członek zarządu nie może kwestionować istnienia i wysokości długu objętego prawomocnym wyrokiem, czy też daty jego wymagalności, jeśli nie podważy orzeczenia w drodze właściwych środków odwoławczych . Przeciwny pogląd przedstawiony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2007 r. V CSK 55/07) dotyczy przede wszystkim innego tytułu wykonawczego, to jest aktu notarialnego, któremu nadano klauzulę wykonalności, do którego nie ma zastosowania art. 365 §1 k.p.c.

Ponadto pozwany nie wykazał, iż zobowiązanie spółki (...) sp. z o.o. w W. w stosunku do powoda zostało przejęte przez inny podmiot. Gdyby w istocie doszło do przejęcia długu, to wierzyciel musiałby wyrazić na te czynność prawna zgodę, w niniejszej sprawie bark dowodu na tę okoliczność.

Należy zauważyć, że strony mają obowiązek dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiać dowody (art.3 k.p.c.). Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku (wyrok SN z 15 VII 1999 r. I CKN 415/99 LEX nr 83805). Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art.227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę je zgłaszającą (art.232 k.p.c. i art.6 k.c.) (wyrok SN z 22 XI 2001 r. I PKN 660/00 Wokanda 2002/7-8/44).

Wobec powyższego należy uznać istnienie wierzytelności powoda wobec spółki, wynikającej z omawianego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym.

Przechodząc do omówienia kolejnej przesłanki odpowiedzialności członka zarządu podkreślić należy, że ustalenie przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., sygn. akt V CKN 416/01, OSNC 2004 r., nr 7-8, poz. 129; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2003 r., sygn. akt IV CK 212/02). Bez wątpienia w niniejszej sprawie takim dowodem jest prawomocne postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy –Mokotowa w W. A. G. z dnia 30 listopada 2011 r. mające moc dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c.

Pojęcie dokumentu urzędowego jest pojęciem z zakresu prawa procesowego. Definicję legalną dokumentu urzędowego zawiera art. 244 § 1 k.p.c. Zgodnie z jego brzmieniem dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Od chwili wystawienia tego dokumentu korzysta on z domniemania swojej autentyczności oraz domniemania zgodności z prawdą tego, co zostało w nim zaświadczone, co z kolei wynika z art. 244 k.p.c. Oczywiście domniemania te mogły zostać obalone w sposób przewidziany przez art. 252 k.p.c. Są to wymagania „wyższe” niż w przypadku dokumentów prywatnych, w przypadku których zgodnie z art. 253 k.p.c., jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać. Domniemanie prawdziwości dokumentu urzędowego powoduje także skutek w postaci braku konieczności udowadniania pochodzenia danego dokumentu urzędowego od wskazanego w nim podmiotu ( por. T. Ereciński (w:) T. Ereciński (red.), Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, część I - postępowanie rozpoznawcze, Warszawa 2001, s. 472-473). Powyższe stanowisko co do rozkładu ciężaru dowodowego w procesie prowadzonym na podstawie dokumentu urzędowego Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela. Pozwany nie wykazał, że spółka (...) sp. z o.o. posiada majątek pozwalający na zaspokojenie wierzycieli spółki, w tym powoda.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że przepis art. 299 § 2 k.s.h. stwarza członkowi zarządu możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności względem wierzycieli spółki w drodze wykazania, że:

1)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe,

2)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania zapobiegającego upadłości nastąpiło nie z jego winy tj., że nie można mu przypisać braku należytej staranności przy uwzględnieniu zawodowego miernika staranności, pomimo, że nie zgłosił wniosku we właściwym czasie,

3)  pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości czy niewszczęcie postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Każdy członek zarządu winien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości po objęciu funkcji, nawet jeśli stwierdził, że termin przepisany w art. 21 prawa upadłościowego już upłynął, skoro stan uzasadniający ogłoszenie upadłości nadal trwa ( por. T. Siemiątkowski: Odpowiedzialność cywilnoprawna w spółkach kapitałowych, C.H. Beck 2007, s. 222). Zgłoszenie takiego wniosku do Sądu nie jest zależne od wiedzy i zgody wspólników.

Bezsprzecznie wniosek o ogłoszenie upadłości nie został zgłoszony. Nie zostało wykazane w niniejszym postępowaniu, iż pozwany nie ponosi winy w niezgłoszeniu przedmiotowego wniosku. Jeśli zaś chodzi o brak szkody, to należałoby przyjąć wystąpienie tej przesłanki, jeżeli pozwany wykazałby, że w postępowaniu upadłościowym wierzyciel i tak nie mógłby otrzymać zaspokojenia, tj., że zobowiązanie nie zostałoby pokryte z majątku spółki nawet wówczas, gdyby zgłoszono upadłość w przepisanym terminie, zaniechanie tego zgłoszenia nie wyrządziło więc wierzycielowi szkody. Wnioski dowodowe w tym zakresie nie zostały jednak zgłoszone.

