Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 08 marca 2013 r. powód D. S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. kwoty równej wysokości różnicy cen katalogowych towarów oraz upustów należnych powodowi zgodnie z łączącą strony umową o współpracy z dnia 20 listopada 2008 r. oraz zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powód wskazał, iż roszczenie stanowi szkodę w postaci utraconych korzyści, którą powód poniósł na skutek nienależytego wykonania umowy przez pozwanego (k. 1-6). W piśmie z dnia 26 września 2013 r. powód wskazał, iż wartość przedmiotu sporu wynosi 10.000,00 zł (k. 64-66).

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 20 marca 2014 r. pozwany wskazał na bezzasadność dochodzonego roszczenia. W ocenie strony pozwanej umowa nigdy nie została wykonana ze strony powoda, a naruszenie przez pozwanego zobowiązań wynikających z umowy o współpracy nie nastąpiło, bowiem sprzedaż produktów pozwanego nie nastąpiła na rzecz konkurencyjnego podmiotu - powód był organem i jedynym wspólnikiem tego podmiotu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 listopada 2008 r. w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. reprezentowany przez J. S. oraz D. S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) zawarli umowę współpracy nr (...). Zgodnie z § 1.1 umowy przedmiotem tejże był współpraca w zakresie dystrybucji towarów słoweńskiego producenta S. d.O.O. W K. z produkcyjnego programu (...) Produkty P. dla (...). Na zasadach określonych w umowie (...) Sp. z o.o. zobowiązał się sprzedawać, a D. S. kupować i rozprowadzać produkty stanowiące przedmiot umowy. Dystrybutor zobowiązany był sprzedawać produkty wyłącznie na obszarze całej Polski (§ 1.3 umowy w zw. z załącznikiem nr 1 do umowy). Dystrybutor zobowiązywał się do zakupu produktów objętych zakresem umowy wyłącznie od (...) Sp. z o.o. – rozprowadzanie produktów konkurencyjnych podmiotów możliwe było za pisemną zgodą (§ 1. 5 umowy). Zgodnie z § 1.6 umowy także (...) Sp. z o.o. mógł rozprowadzać produkty do konkurencyjnych podmiotów za pisemną zgodą Dystrybutora, z zastrzeżeniem organizowania samodzielnej sprzedaży w przypadku osiągnięcia przez dystrybutora minimalnej wielkości zakupów. Zgodnie z załącznikiem nr 4 zakup netto z programu (...) w okresie od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2009 r. miał wynieść 250.000,00 zł. Planowaną roczną wielkość zakupów uznawano za zrealizowana, jeśli wartość zakupów wypełniała: w pierwszym kwartale – 30.000,00 zł, w pierwszym i drugim kwartale – 90.000,00 zł, w pierwszym, drugim i trzecim kwartale – 150.000,00 zł, w pierwszym, drugim, trzecim i czwartym kwartale – 250.000,00 zł.

(...) Sp. z o.o. sprzedawał dystrybutorowi produkty w oparciu o ceny ustalone w cenniku katalogowym produktów (...) (załącznik nr 2) obniżone o wielkość upustu dla poszczególnych kategorii produktów: 30% dla korków, 25% dla poduszek podnośnikowych 0,5 bar 1,0 bar, 30% dla poduszek podnośnikowych 8 bar, 25% dla programu ratownictwo, poduszki uszczelniające, zapory przeciwpowodziowe, 25% dla zbiorników oraz 25% osprzęt do wszystkich produktów (...). W myśl § 2.3 umowy dystrybutor nie mógł sprzedawać towarów po cenie innej niż określona w cenniku katalogowym produktów (...), uwzględniając wysokość możliwych rabatów dla klientów dystrybutora. Zgodnie z § 5 umowy (...) Sp. z o.o. dostarczał dystrybutorowi produkty na podstawie potwierdzonego przez siebie pisemnego lub elektronicznego zamówienia. (...) Sp. z o.o. dostarczał towar na swój koszt wyłącznie do dystrybutora. Za sprzedaż produktów (...) Sp. z o.o. wystawiał faktury według obowiązującego w dniu złożenia zamówienia cennika katalogowego z terminem płatności 30 dni od dnia wystawienia (§ 8 umowy). Zgodnie z § 9.2 umowy w wypadku zwłoki w zapłacie przekraczającej 45 dni S. (...) mógł wstrzymać realizację dostaw zamówionego towaru be naruszenia postanowień umowy. Jako zabezpieczenie ewentualnych roszczeń mogących powstać w wyniku realizacji umowy, dystrybutor zobowiązał się do wręczenia (...) Sp. z o.o. w dniu podpisania umowy weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową, na kwotę nieprzekraczającą 10.000,00 zł (§ 13 umowy).

