Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 lutego 2013 roku powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 1.312,66 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 października 2012 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż dochodzona kwota stanowi odszkodowanie należne jej na podstawie umowy cesji wierzytelności od pozwanej jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Odszkodowanie to obejmuje koszty najmu przez poszkodowanego auta zastępczego w okresie naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji drogowej, której sprawca ubezpieczony był w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń. Powódka wskazała, że dochodzi jedynie części roszczenia, tj. w zakresie 9 dni najmu.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż nie kwestionuje okoliczności zdarzenia, zawarcia umowy odpowiedzialności cywilnej ze sprawcą szkody oraz ważności i skuteczności umowy cesji wierzytelności. Pozwana zarzuciła zbyt długi czas naprawy, zbyt wysoką stawkę czynszu najmu oraz brak podstaw do dochodzenia zapłaty kwoty brutto, tj. wraz z podatkiem VAT.

Pismem z dnia 5 lutego 2014 roku powódka rozszerzyła powództwo do kwoty 1.857,70 złotych jako równowartości czynszu najmu za 11 dni najmu z ustawowymi odsetkami od dnia 22 października 2012 roku do dnia zapłaty.

Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2014 roku zawieszono postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. i podjęto z udziałem ogólnego następcy prawnego (...) S.A. w (...) S.A. w S..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 sierpnia 2012 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność M. M.. Sprawca kolizji M. G. był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdu pojazdów mechanicznych w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S..

(dowód: okoliczność bezsporna)

W dniu 11 sierpnia 2012 roku przyjęto uszkodzony pojazd do serwisu. W dniu 13 sierpnia 2012 roku zgłoszono szkodę w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W dniu 14 sierpnia 2012 roku doszło do oględzin przednaprawczych pojazdu najemcy przez przedstawiciela ubezpieczyciela. W dniu 16 sierpnia 2012 roku wysłano do ubezpieczyciela sporządzoną przez serwis kalkulację naprawy do zatwierdzenia i w tym samym dniu serwis otrzymał zatwierdzoną kalkulację naprawy. W tym samym dniu rozpoczęto również naprawę pojazdu. Naprawa została zakończona w dniu 31 sierpnia 2012 roku i w tym samym dniu poszkodowany odebrał pojazd.

(dowód: arkusz naprawy pojazdu najemcy – k. 37)

W okresie od dnia 13 sierpnia 2012 roku do dnia 31 sierpnia 2012 roku M. M. korzystała z pojazdu zastępczego marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) najętego od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na podstawie umowy najmu (...) nr (...) z dnia 13 sierpnia 2012 roku.

(dowód: umowa najmu - k. 30-33; cennik – k. 34; oświadczenie dla ubezpieczyciela – k. 36; oświadczenie dotyczące czynszu i długości najmu auta zastępczego oraz cedowanej wierzytelności – k. 39; pełnomocnictwo, k. 62)

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 13 sierpnia 2012 roku M. M. przelała na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., przysługującą jej w związku ze szkoda komunikacyjną z dnia 11 sierpnia 2011 roku, likwidowaną przez (...) S.A.

(dowód: umowa cesji wierzytelności - k. 26; oświadczenie dla ubezpieczyciela – k. 36; oświadczenie dotyczące czynszu i długości najmu auta zastępczego oraz cedowanej wierzytelności – k. 39; pełnomocnictwo, k. 62)

W dniu 24 września 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 4.905,34 złotych brutto tytułem kosztów najmu auta zastępczego marki S. (...) o nr rejestracyjnym (...) w okresie od dnia 13 sierpnia 2012 roku do dnia 31 sierpnia 2012 roku. Stawka za dzień najmu pojazdu wyniosła 221,56 złotych netto.

(dowód: faktura VAT - k. 38)

Pismem z dnia 25 września 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wezwała (...) spółkę akcyjną z siedzibą w S. do zapłaty kwoty 4.905,34 złotych. Pismo to zostało doręczone w dniu 2 października 2012 roku.

(dowód: pismo z dnia 25 września 2012 roku, k. 48-51; zwrotne potwierdzenie odbioru, k. 52)

Decyzją z dnia 12 października 2012 roku (...) S.A. w S. przyznało i wypłaciło kwotę 1.140 złotych brutto przyjmując za zasadne 6 dni najmu oraz stawkę czynszu 190 złotych brutto za 1 dobę.

