Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VII P 1282/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z 2017-04-24

Sygn. akt VII P 1282/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2017r.

Sąd Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nożykowska

Ławnicy: R. M. (1) H. S.

Protokolant: Maciej Przesmycki

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa I. J.

przeciwko (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej w W.

o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, odszkodowanie

1.  oddala powództwo w całości;

2.  zasądza od powódki I. J. na rzecz pozwanego (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 sierpnia 2015 roku powódka I. J. wniosła o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę, a po upływie okresu wypowiedzenia o przywrócenie do pracy.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że przyczyna wypowiedzenie jest niekonkretna i nierzeczywista.

W odpowiedzi na pozew z dnia 30 września 2015 roku pozwany (...) Bank (...) S.A. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, że przyczyna wypowiedzenia jest jasna i konkretna, a powódka naruszyła obowiązujące u pozwanego procedury w procesie udzielania pożyczek poprzez niedokonanie szczegółowej analizy wniosków.

Na rozprawie w dniu 7 marca 2017r. strona powodowa wniosła o odszkodowanie w wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia powódki zgodnie z zaświadczeniem o zarobkach w miejsce przywrócenia do pracy.(k 917).

Na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2017r pełnomocnik powódki podtrzymał powództwo o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne i zasądzenie odszkodowania w kwocie 19.273,80 zł oraz zasądzenie kosztów postępowania. (k 925).

Strona pozwana konsekwentnie wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie.

Powódka I. J. była zatrudniona w (...) Bank (...) S.A. w W. od dnia 2 grudnia 1996r., początkowo na okres próbny i czas określony, a od dnia 2 lutego 1998r. na czas nieokreślony (umowy o pracę- akta osobowe, umowy- k 12-14).

Ostatnio powódka wykonywała pracę na stanowisku starszego doradcy w Oddziale nr 29 w W..(bezsporne).

Powódka zajmowała m.in. nawiązywanie kontaktów z klientami i prowadzenie sprzedaży. Do jej obowiązków należało m.in. przyjmowanie i weryfikacja wniosków, dokumentów oraz informacji związanych z obsługą klienta oraz zapewnianie ich kompletności, autentyczności i aktualności, stosowanie przyjętych w Banku standardów jakości obsługi klientów, rejestracja danych z wniosków kredytowych w odpowiednich aplikacjach wspierających ocenę ryzyka kredytowego, w tym z wykorzystaniem metod scoringowych, prowadzenie obsługi produktów w zakresie wynikającym z przepisów wewnętrznych Banku, w szczególności dotyczących sprzedaży i obsługi produktów oraz powszechnie obowiązujących przepisów prawa (zakres czynności- k 137 cz. B akt osobowych).

Bezpośrednim przełożonym powódki była J. R.. W oddziale były trzy stanowiska sprzedażowe i 4 stanowiska dysponencko- kasowe. Na doradcę przypadło około 20 kredytów miesięcznie. Oprócz tego doradcy wykonywali także inne czynności. W oddziale funkcjonował system „kolejkowicz” - system pobierania numerków do stanowisk doradców. Nie zawsze klienci pobierali numerki. (...) ten nie identyfikował klientów (zeznania świadka J. R.- k 876-878, protokół elektroniczny- k 890, zeznania świadka G. M.- k 912-913, protokół elektroniczny- k 915, zeznania świadka R. M. (2)- k 917-919, protokół elektroniczny- k 921, zeznania powódki- k 919-920, protokół elektroniczny- 921).

W pozwanym banku obowiązywał szereg procedur regulujących zasady postępowania przy udzielaniu pożyczek gotówkowych. (decyzje w sprawie wprowadzenia procedury produktowej Pożyczka gotówkowa oraz procedury produktowej Pożyczka gotówkowa - sprzedaż za pośrednictwem elektronicznych kanałów dostępu” ze zmianami - k 63-278, metodyka- k 279- 780).

Nie było zakazu udzielenia pożyczek osobom mieszkającym czy zatrudnionym w dużej odległości od miejsca składania wniosku, jednak taka sytuacja powinna wzbudzić czujność doradcy (zeznania świadka J. R.- k 876-878, protokół elektroniczny- k 890, zeznania świadka G. M.- k 912-913, protokół elektroniczny- k 915, zeznania świadka R. M. (2)- k 917-919, protokół elektroniczny- k 921, zeznania powódki- k 919-920, protokół elektroniczny- 921).

Zgodnie z pkt 39 decyzji nr (...) w sprawie wprowadzenia procedury produktowej Pożyczka gotówkowa oraz procedury produktowej Pożyczka gotówkowa - sprzedaż za pośrednictwem elektronicznych kanałów dostępu” w przypadku wniosku o pożyczkę wskazującego na istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania lub zatrudnienia a miejscem złożenia wniosku – należy poddać tę sytuację szczegółowej analizie w celu jej wyjaśnienia (decyzja nr (...) w sprawie wprowadzenia procedury produktowej Pożyczka gotówkowa oraz procedury produktowej Pożyczka gotówkowa - sprzedaż za pośrednictwem elektronicznych kanałów dostępu- k 87).