Zgodnie z § 10 umowy do obowiązków dystrybutora należało m.in. wykonywania planów zakupów, stałe oferowanie całego asortymentu produktów, pozyskiwania jak największej liczby nowych klientów oraz tworzenie i koordynowanie działań oraz realizowanie polityki cenowo-sprzedażowej sieci dystrybucyjnej na własnym obszarze działania. Wśród obowiązków (...) Sp. z o.o. (§ 11 umowy) znalazła się m.in. współpraca z dystrybutorem oraz doradzenie i pomoc w handlowej i marketingowo-promocyjnej aktywności dystrybutora na rynku, przeszkolenie wybranych pracowników dystrybutora w zakresie sprzedaży i stosowania produktów (...) oraz bezpośrednie zaopatrywanie klientów uzgodnionych wspólnie z dystrybutorem.

W myśl § 15.1 umowa została zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2018 r. z możliwością jej przedłużenia na dalszy czas określony lub nieokreślony. Każda ze stron mogła rozwiązać umowę z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia (§15.3 umowy). W wypadku rażącego naruszenia umowy przez dystrybutora w szczególności poprzez używaniu sprzętu (...) Sp. z o.o. do innych producentów, sprzedaż bez zgody (...) Sp. z o.o. konkurencyjnych produktów, zaleganie z płatnością faktur powyżej 90 dni po dacie płatności, nieprzestrzeganie obowiązku sprzedaży produktów po cenie wynikającej z cennika katalogowego, sprzedaż towarów poza obszarem dystrybucji oraz nieosiągnięcie minimalnej wielkości zakupów określonej w załączniku (§ 15. 4 umowy).

Dowód: umowa współpracy nr (...) z załącznikami (k.9-18).

D. S. składał zamówienia przed podpisaniem umowy z dnia 20 listopada 2008 r. Na rzecz D. S. została wystawiona faktura VAT nr (...) z dnia 25 listopada 2008 r. na kwotę 344,96 zł brutto oraz nr (...) z dnia 10 grudnia 2008 r. na kwotę 1.180,15 zł brutto. Po zawarciu umowy współpracy powód nie złożył żadnego zamówienia, a kontakt z nim był utrudniony. W związku z trudnościami komunikacyjnymi nie ustalono treści cennika, na podstawie którego powód miał nabywać towary. Także weksel in blanco przewidziany jako zabezpieczenie roszczeń pozwanego nie został doręczony reprezentantom (...) Sp. z o.o. Wobec braku zamówień umożliwiających wykonanie planów sprzedażowych (...) Sp. z o.o. rozpoczął sprzedaż produktów innym podmiotom na zasadzie wolnych zamówień. Po kilku miesiącach powód występujący jako członek organu (...) Sp. z o.o. w organizacji wystąpił z zamówieniami na dostarczenie towarów (...) Sp. z o.o. Ze strony D. S. zamówienia były składane przez K. K..

Dowód: wyjaśnienia członka zarządu (...) Sp. z o.o. - S. B. (k. 246-248), faktura VAT nr nr (...) (k. 192), faktura VAT nr (...) (k. 193), korespondencja e-mail (k.93-94).

(...) Sp. z o.o. została związana mocą aktu notarialnego rep. A (...) sporządzonego w W. w dniu 02 marca 2009 r. przed notariuszem P. K. zgodnie z oświadczeniem woli złożonym przez D. S.. Zgodnie z § 3.1. umowy siedzibą spółki był O.. Kapitał zakładowy spółki wynosił 100.000,00 zł i został podzielony na 200 udziałów o wartości 500,00 zł (§ 6.1 umowy spółki). Udziały w kapitale zakładowym zostały objęte w całości przez wspólnika D. S., a pokrycie udziałów nastąpiło wkładem niepieniężnym w postaci prawa o znaku graficznego prowadzonej przez D. S. działalności gospodarczej: (...) (§ 6.3 umowy spółki). Postanowieniem § 35.1 umowy spółki prezesem zarządu ustanowiono D. S.. Aktem notarialnym rep. A (...) z dnia 09 lipca 2009 r. zmieniono umowę spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji poprzez zmianę firmy spółki na „I..pl” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dowód: akt notarialny rep. A (...) z dnia 02 marca 2009 r. - umowa spółki (...) Sp. z o.o. (k. 111-128), akt notarialny rep. A (...) – zmiana aktu założycielskiego spółki (k. 129-154)

