Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

Powodowie I. L. i J. L. wnieśli w dniu 3 sierpnia 2013 r. pozew przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) z siedzibą w W., żądając zasądzenia kwoty 12.100 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazali, że dochodzona pozwem kwota stanowi odszkodowanie z tytułu konieczności dostosowania ich nieruchomości położonych w O. przy Al. (...) stanowiących działkę ewidencyjną nr (...) oraz działkę ewidencyjną nr (...) - do właściwego klimatu akustycznego zgodnego z wymogami uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. nr 76/11, a także odszkodowanie z tytułu spadku wartości nieruchomości. Podnieśli, iż ich nieruchomość została objęta strefą obszaru ograniczonego użytkowania. Według powodów, obszar ograniczonego użytkowania został stworzony dla (...) im. (...) w W., którego zarządcą jest pozwany.

Zarządzeniem z dnia 3 września 2013 r. Przewodniczący w tut. Sądzie zwrócił pozew z dnia 3 sierpnia 2013 r., orzekając na podstawie art. 1302 k.p.c. Zarządzenie uprawomocniło się z dniem 1 października 2013 r.

Na skutek pisma powodów z dnia 29 listopada 2013 r. sprawa została zarejestrowana pod nową sygnaturą.

W dniu 18 marca 2014 r. pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) z siedzibą w W. złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany w pierwszej kolejności podniósł, że powodowie nie wykazali tytułu prawnego do nieruchomości. Pozwany wskazał również, iż upłynął dwuletni termin zawity określony w art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska do dochodzenia roszczeń w związku ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości. Zdaniem pozwanego, nieruchomość powodów była już objęta ograniczeniami wynikającymi z rozporządzenia nr 50 Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r., wobec czego wejście w życie uchwały nr 76/11 nie spowodowało żadnych nowych ograniczeń. Według pozwanego z powyższych przyczyn roszczenie powodów wygasło.

W odpowiedzi na powyższe, powodowie w piśmie procesowym z dnia 17 czerwca 2014 r. wskazali, iż dochodzona pozwem kwota obejmuje odszkodowanie w kwocie 3.000 zł tytułem rewitalizacji budynków powodów oraz odszkodowanie w kwocie 9.100 zł tytułem utraty wartości nieruchomości powodów. Powodowie podnieśli, że rozporządzenie nr 50 przestało obowiązywać, zaś nowym aktem prawnych tworzącym obszar ograniczonego użytkowania jest uchwała z dnia 20 czerwca 2011 r. Wskazali również, iż zgłosili pozwanemu roszczenie pismem złożonym u pozwanego w dniu 2 sierpnia 2013 r. Jako podstawę prawną dochodzonych pozwem roszczeń wskazali dodatkowo art. 435 k.c.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie I. L. i J. L. od 1992 r. są właścicielami niezabudowanej nieruchomości położonej w miejscowości O. na działce nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) ( dowód : wydruk księgi wieczystej nr (...) – k. 172-179, wypis z rejestru gruntów – k. 12-13).

Nieruchomość powodów była w całości położona w strefie obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego na podstawie rozporządzenia Wojewody (...) nr 50 z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. ( okoliczności bezsporne; nadto dowód : Dziennik Urzędowy Województwa (...) nr 156 wraz z załącznikami – k. 77-78).

W obszarze ograniczonego użytkowania utworzonego na podstawie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. nieruchomość powoda znajduje się w całości w strefie ograniczonego użytkowania ( okoliczności bezsporne; nadto dowód : mapa – k. 22-24).