Zauważyć należy, iż aktualnie, zwłaszcza w postępowaniu w sprawach gospodarczych, proces cywilny jest procesem stricte kontradyktoryjnym, w którym rola sądu jest ściśle reglamentowana – zasadniczo nie wykazuje on inicjatywy w jakimkolwiek zakresie (co zawsze mogłoby uzasadniać postawienie mu zarzut sprzyjania jednej ze stron) pozostając przy roli bezstronnego arbitra. To rzeczą stron jest dowodzenia swych racji (art. 6 k.c., art. 232 zd. 1 k.p.c.), a czynności Sądu podejmowane z urzędu stanowią wyjątki od zasady dyspozytywności (art. 5 k.p.c., art. 232 zd. 2 k.p.c.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, iż zachodzą wszystkie przesłanki warunkujące odpowiedzialność pozwanego J. L. określoną w art. 299 § 1 k.s.h., a jednocześnie nie zaistniały przesłanki ekskulpacyjne i dlatego Sąd orzekł jak w pkt I wyroku. Na zasadzoną kwotę składały się kwota roszczenia głównego w wysokości 5279,59 zł, kwota kosztów procesu w wysokości 1279,50 zł i koszty postepowania egzekucyjnego w wysokości 390,35 zł. Sąd oddalił powództwo w zakresie kwoty 186 zł – kosztów postępowania o wyjawienie majątku, bowiem powód nie wykazał, aby taką kwotę poniósł.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. W myśl tego przepisu, jeżeli dłużnik opóźnia się ze świadczeniem pieniężnym, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, tj. od dnia wymagalności tego roszczenia. Zgodnie z ogólnym uregulowaniem przewidzianym w art. 455 k.c., wynikające z art. 299 § 1 k.s.h. roszczenie staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu członka zarządu do zapłaty sumy zobowiązania, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Przyjąć należy, że powód wezwał skutecznie pozwanego J. L. na mocy dołączonego do pozwu wezwania do zapłaty, doręczonego dopiero w dniu 17 kwietnia 2012, w którym zakreślił mu termin trzech dni od daty doręczenia wezwania na dokonanie zapłaty. Zatem dopiero po upływie trzech dni od dat doręczenia wezwania do zapłaty pozwany pozostawał w zwłoce ze spełnieniem świadczenia. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż nieuzasadnione było żądanie przez powoda zasądzenia odsetek za okres od daty wynikającej nakazu zapłaty wydanego przeciwko spółce. Trzeba bowiem zważyć, iż odsetek przysługujących na podstawie art. 481 § 1 k.c. nie można utożsamiać z odsetkami za nieterminowe spełnienie świadczenia przez spółkę. Zgodnie z powszechnie przyjętym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, niewyegzekwowane odsetki za opóźnienie w zapłacie kwoty przez spółkę mogłyby być objęte roszczeniem dochodzonym na podstawie art. 299 § 1 k.s.h., lecz wtedy powinno się je zsumować i wyrazić kwotowo (skapitalizować). Wobec niespełnienia w sprawie tego wymagania, wynikającego z art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c., zasądzenie na rzecz strony powodowej kwoty obejmującej odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia przez spółkę stanowiłoby wyjście ponad żądanie i tym samym naruszenie art. 321 § 1 k.p.c. W tej sytuacji wniosek strony powodowej o zasądzenie odsetek może być rozumiany jedynie jako domaganie się odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty objętej powództwem (art. 481 k.c.). O tym, od kiedy one się należą, powinna rozstrzygać ustalona zgodnie z art. 455 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2000 r. II CKN 725/98 OSNC 2000/9 poz. 158) chwila wymagalności dochodzonego od pozwanego na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. roszczenia, a nie chwila wymagalności roszczenia niewyegzekwowanego od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07 grudnia 2006 r., III CZP 118/2006, OSNC 2007/9/136, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2002 r. IV CKN 793/2000, OSNC 2003/2 poz. 22). Z powyższych też względów w punkcie drugim wyroku oddalono powództwo na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. co do odsetek za okres poprzedzający dzień 21 kwietnia 2012 roku.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie trzecim wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. W myśl zaś art. 100 zd. 2 k.p.c. Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swojego roszczenia. Ponieważ przedmiotowe powództwo co do zasady zostało uwzględnione, zaś oddalono je jedynie co do kwoty 186 zł i terminu zasądzenia odsetek, toteż zasadnym było przyjęcie, iż powództwo oddalono w nieznacznym zakresie. Celowym było wobec tego obciążenie pełnymi kosztami procesu pozwanego. Na koszty celowego dochodzenia praw powoda składały się kwoty: 1.200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (do kosztów celowego dochodzenia praw i celowej obrony zalicza się również opłatę skarbową uiszczoną od dokumentu pełnomocnictwa, co zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/03, OSNC 2003/12/161) oraz 357 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego pozwanej Sąd ustalił natomiast na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.