(...) Sp. z o.o. wystawił na rzecz (...) Sp. z o.o. w organizacji faktury VAT: nr (...) z dnia 23 czerwca 2009 r. na kwotę 354,41 zł brutto, nr (...) z dnia 23 czerwca 2009 r. na kwotę 6.779,86 zł brutto, nr (...) z dnia 16 lipca 2009 r. na kwotę 11.832,26 zł netto, nr (...) z dnia 30 lipca 2009 r. na kwotę 10.273,05 zł brutto. W dniu 05 października S. (...) wystawił korektę faktury VAT nr (...) w związku ze zwrotem towaru do magazynu. Także w dniu 05 października wystawiona na rzecz (...) Sp. z o.o. w organizacji fakturę VAT nr (...) na kwotę 2.745,00 zł brutto. Kolejno wystawiono faktury VAT: nr (...) w dniu 15 października na kwotę 1.033,89 zł brutto, nr (...) w dnia 20 października 2009 r. na kwotę 6.693,64 zł brutto, nr (...) z dnia 28 października 2009 r. na kwotę 361,12 zł brutto, nr (...) z dnia 10 listopada 2009 r. na kwotę 3.234,98 zł brutto oraz nr (...) z dnia 07 grudnia 2009 r. na kwotę 12.755,30 zł brutto. Ostatnią fakturę nr (...) na kwotę 22.304,92 zł brutto wystawiono w dniu 22 grudnia 2009 r. Żadna z faktur nie została zapłacona przez (...) Sp. z o.o. w organizacji.

Dowód: faktura VAT nr (...) (k. 20), faktura VAT nr (...) (k. 21), faktura VAT (...) (k. 22-23), faktura VAT nr (...) (k. 24-25), korekta faktury VAT nr (...) (k. 26-28), faktura VAT nr (...) (k. 29), faktura VAT nr (...) (k. 30), faktura VAT nr (...) (k. 31), faktura VAT nr (...) (k. 32), faktura VAT nr (...) (k. 33-34), faktura VAT nr (...) (k. 35), wyjaśnienia członka zarządu (...) Sp. z o.o. - S. B. (k. 247).

Pismem doręczonym na adres (...) Sp. z o.o. w dniu 20 listopada 2012 r. D. S. wezwał (...) Sp. z o.o. do zapłaty kwoty równej wysokości różnicy cen katalogowych towarów słoweńskiego producenta S. d.o.o. z siedzibą w K. sprzedanych innym niż powód dystrybutorom oraz upustu należnego D. S. na podstawie § 2.1 umowy współpracy z dnia 20 listopada 2008 r. D. S. wskazał, iż w związku z naruszeniem postanowień umowy poprzez sprzedaż produktów podmiotom konkurencyjnych od początku 2009 r. poniósł on szkodę, która podlega kompensacji. Powód zażądał przedstawienia listy towarów sprzedanych innym dystrybutorom w okresie od dnia 20 listopada 2008 r. do dnia sporządzenia pisma.

Dowód: pismo z dnia 16 listopada 2012 r. (k. 37-38), potwierdzenie odbioru (k. 41).

Ustalony przez Sąd stan faktyczny był bezsporny między stronami postępowania. Ustaleń tych Sąd dokonał w oparciu o twierdzenia przyznane przez drugą stronę (niesporne), dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, uznając, że stanowią one pełnowartościowy materiał dowodowy albowiem żadna ze stron nie kwestionowała faktu ich sporządzenia ani treści i nie żądała złożenia oryginałów dokumentów.

Nadto ustalenia faktyczne zostały poczynione w oparciu o wyjaśnienie członka zarządu strony pozwanej – S. B.. Wyjaśnienia miały spójny i logiczny i Sąd nie widział podstaw do odmowy uznania ich za wiarygodne. Wyjaśniający wskazał, iż przed zawarciem w dniu 20 listopada 2012 r. umowy o współpracę strony pozostawała w stosunkach gospodarczych. Po tym dniu, mimo istnienia wzajemnych zobowiązań, powód nie składał żadnych zamówień. Powód nie dostarczył weksla, który miała stanowić zabezpieczenie roszczeń pozwanego. Utrudniony był także kontakt z D. S. – z tego względu nie było możliwe sporządzenie cennika, na podstawie którego powód miał nabywać towary celem ich dystrybucji. W związku z milczeniem powoda pozwany prowadził sprzedaż na zasadzie wolnych zamówień na rzecz innych podmiotów od początku 2009 r. Dopiero w kwietniu 2009 r. D. S. skontaktował się z reprezentantami spółki działając jako (...) Sp. z o.o. i prosił, aby zamówienia były realizowane na rzecz tego podmiotu. Faktury wystawione na rzecz spółki z tytułu płatności za towary zamówione przez (...) Sp. z o.o. nie zostały opłacone.

