Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 czerwca 2011 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W.:

- kwoty 2 103,65 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 21 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty;

- kwoty 107,97 zł – stanowiącej skapitalizowane odsetki od zapłaconej kwoty 2 314,01 zł za okres od dnia 21 stycznia 2011 r. do dnia 31 maja 2011 r. - wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 czerwca 2011 r. (dnia wniesienia pozwu) do dnia zapłaty

oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kosztów opłaty sądowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż dochodzona kwota stanowi odszkodowanie należne mu na podstawie umowy cesji wierzytelności od pozwanego jako ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Dochodzone odszkodowanie obejmuje koszty najmu przez poszkodowanego auta zastępczego w okresie naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji drogowej, której sprawca ubezpieczony był w pozwanym towarzystwie. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 27 sierpnia 2010 r. wypłacając część należności głównej w kwocie 2.314,01 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda z uwagi na brak w złożonej umowie najmu wyraźnie określonego czynszu najmu, ewentualnie przyjęcie do ustalenia wysokości czynszu najmu niewłaściwej stawki z załączonego cennika oraz zbyt długiego czasu naprawy i zbyt wysokiej stawki czynszu najmu.

Postanowieniem z dnia 18 lutego 2013 roku zawieszono postępowanie oraz podjęto z udziałem ogólnego następcy prawnego pozwanego - Towarzystwa (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 sierpnia 2010 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został pojazd marki V. (...) o nr rej. (...), stanowiący współwłasność D. J. i K. J.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W., nr polisy (...).

(dowód: okoliczność niesporna; wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym - k. 29)

Zgłoszenia szkody w pozwanym zakładzie ubezpieczeń dokonano w dniu 31 sierpnia 2010 r. i w tym samym dniu przeprowadzono oględziny przednaprawcze pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...). W dniu 6 września 2010 r. roku przyjęto uszkodzony samochód do serwisu naprawczego. Ubezpieczyciel sprawcy dokonał dodatkowych oględzin auta w dniu 8 września 2010 r. Naprawę zakończono w dniu 1 października 2010 r., w tym też dniu samochód został odebrany z serwisu.

(dowód: arkusz naprawy pojazdu najemcy – k. 32; dokumenty naprawy pojazdu – k. 108-112v)

Od dnia 6 września 2010 roku do dnia 27 września 2010 roku D. J. użytkował pojazd zastępczy marki F. (...) o nr rej. (...) wynajęty od (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. na podstawie umowy najmu (...) nr (...) z dnia 6 września 2010 roku.

(dowód: szczegółowe warunki najmu (...) k. 15-17; umowa najmu (...) k. 13-14; cennik PAZ – k. 19; upoważnienie – k. 18; oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń – k. 33; control card – k. 20)

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 6 września roku D. J. przelał na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu w (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. pojazdu zastępczego, przysługującą mu w związku z wyżej opisaną szkodą komunikacyjną.

(dowód: umowa cesji wierzytelności – k. 34; oświadczenie dla towarzystwa ubezpieczeń – k. 33; upoważnienie – k. 18)

Pojazd zastępczy był wykorzystywany przez poszkodowanych do dojazdów do pracy, lekarza, na zajęcia pozalekcyjne.

(dowód: oświadczenie najemcy – k. 31)

W dniu 30 listopada 2011 roku (...) sp. z o.o. wystawił fakturę VAT nr (...) tytułem wynajmu pojazdu zastępczego marki F. (...) o nr rej. (...) w okresie od 6 września 2010 roku od dnia 27 września 2010 roku (21 dni) opiewającą na kwotę 4.417,66 złotych brutto, przy zastosowaniu stawki czynszu w wysokości 172,43 zł netto (210,37 zł brutto).

(dowód: faktura VAT – k. 35)

Pismem z dnia 10 grudnia 2010 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. wezwał (...) S.A. z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 4 417,66 złotych w terminie 30 dni od otrzymania pisma. Wezwanie zostało doręczone w dniu 21 grudnia 2010 roku.

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 36-41)

Decyzją z dnia 30 maja 2011 r. (...) S.A. z siedzibą w W. poinformowała (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. o przyznaniu odszkodowania w kwocie 2.314,01 zł, uznając zasadność 11 dni najmu pojazdu zastępczego.