W dniu 2 sierpnia 2013 r. D. S. działając w imieniu powódki I. L. oraz w imieniu ojca powoda – R. L. wezwała pozwanego do zapłaty odszkodowania w kwocie 600.000 zł w terminie do dnia 3 sierpnia 2013 r. powołując się na obniżenie wartości nieruchomości położonej w O. przy ul. (...), a także z tytułu kosztów rewitalizacji akustycznej budynku położonego na ww. nieruchomości ( dowód : zgłoszenie roszczenia – k. 25-26).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niezaprzeczone twierdzenia stron oraz w oparciu o dokumenty dołączone do akt sprawy. Wiarygodność przedłożonych w toku postępowania dokumentów nie była kwestionowana przez strony, Sąd zaś nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Sąd nie uwzględnił wniosku powodów o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z uwagi na nieuiszczenie zaliczki przez stronę powodową. Zgodnie natomiast z art. 1304 k.p.c., strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd (§ 1). Jeżeli okazuje się, że przewidywane lub rzeczywiste wydatki są większe od wniesionej zaliczki, przewodniczący wzywa o jej uzupełnienie (§ 3). W razie nieuiszczenia zaliczki sąd pominie czynność połączoną z wydatkami (§ 5).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako bezzasadne nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie powodowie dochodzili zasądzenia od pozwanego kwoty 12.100 zł wraz z odsetkami ustawowymi tytułem odszkodowania w związku z koniecznością dostosowania ich nieruchomości do klimatu akustycznego zgodnego z wymogami uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. nr 76/11, a także w związku ze spadkiem wartości nieruchomości.

Zgodnie z art. 129 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż powodowie wykazali przysługującą im legitymację czynną do wystąpienia z roszczeniem jedynie w odniesieniu do niezabudowanej nieruchomości położonej w miejscowości O. na działce nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...). Z przedłożonego do akt sprawy wydruku księgi wieczystej nr (...) wynika bowiem, że powodowie od 1992 r. są właścicielami ww. nieruchomości. Powodowie nie wykazali natomiast tytułu prawnego do nieruchomości położonej w O. przy Al. (...) stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...). Fakt ten nie wynika z przedłożonego do akt sprawy wypisu z rejestru gruntów. W rejestrze tym nie wskazano bowiem numeru księgi wieczystej ww. nieruchomości oraz podstawy prawnej jej nabycia przez powodów, jak również daty, od kiedy powodom przysługuje tytuł prawny do tej nieruchomości. Nie wynika z niego również, jaki tytuł prawny przysługuje powodom do ww. nieruchomości. Tym samym należało uznać, iż powodowie nie wykazali legitymacji czynnej w odniesieniu do nieruchomości położonej w O. przy Al. (...) stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...).

Z kolei legitymacja bierna pozwanego wynika z art. 136 ust. 2 prawa ochrony środowiska, według którego obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. Z § 1 uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (M..2011, Nr 128, poz. 4086) wynika natomiast, że obszar ograniczonego użytkowania został utworzony dla (...) im. (...) w W., którego zarządcą jest Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W..

Zauważyć jednak trzeba, że roszczenie formułowane na podstawie art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska podlega poważnym ograniczeniom. Według art. 129 ust. 4 powołanej wyżej ustawy, z roszczeniem o odszkodowanie na podstawie art. 129 ust. 2 tej ustawy można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.

Dwuletni termin określony w art. 129 ust. 4 prawa ochrony środowiska jest terminem zawitym, co oznacza, iż jego niedochowanie powoduje wygaśnięcie roszczenia, a fakt upływu tego terminu sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę z urzędu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2008 r., II CSK 216/08, LEX nr 577165; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2013 r., II CSK 578/12, OSNC 2014, nr 4, poz. 47). Dla zachowania tego terminu wystarczające jest zgłoszenie żądania bezpośrednio obowiązanemu do zapłaty (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 stycznia 2013 r., I ACa 1104/12, LEX nr 1271919).

Mając na uwadze powyższe, w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy powodowie zgłosił roszczenie stronie pozwanej przed upływem 2 lat od dnia wejścia w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., a więc przed upływem 2 lat od dnia 4 sierpnia 2011 r.