Sąd zważył, co następuje:

Ustalony na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego stan faktyczny wskazuje na bezzasadność roszczenia, co skutkuje oddaleniem powództwa.

Sporem stron objęta jest istota dochodzonego roszczenia. Pozwany wskazał, iż powód w żadnym zakresie nie wykonał zobowiązań, które wynikały z zawartej w dniu 20 listopada 2008 r. umowy współpracy. Powód nie zrealizował planów sprzedaży określonych w załączniku do umowy, co uprawniało pozwanego do rozpoczęcia sprzedaży innymi ścieżkami dystrybucji. Pozwany zaprzeczył także okoliczności podpisania cennika katalogowego, w oparciu o który miało nastąpić ustalania cen sprzedaży produktów powodowi. Nadto powód zaznaczył, iż podmiot na rzecz którego dokonywano sprzedaży – (...) Sp. z o.o. w organizacji – nie prowadził działalności konkurencyjnej wobec pozwanego, bowiem D. S. był jedynym wspólnikiem spółki. Ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie pozwala na przychylenie się do argumentacji pozwanego w pełnym zakresie.

W dniu 20 listopada 2008 r. strony zawarły umowę, która nie jest stypizowana. Strony korzystając z kompetencji przyznaje podmiotom prawa cywilnego art. 3531 k.c. dostosowały treść stosunku prawnego do własnych potrzeb. Przedmiot umowy stanowiła dystrybucja towarów producenta S. z produkcyjnego programu (...). Na zasadach określonych w umowie (...) Sp. z o.o. zobowiązywał się do sprzedaży, a dystrybutor do zakupu i rozprowadzania wyżej wymienionych produktów. Zasadą współpracy (...) Sp. z o.o. oraz D. S. było zobowiązanie dystrybutora do zakupu produktów wyłącznie w przedsiębiorstwie pozwanego (§ 1.5 umowy) oraz zobowiązanie powoda do sprzedaży produktów po cenie ustalonej w cenniku przy uwzględnieniu przyznanego powodowi upustu oraz zaniechaniu rozprowadzania produktów do konkurencyjnych podmiotów z zastrzeżeniem prawa samodzielnej sprzedaży w wypadku nieosiągnięciem przez dystrybutora minimalnej wielkości zakupów (§ 1.6 w zw. z § 2.1 w zw. z załącznikiem nr 4). Przy wykładni treści literalnie wyrażonych zobowiązań stron trzeba mieć także na uwadze cel i zamiar stron umowy (art. 65 § 2 k.c.). W tym kontekście należy mieć na uwadze wyjaśnienia pozwanego, który wskazał, iż zawierając umowę „myślał o rozwoju firmy i (…) na tamten czas wydawało się rozsądne, żeby tę współpracę rozpocząć” ( wyjaśnienia członka zarządu (...) Sp. z o.o. - S. B. k. 246). Pozwany zawarł umowę, aby uzyskać stałego kontrahenta, który zorganizuje sieć dystrybucyjną oraz pozyska dla spółki klientów – było to zamierzone przedsięwzięcie biznesowego, którego realizacja miała nastąpić dzięki współpracy z D. S.. Określenie treści zobowiązań oraz celów przyświecających stronom pozwala na ocenę zasadności podniesionego przez pozwanego zarzutu niewykonania zobowiązania, w szczególności przy uwzględnieniu treści zgłoszonego przez powoda roszczenia.

Podstawową normą w zakresie wykonywania zobowiązań ustanawia przepis art. 354 § 1 k.c., zgodnie z którym dłużnik winien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania wierzyciel (art. 354 § 2 k.c.). Wykonanie zobowiązania winno nastąpić z zachowaniem należytej staranności, która w wypadku zobowiązań związanych z prowadzoną przez dłużnika działalnością gospodarcza podlega ocenie z uwzględnieniem zawodowego charakteru tej działalności (art. 355 § 1 k.c.).

S. stanu faktycznego sprawy pod treść zaprezentowanych norm pozwala uznać, iż umowa nie została wykonania przez powoda w żadnym zakresie. Zgodnie z przyjętym zobowiązaniem powód winien nabyć od pozwanego taką ilość towaru, która pozwoliłaby na realizację planu zakupów, do czego powód także się zobowiązał (§ 10 pkt „a” umowy). Wyjaśnienia pozwanego, którym Sąd dał wiarę w całości, wskazują tymczasem, iż D. S. nie nabył od dnia zawarcia umowy o współpracę żadnego produktu z asortymentu powoda. Pozwany przedstawił co prawda dwie faktury, których termin wystawienia przypada po dniu zawarcia umowy o współpracę, jednak, zgodnie w wyjaśnieniami pozwanego, zamówienia, które zostały stwierdzone wskazanymi fakturami mogły pochodzić jeszcze sprzed dnia zawarcia umowy. Tym niemniej, jeśli nawet uznać, iż faktury dokumentują transakcje dokonane po dniu 20 listopada 2008 r., to i tak nie przekłada się to w żaden sposób na stwierdzenie wykonania zobowiązania przez pozwanego, gdyż plan sprzedażowy obejmował okres od dnia 01 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2009 r., a faktury przypadały na listopad i grudzień roku 2008. Powód nie przestawił dowodu na okoliczność dokonania jakiegokolwiek zamówienia produktów pozwanego w 2009 r., co w świetle postanowień umowy o współpracy stanowi o nieprzystąpieniu do wykonania umowy.