(dowód: pismo z dnia 12 października 2012 roku – k. 47)

Niezbędny i konieczny czas naprawy samochodu marki S. (...) o nr rej. (...) wynosił 12 kolejnych dni kalendarzowych, liczonych od dnia zgłoszenia szkody. Naprawa powinna zakończyć się w dniu 24 sierpnia 2012 roku i w tym samym dniu pojazd powinien być zwrócony poszkodowanemu.

Stawki czynszu najmu kształtowały się przeciętnie od 110 złotych do 227,75 złotych brutto za dobę. Na rynku działały też firmy, które stosowały wyższe stawki, np. A. C., która stosowała stawkę 246 złotych brutto za jedną dobę. Zastosowana przez tę firmę stawka czynszu najmu przewyższa znacząco stawki takich firm, jak A. i H. i jest generowana formą najmu, tj. zapłatą czynszu najmu przez ubezpieczyciela OC sprawcy szkody.

(dowód: opinia pisemna biegłego R. R. z dnia 17 października 2013 roku – k. 113-134; pisemna opinia uzupełniająca biegłego R. R. z dnia 21 października 2014 roku – k. 206-212)

Na podstawie uchwały z 9 października 2014 roku doszło do połączenia spółek (...) S.A. w S. oraz (...) S.A. w S. poprzez przeniesienie całego majątku (...) S.A. w S. (jako spółki przejmowanej) na (...) S.A. w S. (jako spółkę przejmującą) w trybie art. 492 § 1 k.s.h.

(dowód: informacja z rejestru przedsiębiorców KRS – k. 244-247)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na okolicznościach przyznanych przez drugą stronę (okolicznościach niespornych), dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz opinii biegłego sądowego R. R..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). W przedmiotowym procesie pozwana nie kwestionowała okoliczności faktycznych zdarzenia oraz swojej odpowiedzialności (co do zasady) za wyrządzoną szkodę. Wypłaciła zresztą przed procesem część pierwotnie żądanej przez powódkę kwoty.

Pozwana wnosząc o oddalenie powództwa podniosła trzy zarzuty: zbyt długiego czasu naprawy, zbyt wysokiej stawki czynszu najmu oraz braku podstaw do dochodzenia zapłaty kwoty brutto, tj. wraz z podatkiem VAT.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w ocenie Sądu zarówno umowa najmu pojazdu zastępczego, jak i umowa przelewu wierzytelności były umowami ważnymi i skutecznymi.

Zarzut pozwanej, że odszkodowanie nie powinno obejmować kwoty podatku VAT okazał się niezasadny. W zakresie możliwości dochodzenia przez powódkę odszkodowania w kwocie brutto, tutejszy Sąd podzielił stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w uchwale z dnia 14 września 2006 roku, (III CZP 65/06, OSNC 2007/6/83), zgodnie z którą dokonanie przelewu wierzytelności o naprawienie szkody powstałej w związku z ruchem pojazdu mechanicznego, przysługującej wobec osoby objętej obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, przez poszkodowanego niebędącego podatnikiem podatku od towarów i usług, na rzecz takiego podatnika, nie wpływa na zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela. Tym samym, skoro poszkodowany był uprawniony do odszkodowania w kwocie brutto, powódka jako cesjonariusz uprawniony jest do dochodzenia od pozwanego odszkodowania w takiej samej wysokości, niezależnie od tego, czy nabyła wierzytelność w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Pozwana celem wykazania zgłoszonych zarzutów w zakresie zbyt długiego okresu najmu i zbyt wysokiej stawki czynszu najmu zgłosiła wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Jak wynika z opinii biegłego sądowego R. R. niezbędny i konieczny czas naprawy samochodu marki S. (...) o nr rej. (...) wynosił 12 kolejnych dni kalendarzowych (liczonych od dnia zgłoszenia szkody u ubezpieczyciela i rozpoczęcia najmu pojazdu zastępczego). Naprawa powinna zakończyć się w dniu 24 sierpnia 2012 roku i w tym samym dniu pojazd powinien być zwrócony poszkodowanemu. Stawki czynszu najmu kształtowały się przeciętnie od 110 złotych do 227,75 złotych brutto za dobę. Na rynku działały też firmy, które stosowały wyższe stawki, np. A. C., która stosowała stawkę 246 złotych brutto za jedną dobę. Zastosowana przez tę firmę stawka czynszu najmu przewyższa znacząco stawki takich firm, jak A. i H. i jest generowana formą najmu, tj. zapłatą czynszu najmu przez ubezpieczyciela OC sprawcy szkody.