(dowód: decyzja z dnia 30 maja 2010 r. – k. 105)

Czynności okołonaprawcze, tj. zgłoszenie szkody, oględziny przednaprawcze oraz kosztorys, zostały przeprowadzone przed wstawieniem uszkodzonego pojazdu do warsztatu, dlatego czynności te nie miały wpływu na czas naprawy pojazdu, który był do czasu rozpoczęcia naprawy w ciągłej dyspozycji poszkodowanego. Technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu nie powinien przekraczać 44 roboczogodzin, tj. 6 dni roboczych. Oględziny dodatkowe oraz powiązane z nimi czynności powinny zostać wykonane w przeciągu 6 dni kalendarzowych. Rzeczywisty, konieczny i niezbędny czas naprawy pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) przy uwzględnieniu zakresu uszkodzeń powstałych w wyniku kolizji z dnia 27 lipca 2010 r., biorąc pod uwagę proces likwidacji szkody powinien wynieść 16 dni kalendarzowych tj. od dnia 6 września 2010 r. do dnia 21 września 2010 r.

Rynkowe stawki czynszu najmu pojazdów klasy B na terenie W. przy założeniu najmu na uzasadniony okres naprawy uszkodzonego pojazdu marki V. (...) wynosiły od 59,92 zł do 221,89 zł netto (od 73,70 zł do 272,92 zł brutto).

(dowód: opinia pisemna biegłego sądowego M. Z. – k. 196-205 tom I i II; ustne wyjaśnienia biegłego M. Z. – k. 240-241 tom II)

Na podstawie art. 494 § 1 k.s.h. Towarzystwo (...) S.A. w W. wstąpiło z dniem 28 grudnia 2012 roku we wszystkie prawa i obowiązki spółki (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W..

(dowód: okoliczność bezsporna)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na okolicznościach przyznanych przez drugą stronę (okolicznościach niespornych), dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz opinii biegłego sądowego M. Z..

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 6 września 2016 r. Sąd uchylił postanowienie o dopuszczeniu dowodu z zeznań świadków K. J. i D. J. wobec cofnięcia wniosków dowodowych przez pozwaną w piśmie z dnia 25 lipca 2016 r. (k. 288)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczycie odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC z sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości. Ta zasada odnosi się również do kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, oczywiście w zakresie, w jakim pozostają one w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, w tym wypadku z kolizją drogową.

W przedmiotowym procesie pozwany nie kwestionował okoliczności zdarzenia, a także swojej odpowiedzialności (co do zasady) za szkodę. Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa podniósł cztery zarzuty: brak legitymacji czynnej po stronie powodowej z powodu braku ustalenia stawki czynszu najmu w umowie, nie wykazania konieczności najmu pojazdu zastępczego, zbyt długiego okresu naprawy oraz zawyżenia stawki czynszu najmu.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, iż opisana w pozwie umowa najmu jest nieważna. Została w niej bowiem określona stawka czynszu. Zgodnie z § XIII.1 umowy najmu (...) najemca oświadczył, że znane są mu aktualne stawki czynszu najmu stosowane przez wynajmującego (taryfy i cenniki) i je akceptuje (k. 17). Stawki czynszu najmu wynikają ze złożonego przez powoda cennika (k. 17). Podstawowym obowiązkiem najemcy jest zapłata czynszu, jednakże jego określenie jest wystarczające w sytuacji, kiedy strony umowy wskażą podstawy jego określenia (zob. „ Kodeks cywilny Komentarz” pod red. Edwarda Gniewka, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2006r., str. 1070). Strony umowy wskazały, że wiążą je znane im stawki czynszu najmu z cennika strony powodowej. Najemca złożył bowiem stosowne oświadczenie. Nie ma żadnych dowodów przeciwnych na okoliczność nieprawdziwości tego oświadczenia. Wysokość czynszu wynika więc z zaakceptowanego przez najemcę cennika.