Abstrahując od wskazanego wyżej faktu, należy zaznaczyć, iż to powód jest stroną, która odpowiada za faktyczną niemożność rozpoczęcia wykonania umowy. Zgodnie z § 13 umowy powód był zobowiązany do dostarczenia weksla wraz z deklaracją, który stanowiłby zabezpieczenie roszczeń pozwanego w stosunku do pozwanego. Pozwany nie dopełnił tego obowiązku. Nadto zgodnie z § 2.1 ceny, po których (...) Sp. z o.o. miał sprzedawać produkty dystrybutorowi miały zostać ustalone w cenniku katalogowym stanowiącym załącznik nr 2 do umowy. Żaden cennik nie został przedstawiony i należy domniemywać, iż nigdy nie został sporządzony przez strony. Sąd nie daje wiary twierdzeniu powoda, który wskazuje, iż „cennik katalogowy został przesłany przez pozwaną do powoda drogą mailową, w formie złącznika zapisanego w exelu, po czym między stronami rozpoczęła się współpraca” ( pismo z dnia 25 czerwca 2014 r. k. 180). Cennik miał jakoby stanowić załącznik do pisma, w którym powołano przywołane twierdzenie, jednak załącznik oznaczony jako „cennik” nie jest dołączony do pisma. Nie można bowiem przypisać takiego atrybutu zestawieniu cen, które powód załączył do pisma procesowego z dnia 25 czerwca 2014 r. ( k. 191). Sąd uznaje, iż bardziej wiarygodne jest wyjaśnienie pozwanego, który jako przyczynę braku cennika wskazał brak kontaktu z pozwanym po zawarciu umowy z dnia 20 listopada 2008 r. Treść cennika miała zostać bowiem umówiona między stronami już po podpisaniu umowy, jednak powód nie wykazał inicjatywy w kierunku dokonania niezbędnych ustaleń. W tym kontekście nie można uznać, iż powód wykazał podstawę swojego roszczenia, którego treścią jest żądanie zasądzenia wartości różnicy cen katalogowych towarów a upustów należnych powodowi. W związku z zaniechaniem powoda żaden cennik nie został sporządzony, a więc nie powstał dokument na podstawie, którego powód mógłby żądać różnicy między cenami określonymi w dokumencie, a upustami, które ustalono w załączniku nr 3 do umowy z dnia 20 listopada 2008 r. Należy jeszcze raz podkreślić, iż wyłączną winę za niesporządzenie załącznika ponosi powód – zerwanie kontaktu z pozwanym uniemożliwiło poczynienie niezbędnych uzgodnień i podjęcie dalszej współpracy w oparciu o przyjęty przez strony dokument.

Już na podstawie niedochowania ciężaru dowodu w zakresie przedstawienia materialnoprawnej podstawy powództwa winna skutkować oddaleniem powództwa, jednak Sąd postanowił odnieść się do dalszych zarzutów zgłoszonych przez pozwanego. Powód wskazywał bowiem, iż roszczenie wynika z naruszenia umowy przez pozwanego poprzez dystrybuowanie produktów na rzecz innych podmiotów z naruszeniem prawa powoda na wyłączność w zakresie sprzedaży określonej kategorii towarów (§ 1.6 umowy z dnia 20 listopada 2008 r.). Zgłoszone twierdzenie musi ulec szczególnie silnej krytyce wobec ustalonych przez Sąd okoliczności sprawy, na których powód oparł swoje twierdzenie. D. S. kontaktował bowiem z pozwanym w innej niż indywidualna działalność gospodarczą formie prawnej.