Opinia biegłego jest jasna, logiczna i przekonująca. Ponadto, po złożeniu przez biegłego opinii uzupełniającej żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej lub opinii innego biegłego.

W konsekwencji uzasadniony okres naprawy, a tym samym uzasadniony okres najmu powinien zakończyć się w dniu 24 sierpnia 2012 roku. Ponieważ najem rozpoczął się w dniu 13 sierpnia 2012 roku, uzasadnione było całe 11 dni najmu, za które zapłaty dochodziła powódka (powódka dochodziła jedynie części roszczenia wynikającego ze złożonej przy pozwie faktury VAT).

Stawka czynszu najmu tak długo pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, jak długo nie przekracza stawek rynkowych.

W ocenie Sądu, przyjęta przez strony umowy najmu stawka czynszu najmu (272,52 złotych brutto) przekraczała stawki rynkowe i należało ją obniżyć do najwyższej ustalonej przez biegłego stawki obowiązującej na rynku, tj. do kwoty 246 złotych brutto stosowanej przez firmę (...). Brak jest uzasadnionych podstaw do wykluczenia oferty tej firmy z porównania. W pierwszej kolejności należy wskazać, że działa ona również na rynku i jej ceny kształtują ten rynek. Po drugie, wynajmuje ona samochody zastępcze, a sposób zapłaty czynszu najmu jest identyczny, jak w przypadku powódki - faktyczny koszt najmu ponosi ubezpieczyciel OC sprawcy szkody. Można więc przyjąć, że firma ta prowadzi działalność najbardziej zbliżoną do powódki. Po trzecie, skoro powszechnie akceptuje się możliwość zawarcia przez poszkodowanego umowy najmu samochodu zastępczego z firmą stosującą tzw. najem bezgotówkowy, brak jest podstaw do wykluczenia cenników stosowanych przez te firmy. Oczywiste jest, że firmy takie muszą stosować wyższe ceny. Nie uzyskują bowiem czynszu najmu bezpośrednio od najemcy zaraz po zakończeniu umowy najmu, lecz muszą wystąpić o refundację do ubezpieczyciela OC sprawcy szkody, który często odmawia zapłaty lub płaci jedynie część czynszu. Konsekwencją tego jest konieczność występowania na drogę sądową, co generuje dodatkowe koszty oraz odracza możliwość uzyskania zaspokojenia. Biegły ani strony procesu nie podnosiły aby cenniki stosowane przez te firmy nie były oparte na kalkulacji ekonomicznej wliczającej wyżej opisane ryzyko.

W konsekwencji uzasadnione było 11 dni najmu (cały okres objęty pozwem), ale przy zastosowaniu najwyższej ustalonej przez biegłego rynkowej stawki, tj. 246 złotych brutto, co dało kwotę 2.706 złotych brutto. Ponieważ przed procesem pozwana zapłaciła kwotę 1.140 złotych, do zasądzenia pozostała kwota 1.566 złotych brutto.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Mając na uwadze, że wezwanie do zapłaty z dnia 25 września 2012 roku zostało doręczone pozwanej w dniu 2 października 2012 roku (potwierdzenie odbioru – k. 52), uzasadnione było żądanie zasądzenia odsetek od dnia 3 listopada 2012 roku (1 listopada 2012 roku był dniem ustawowo wolnym od pracy).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów, orzeczono jak w punkcie I i II wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych… i dokonał stosunkowego ich rozdzielenia.

Powódka wygrała w 84,30% (1.566/1.857,70 razy 100%), a więc pozwana powinna ponieść 84,30% kosztów procesu.

Koszty procesu wyniosły w sumie 2.917 złotych, w tym:

- poniesione przez powódkę: opłata od pozwu 66 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa 617 złotych – łącznie 683 złotych;

- poniesione przez pozwaną: wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa 617 złotych plus zaliczka na biegłego 800 złotych – łącznie 1.417 złotych;

- nie uiszczone koszty sądowe: wynagrodzenie biegłego (90 złotych plus 325 złotych plus 375 złotych), nie uiszczona część opłaty od pozwu 27 złotych – w sumie 817 złotych;

Pozwana powinna ponieść 84,30% kosztów procesu, tj. kwotę 2.459 złotych. Ponieważ pozwana poniosła kwotę niższą, tj. 1.417 złotych, powinna zapłacić na rzecz Skarbu Państwa (na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) kwotę 817 złotych, a na rzecz powódki 225 złotych.