W niniejszej sprawie powódka zgłosiła swoje roszczenie w piśmie doręczonym pozwanemu w dniu 2 sierpnia 2013 r. Powyższe pismo zostało złożone u pozwanego przez D. S. działającą w imieniu powódki I. L. oraz w imieniu ojca powoda – R. L.. Tym samym skuteczność zgłoszenia roszczenia należy ocenić wyłącznie w odniesieniu do powódki – I. L., jako że powód J. L. przed wszczęciem niniejszej sprawy nie występował z takim roszczeniem do strony pozwanej. Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu zgłoszenie roszczenia pozwanemu w dniu 2 sierpnia 2013 r. nie może mieć wpływu na wynik niniejszej sprawy. Zauważyć bowiem trzeba, iż w ww. piśmie zgłoszone zostało roszczenie dotyczące wyłącznie nieruchomości położonej w O. przy ul. (...), podczas gdy przedmiotem niniejszego postępowania jest roszczenie odszkodowawcze w związku ze szkodą powstałą w nieruchomościach położonych w O. przy Al. (...) stanowiących działkę ewidencyjną nr (...) oraz działkę ewidencyjną nr (...). Tym samym należało uznać, iż powodowie zgłosili roszczenie dotyczące dwóch ww. nieruchomości dopiero w dniu 29 listopada 2013 r., tj. w dniu złożenia wniosku o zarejestrowaniu sprawy pod nową sygnaturą. Nie sposób natomiast uznać, iż roszczenie zostało zgłoszone w dniu wniesienia pozwu do tut. Sądu, tj. w dniu 3 sierpnia 2013 r. Pozew został bowiem zwrócony zarządzeniem z dnia 3 września 2013 r., które uprawomocniło się w dniu 1 października 2013 r. Zgodnie natomiast z art. 130 § 2 zd. drugie k.p.c., pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.

Tym samym powodowie wystąpili z roszczeniem o odszkodowanie w związku ze szkodą powstałą w nieruchomościach położonych w O. przy Al. (...) stanowiących działkę ewidencyjną nr (...) oraz działkę ewidencyjną nr (...) po upływie dwuletniego terminu liczonego od dnia wejścia w życie uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W.. W tym stanie rzeczy rozważania pozwanego w przedmiocie braku nowych ograniczeń powstałych już od chwili wejścia w życie rozporządzenia Wojewody (...) nr 50 z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (M..2007, Nr 156, poz. 4276) okazały się bezprzedmiotowe.

Niezależnie od powyższego, powodowie nie wykazali przesłanek odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 435 k.c. Według art. 322 ustawy Prawo ochrony środowiska, do odpowiedzialności za szkody spowodowane oddziaływaniem na środowisko stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Z kolei w myśl art. 435 § 1 k.c., prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodzić się jednak należy z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 kwietnia 2010 r., III CZP 17/10 (LEX nr 584036), że przepisy art. 435 k.c. w związku z art. 322 p.o.ś. i art. 129 p.o.ś. przewidują rozłączne reżimy odpowiedzialności. Za taką interpretacją przemawia również dążenie do kompleksowego uregulowania skutków ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania w zakresie szkody polegającej na obniżeniu wartości nieruchomości. Tym samym przepis art. 129 p.o.ś. należy uznać za przepis szczególny w stosunku do art. 435 k.c., wyłączający jego zastosowanie w niniejszej sprawie.

Co więcej, powodowie nie wykazali wysokości poniesionej szkody. Naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 prawa ochrony środowiska podlega szkoda wynikła z obniżenia wartości nieruchomości, będącego następstwem ograniczeń ustanowionych wprost w uchwale nr 76/11 oraz zmniejszenie jej wartości spowodowane koniecznością znoszenia dopuszczalnych na obszarze ograniczonego użytkowania immisji przekraczających standardy jakości środowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2013 r., II CSK 578/12, LEX nr 1389001). Nadto w myśl art. 136 ust. 3 powołanej ustawy, w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

W ocenie Sądu wykazanie wysokości szkody w związku ze spadkiem wartości nieruchomości oraz w związku z nakładami konieczności do dostosowania nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego zgodnego z wymogami uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. nr 76/11 wymaga w niniejszej sprawie wiadomości specjalnych, a zatem powinno nastąpić poprzez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego. Z uwagi jednak na nieuiszczenie zaliczki na wydatki związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego, wniosek powodów w tym zakresie należało oddalić. Tym samym powodowie nie wykazali wysokości poniesionej szkody.

Mając powyższe na względzie, powództwo należało w całości oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł w pkt II sentencji wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z wynikiem sporu. Powodowie przegrali sprawę w całości. Na koszty procesu poniesione przez pozwanego, tj. po 2.417 zł, składa się wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na kwotę 2.400 zł na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013, poz. 490 j.t. ze zm.) wraz z kwotą 17 zł kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

O zwrocie powodom niewykorzystanej zaliczki w kwocie 1.000 zł Sąd orzekł w pkt III sentencji wyroku, na podstawie art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 roku, Nr 90, poz. 594, tj. ze zm.), zgodnie z którym Sąd z urzędu zwraca stronie różnicę między opłatą pobraną od strony a opłatą należną.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.