Twierdzenie powoda, które, w jego ocenie, uzasadniają zgłoszone roszczenie w kontekście ustalonego przez Sąd stanu faktycznego, zasługują na stanowczą dezaprobatę. Twierdzenia te bowiem pozostają w sprzeczności z wartościami, na których oparty jest system prawny - nie tylko jego wyodrębniona gałąź, tj. prawo cywilne, ale system prawny rozumiany jako płaszczyzna funkcjonowania stosunków społecznych. Wśród podstawowych wartości, na jakich opiera się ten system leżą pewność, ochrona zaufania oraz sprawiedliwość. Prawo jest bowiem zbiorem norm, które regulują różnego rodzaju stosunku społeczne, ale normy te nie stanowią wartości autotelicznej. Normy mają charakter wykonawczy wobec zasad właściwych konkretnym gałęziom prawa oraz wartościom, na których opiera się prawo ujmowane en bloc.

Stanowisko zajęte przez powoda godzi w przywołane wyżej wartości. W pierwszej kolejności należy poddać sferę podmiotową działalności powoda. Powód w niniejszej sprawie występuje jako osoba fizyczną prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...). Ten przedsiębiorca zawarł w dniu 20 listopada 2008 r. z (...) Sp. z o.o. Umowę współpracy, której przedmiotem była dystrybucja towarów. Powód nie nabywał jednak od pozwanego towarów w związku z prowadzonym przez siebie przedsiębiorstwem – nabycia towarów dokonywała spółka (...) Sp. z o.o. w organizacji. D. S. był prezesem zarządu spółki oraz jej jedynym wspólnikiem. Zgodnie z art. 11 § 1 KSH spółki kapitałowe w organizacji mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwane. Spółki te są osobami prawnymi in stadu nascendi – posiadają zdolność prawną oraz sądową, jednak nie posiadają osobowości prawnej. Skutek nabycia osobowości prawnej następuje wraz ze zdarzeniem wskazanym w hipotezie art. 12 KSH – tj. z chwilą wpisu spółki w organizacji do rejestru. Spółka w organizacji z samej swej istotny jest tworem tymczasowym, działa w fazie przejściowej między zawiązaniem umowy spółki (chwilą powołania do istnienia) oraz wpisem spółki do rejestru. Efemeryczny charakter spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji w aspekcie normatywnym jest wyrażony w art. 169 KSH – fakt zawiązania spółki winien być zgłoszony do sądu rejestrowego najpóźniej z upływem sześciu miesięcy od tego zdarzenia. Zaniechanie wszczęcia procedury rejestracyjnej we wskazanym okresie skutkuje ex lege rozwiązaniem spółki – spółka w organizacji powinna dokonać niezwłocznego zwrotu wszystkich wniesionych wkładów lub pokryć w pełni wierzytelności osób trzecich, a jeżeli jest to niemożliwe, zarząd przeprowadza likwidację spółki zgodnie z przepisami art. 270 i n. KSH. Podmiot (...) Sp. Z o.o." nigdy nie stał się osobą prawną – umowa z dnia 02 marca 2009 r. została zgłoszona do Urzędu Statystycznego oraz Urzędu Skarbowego, jednak nie została zgłoszona do sądu rejestrowego w terminie wskazanym w art. 169 KSH. Mimo to spółka zaciągała zobowiązania u pozwanego na długo po upływie tego terminu, narażając swoich kontrahentów na ujemne skutki swoich działań. Skuteczność umów na podstawie, których spółka stała się dłużnikiem pozwanego jest jednak wątpliwa. Należy bowiem podkreślić, iż D. S., zawierając umowy z S. (...) działał jako prezes zarządu spółki (...) Sp. z o.o. w organizacji, a nie jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. W tym kontekście należy mieć na względzie treść normy art. 162 KSH. Zgodnie z brzmieniem przepisu jedyny wspólnik spółki z o.o. w organizacji nie ma prawa reprezentacji spółki z zastrzeżeniem zgłoszenia spółki do rejestru. Jedyny wspólnik spółki z o.o. w organizacji nie może zatem zaciągać zobowiązań w jej imieniu. Czynności prawne powzięte z naruszeniem dyspozycji art. 162 KSH są bezwzględnie nieważne na podstawie art. 58 k.c. w zw. z art. 2 KSH.

Wskazane wyżej naruszenia bezwzględnie wiążących norm stanowią przejaw braku poszanowania dla wartości, jaką jest pewność. Nieprawidłowości, jakie nastąpiło na etapie tworzenia spółki wskazują na jej czysto fikcyjny charakter. D. S. nie dążył do urealnienia uczestnictwa spółki w obrocie – spółka pełniła jedynie fasadę, za którą powód mógł prowadzić nieuczciwe interesy. Należy bowiem wskazać, iż (...) Sp. z o.o. w organizacji nie dokonała płatności za towary pozyskane od (...) Sp. z o.o. Taki sposób postępowania zasługuje na stanowczą krytykę. Spółka, która nie mogła nabywać żadnych towarów, bowiem podmiotem ją reprezentującym był jedyny wspólnik, jednak towary uzyskała, ale nie przekazała w zamian jakiegokolwiek świadczenia. Działanie to w sposób oczywisty wykracza przeciw zasadzie pewności obrotu oraz ochronie dobrej wiary uczestników stosunków gospodarczych.