Odnosząc się z kolei do drugiego zarzutu pozwanej, iż nie zostało wykazane, że normalnym następstwem działania sprawcy jest prawo najmu pojazdu zastępczego, wskazać należy, iż zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Pozbawienie poszkodowanego możliwości korzystania z pojazdu uszkodzonego w trakcie kolizji skutkuje tym, że ma on prawo wynająć pojazd zastępczy i pozostaje to w związku przyczynowym z kolizją w rozumieniu powyższego przepisu. Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jego uszkodzenia stanowi szkodę majątkową bez względu na rodzaj działalności lub cel, dla którego poszkodowany wykorzystuje pojazd. Jeżeli więc poszkodowany poniósł koszty wynajmu pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków zdarzenia podlegającego wyrównaniu. Należy przy tym podkreślić, że w przedmiotowej sprawie, jak wynika z oświadczenia poszkodowanego, samochód zastępczy był niezbędny do dojazdu do pracy, lekarza czy na zajęcia pozalekcyjne (k. 31). Pozwany cofnął wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków K. i D. J. mającego na celu wykazanie, że poszkodowani mogli zastąpić uszkodzony pojazd innym będącym w ich posiadaniu pojazdem lub zasada proporcjonalności przemawiała za skorzystaniem z innego środka komunikacji. Tym samym nie podważył zasadności wynajmu auta zastępczego przez poszkodowanych.

Pozwany zakwestionował także zgłoszone w pozwie roszczenie co do wysokości, w szczególności zakwestionował długość okresu naprawy uszkodzonego pojazdu i będący jego odpowiednikiem czas korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego oraz stawkę czynszu najmu. Pozwany celem wykazania powyższego zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego.

Jak wynika z opinii biegłego sądowego M. Z. technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu nie powinien przekraczać 44 roboczogodzin. Uzasadniony czas naprawy wynosił 16 dni kalendarzowych, w tym technologiczny czas naprawy w wymiarze 6 dni roboczych, 2 dni oczekiwania na części zamienne oraz 6 dni na czynności procesu likwidacji szkody. Gdyby zakład naprawczy działał bez zbędnej zwłoki naprawa powinna zakończyć się w dniu 21 września 2010 roku i w tym samym dniu poszkodowany powinien odebrać pojazd z warsztatu. Rynkowe stawki czynszu najmu pojazdów klasy B na terenie W. przy założeniu najmu na uzasadniony okres naprawy uszkodzonego pojazdu marki V. (...) wynosiły od 59,92 zł do 221,89 zł netto (od 73,70 zł do 272,92 zł brutto) za 1 dobę.

W trakcie składania ustnych wyjaśnień biegły podkreślił, iż warsztaty naprawcze nie posiadają na stanie wszystkich części zamiennych. Należało więc przyjąć, według ogólnych standardów, że czas oczekiwania na części zamienne wynosił w opisywanym przypadku 2 dni robocze. Elementem, który musiał zostać zamówiony przez warsztat była m.in. boczna ściana pojazdu - z uwagi na jej gabaryty serwis nie ma możliwości posiadania na stałe tego typu części na magazynie. Podniósł również, że warsztat naprawczy sporządził ostateczny kosztorys naprawy bez zbędnej zwłoki, gdyż dopiero 8 września 2010 r. otrzymał dodatkowy protokół oględzin auta, na podstawie którego mógł dokonać przeliczenia kalkulacji by przedstawić ją do zatwierdzenia.

Opinia biegłego M. Z. jest jasna, logiczna i przekonująca. Zawiera odniesienie się do wszystkich okoliczności, które mogły wpłynąć na ustalenie uzasadnionego czasu naprawy. Ponadto biegły w trakcie składania ustnych wyjaśnił odniósł się przekonująco do każdego zarzutu zgłoszonego przez strony. Po złożeniu przez biegłego ustnych wyjaśnień żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej lub opinii innego biegłego.

Rzeczywisty, konieczny i niezbędny czas naprawy pojazdu marki V. (...) o nr rej. (...) przy uwzględnieniu zakresu uszkodzeń powstałych w wyniku kolizji z dnia 27 lipca 2010 r., biorąc pod uwagę proces likwidacji szkody powinien wynieść 16 dni kalendarzowych tj. od dnia 6 września 2010 r. do dnia 21 września 2010 r. Pozostały czas pozostawania pojazdu w zakładzie naprawczym nie pozostawał w związku przyczynowo-skutkowym ze szkodą (wynikał ze zwłoki zakładu naprawczego, za którą pozwany nie ponosi odpowiedzialności). W konsekwencji uzasadniony okres najmu wynosił 16 dni.