Nie znajduje żadnego merytorycznego uzasadnienia zarzut naruszenia umowy współpracy przez pozwanego poprzez sprzedaż produktów na rzecz konkurencyjnych podmiotów. Prawdą jest, iż D. S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) oraz (...) Sp. z o.o. w organizacji były dwoma odrębnymi podmiotami prawa, posiadającymi własną zdolność prawną. Kryterium formalne nie jest jednak właściwe dla uchwycenia istoty konkurencji. Konkurencja przejawia się bowiem w działaniu – konkurencja jest zjawiskiem, której uczestnicy dążą do realizacji analogicznych celów, których osiągnięcie przez jednego z uczestników oznacza niepowodzenie innego. W kontekście ukutej definicji nie ma żadnych podstaw do twierdzenia, iż (...) Sp. z o.o. w organizacji był podmiotem konkurencyjnym wobec D. S.. Fakt istnienia odrębności podmiotowej nie może pomijać okoliczności faktycznej, jaką jest tożsamość osób prowadzących działalność gospodarczą w różnych formach. D. S. był jedynym wspólnikiem (...) Sp. z o.o. w organizacji, a zatem wszelkie zasady logiki i doświadczenia życiowego stoją na przeszkodzie uznaniu, iż podmioty te miały rozbieżne cele. Czysto formalna dystynkcja nie może pozostawać oderwana od okoliczności stanu faktycznego oraz treści zgłoszonego roszczenia. Powód wskazuje bowiem, iż sprzedaż towarów na rzecz (...) Sp. z o.o. w organizacji stanowiło naruszenie zakazu zbywania produktów objętych zakresem umowy innym dystrybutorom. Roszczenie to jest owiane woalem sprzeczności. D. S. żąda zapłaty naprawienia szkody, której doznał w wyniku sprzedaży produktów na rzecz podmiotu, którego był jedynym wspólnikiem, a podmiot ten nie zapłacił za zamówione towary. Logika zgłoszonego żądania jest nieuchwytna.

W tym kontekście należy powołać zasadę wyrażoną w art. 5 k.c., która konstytuuje zakaz nadużywania prawa podmiotowego. W myśl tej normy nie można czynić ze swojego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. W okolicznościach sprawy nadużycie polega na wykorzystaniu formy odrębności prawnej innego podmiotu w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, a także z przeznaczeniem tego prawa. Przeznaczeniem odrębności prawnej podmiotu jest bowiem realizacja określonych i uznawanych przez prawu celów i interesów podmiotów prawa cywilnego. W tym kontekście nie można uznać, iż formy spółki kapitałowej użyto właściwie – D. S. nie dążył do realizacji jakichkolwiek celów w związanych z uczciwym obrotem gospodarczym. Abstrahując od nieprawidłowości związanych z funkcjonowaniem spółki, związanych m.in. z jej reprezentacją oraz dopełnieniem obowiązku zgłoszenia spółki do rejestru, powód, jako prezes zarządu, nie wykonywał zobowiązań. Wykorzystując szkielet współpracy ustanowiony umową z dnia 20 listopada 2008 r. nadużył zaufania pozwanego oraz wykorzystał jego dobrą wiarę celem uzyskania świadczenia, za które od samego początku nie zamierzał zapłacić. Sprzeczność z zasadami współżycia społecznego polega z kolei na żądaniu zaspokojenia roszczenia, które oparte jest właśnie na kontaktach gospodarczych pozwanego z podmiotem, który wyłudził produkty pozwanego. Utworzenie odrębnego podmiotu było wymierzone wprost w postanowienie umowne ustanawiające zakaz dystrybucji towarów na rzecz konkurencyjnych podmiotów. Należy zatem uznać, iż prawo podmiotowe zostało nadużyte. Powód wykorzystał odrębność podmiotową zawiązanej spółki tak w celu niezgodnym ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tej formy prawnej, jak i w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

Analiza charakteru działalności powoda stanowi podstawę do konkluzji, iż działał on w sposób naruszający podstawowe wartości systemu prawnego. Nade wszystko wykazał daleko idący brak poszanowania dla norm prawnych, które stanowią precyzyjne uszczegółowienie wartości – te nieprawidłowości zaszły na etapie zawiązywania spółki, która ostatecznie nie powstała, bowiem wniosek o jej wpis do rejestru nigdy nie został złożony. W dalszej kolejności powód nie respektował zasad, które obowiązują w zakresie funkcjonowania spółki kapitałowej w organizacji, która nie może działać na zewnątrz w sytuacji, gdy ma charakter jednoosobowy. Powód działał w sposób rażąco sprzeczny z zasadami współżycia społecznego – nadużył zaufania swego kontrahenta celem wyłudzenia świadczeń, za które nie zapłacił. Wreszcie powód nadużył właściwej stosunkom cywilnoprawych swobody działalności gospodarczej – wykorzystał odrębność prawną spółki kapitałowej wypaczając założenia, które leżą u podstaw tej konstrukcji prawnej. Celem powoda nie była realizacji prawnie chronionych interesów, a osiągnięcie nieuzasadnionych interesem swoich kontrahentów korzyści.

Ustalenie, iż sprzedaż towarów na rzecz (...) Sp. z o.o. w organizacji nie stanowiło naruszenia § 1.6 umowy z dnia 20 listopada 2008 r., pozwala na ustosunkowanie się do zarzutu naruszenia umowy poprzez sprzedaż towarów innym niż (...) Sp. z o.o. w organizacji podmiotom. Pozwany był bowiem uprawniony do samodzielnej dystrybucji towarów w przypadku nieosiągnięcia przez pozwanego minimalnej wielkości zakupów, która zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy w okresie 01 stycznia 2009 r. – 31 grudnia 2009 r. określona została na kwotę 250.000,00 zł. Zarzut ten jest nieuprawniony wobec wskazanych na wcześniejszym etapie rozważań naruszeń umowy dokonanych przez powoda oraz w świetle celu, który przyświecał pozwanemu w chwili zawarcia umowy. D. S. nie wykonał bowiem umowy w najmniejszym zakresie – nie złożył żadnego zamówienia na towary, co uprawniało pozwanego do samodzielnego organizowania sprzedaży. Nie jest także prawidłowa interpretacja, która opiera się na założeniu, iż samodzielna organizacja sprzedaży polega wyłącznie na prowadzeniu sprzedaż we własnym imieniu. Cel umowy współpracy z dnia 20 listopada 2008 r. stanowiła właśnie odciążenie pozwanego w zakresie obowiązku samodzielnej organizacji dystrybucji – pozwanych nawiązując współpracę pragnął złożyć odpowiedzialność za rozprowadzanie towaru na barki innego podmiotu. Powód mimo zawarcia umowy nie podjął jej wykonania. Pozwany był zatem uprawniony do zlecenia sprzedaży innym podmiotom, gdyż tylko w ten sposób mógł realizować swoje interesy.

Odmowie uznania zasadności roszczenia towarzyszy brak wykazania wysokości szkody. Powód dochodził bowiem zasądzenia wartości różnicy cen katalogowych towarów sprzedanych innym niż powód podmiotom oraz upustów przyznanych powodowi w umowie. Powód nie przedstawił listy towarów, które podlegały sprzedaży w okresie, za który powód żąda odszkodowania, a pozwany oświadczył, że nie jest w posiadaniu wskazanego dokumentu. Roszczenie nie jest zatem udowodnione także co do wysokości.

Analiza stanu faktycznego sprawy pozwoliła na ustalenie, iż powód nie wykonał umowy z dnia 20 listopada 2008 r., bowiem nie zrealizował w najmniejszym zakresie minimalnej wielkości zakupów. Roszczenie jest zatem niezasadne z samej swoje istoty. Powód z kolei nie sprzedawał towaru na rzecz podmiotu konkurencyjnego, ponieważ (...) Sp. z o.o. w organizacji oraz D. S. nie byli konkurentami na rynku – podmioty te miały co prawda odrębny charakter, jednak istotą konkurencji nie jest forma, lecz treści. W związku z niewykonaniem umowy przez powoda, pozwany był uprawniony do samodzielnego organizowania sprzedaży – i mógł to czynić w dowolny sposób, także poprzez sprzedaż towarów na rzecz innych dystrybutorów.

W związku z powyższym orzeczono jak w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych – art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z § 4 pkt Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349). Na koszty te, poniesione przez pozwanego, składają się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 1.200 złotych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych (DZ. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) w sprawach cywilnych Sad nakazał pobrać kwotę 130,55 zł tytułem kosztów poniesionych przez pozwanego celem tłumaczenia wezwania do osobistego stawiennictwa na język słoweński.

Powyższe znalazło wyraz w punkcie III wyroku.

Na podstawie art. 80 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (DZ. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd zwrócił pozwanemu kwotę 500,00 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki pobranej na koszty tłumacza przysięgłego.

O powyższym orzeczono jak w punkcie IV sentencji.

Z/ odpis wyroku doręczyć pełnomocnikom stron.