Przyjęta przez strony stawka czynszu najmu tak długo pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, dopóki nie przekracza stawek czynszu najmu występujących na rynku lokalnym. Zgodnie z opinią biegłego stawki czynszu najmu wahały się od 59,92 zł do 221,89 zł netto (od 73,70 zł do 272,92 zł brutto) za 1 dobę. Należy zatem stwierdzić, że wskazana przez powoda stawka czynszu najmu – 172,43 zł netto (212,09 zł brutto) za 1 dobę nie przekraczała najwyższej występującej na lokalnym rynku lokalnym.

Zasadny okazał się zarzut pozwanego w zakresie przyjęcia przez powoda w fakturze VAT stawki odmiennej od tej, która wynika z zaakceptowanego cennika. Cennik PAZ posługuje się różnymi stawkami w zależności od długości trwania najmu, przy tym w przypadku najmu od 8 do 29 dni stawka czynszu wynosi 151 złotych netto za 1 dobę. Powód nie zgłosił wniosków dowodowych, które miałyby na celu wykazanie, że zgodnym zamiarem stron umowy najmu był objęty inny sposób wyliczenia należności. W konsekwencji należało przyjąć stawkę, która wprost wynika ze złożonego cennika, tj. 151 złotych netto za 1 dobę.

Wysokość czynszu najmu przy przyjęciu uzasadnionego czasu naprawy (16 dni) oraz przy zastosowaniu stawki czynszu najmu przyjętej przez strony umowy najmu w kwocie 151,00 złotych netto (184,22 zł brutto) wynosi 2.416,00 złotych netto, tj. 2.947,52 złotych brutto. Po odjęciu uprzednio wypłaconego odszkodowania przez pozwanego w kwocie 2.314,01 złotych należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 633,51 złotych

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Ponieważ wezwanie do zapłaty doręczono pozwanej w dniu 21 grudnia 2010 roku (k. 40-41), uzasadnione było żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty od dnia 21 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty. Uzasadnione było również żądanie zasądzenia skapitalizowanych odsetek za okres od dnia 21 stycznia 2011 roku do dnia 31 maja 2011 roku od wpłaconej przez pozwanego w dniu 31 maja 2011 roku kwoty 2.314,01 złotych, tj. kwoty 107,97 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. W myśl bowiem art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów, orzeczono jak w punkcie I i II wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu i dokonał stosunkowego ich rozdzielenia.

Powód wygrał w 33,52% (741,48/2.212 razy 100%), a pozwany w 66,48%. W konsekwencji pozwany powinien ponieść 33,52% kosztów procesu, a powód 66,48% kosztów procesu. Pozwany powinien ponieść 33,52% kosztów procesu, a więc kwotę 244,03 złotych, ponieważ pozwany poniósł kwotę wyższą, tj. 1.617,00 złotych, powód powinien mu zapłacić kwotę 1.372,97 złotych.

W punkcie czwartym i piątym sentencji wyroku Sąd na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025) w zw. z art. 100 k.p.c. nakazał pobrać od stron, w stosunku w jakim przegrały sprawę, koszty tymczasowo wyłożone z sum Skarbu Państwa związane z wynagrodzeniem biegłego. Wydatki poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa wyniosły 185,02 złotych, dlatego pozwany powinien zapłacić 33,52% wydatków w kwocie 62,02 złotych, zaś powód 123,00 zł, gdyż przegrał w 66,48%.

Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd z urzędu zwraca stronie wszelkie należności z tytułu wydatków, stanowiące równicę między kosztami pobranymi od strony a kosztami należnymi. Mając na uwadze, iż kwota w wysokości 300,00 zł stanowiąca zaliczkę nie została wykorzystana, Sąd nakazał zwrócić powyższą kwotę powodowi ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie, o czym orzeczono w punkcie VI sentencji wyroku.