Zgodnie z pkt 40 w postanowieniach ogólnych do decyzji nr (...) należy szczególną uwagę zwrócić na informację zawartą w Raporcie Kredytowym dotyczącą ilości klientów, dla których w przeciągu ostatnich 7 lub 30 dnia pojawi się numer NIP zakładu pracy. Liczba ta oznacza jak wielu pracowników tej samej firmy w krótkim czasie złożyło wnioski kredytowe. Duża liczba złożonych wniosków z tym samym numerem NIP pracodawcy może wskazywać na próbę wyłudzenia zwłaszcza gdy dotyczy to niewielkich firm głównie z branży budowlanej ( pkt 40 decyzji nr (...)- k 87).

Zgodnie z pkt 42 tej decyzji weryfikacja oświadczenia klienta o zatrudnieniu i dochodach jest dokonywana zgodnie z „Metodyką oceny ryzyka kredytowego Banku związanego z finansowaniem klientów indywidulanych” oraz dodatkowo w odniesieniu do wnioskodawców nie posiadających rachunków oszczędnościowo- rozliczeniowych w Banku lub posiadających rachunki krócej niż 6 miesięcy lub posiadających rachunki dłużej niż 6 miesięcy niezasilane systematycznymi wpływami z tytułu dochodów, dla których raport kredytowy został oznaczony jako akceptowalny lub obojętny- należy zweryfikować wysokość dochodów podana rzez klienta oraz zarejestrować wynik weryfikacji w aplikacji (...) w zakładce „Weryfikacja zatrudnienia” albo rejestrując wniosek w aplikacji O- (...) zweryfikować wysokość dochodów stosując tzw. formatkę weryfikacyjną stanowiącą załącznik do procedury produktowej. Weryfikacja i sporządzenie formatki weryfikacyjnej odbywać się powinno zgodnie ze Szczegółowym sposobem dokonywania weryfikacji źródła wysokości dochodów stanowiącym załącznik nr 1 do postanowień ogólnych ( pkt 42 decyzji - k 87). Zgodnie z pkt 44 ust. 3 zaleca się również - w razie jakichkolwiek wątpliwości- zweryfikować informacje o zatrudnieniu i dochodach (zarówno w przypadku złożenia oświadczenia jak i zaświadczenia o dochodach) oraz zarejestrować wynik weryfikacji w aplikacji (...) w zakładce „Weryfikacja zatrudnienia” albo rejestrując wniosek w aplikacji O- (...) zweryfikować wysokość dochodów stosując tzw. formatkę weryfikacyjną stanowiącą załącznik do procedury produktowej. Weryfikacja i sporządzenie formatki weryfikacyjnej odbywać się powinno zgodnie ze Szczegółowym sposobem dokonywania weryfikacji źródła wysokości dochodów stanowiącym załącznik nr 1 do postanowień ogólnych (pkt 44 ust. 3- k 87 v).

Zgodnie z załącznikiem nr 6 do decyzji nr (...)r. w zaświadczeniu o zatrudnieniu i zarobkach należy wskazać kwotę brutto i netto wynagrodzenia (załącznik nr 6- k 691).

Wiosną 2015r. do pozwanego banku wpłynęło pismo z kancelarii prawnej z informacją o popełnieniu przestępstwa wyłudzenia pożyczki udzielone klientce. Pani R. zawiadomiła o tym fakcie Departament (...). Następnie do oddziału pozwanego w Ł. przyszła jakaś kobieta informując, że jej syn brał udział w pozyskiwaniu fikcyjnych kredytów i był wożony do W. na tzw. „słupa”. Departament (...) zainteresował się tą sprawą i ustalił, że w obu przypadkach pracodawcą była ta sama osoba. W rezultacie sprawdzono wszystkie kredyty udzielone pracownikom tej osoby (zeznania świadka J. R.- k 876-878, protokół elektroniczny- k 890, zeznania świadka A. K.- k 913-914, protokół elektroniczny- k 915).

Decyzją Dyrektora Departamentu (...) z dnia 28 kwietnia 2015r. zostało wszczęte postępowanie wyjaśniające w związku ze zgłoszeniem przez J. R.- kierownika Zespołu (...) Klienta w Oddziale nr 29 w W. zgłoszenia o podejrzeniu wyłudzenia pożyczek gotówkowych na podstawie sfałszowanego zaświadczenia o zatrudnieniu i dochodach lub sfałszowanego oświadczenia o zatrudnieniu. Sprawa dotyczyła pożyczek o numerach: (...), (...), (...), (...), (...), udzielonych kolejno 21 sierpnia 2014r., 2 grudnia 2014r., 30 grudnia 2014r., 27 stycznia 2014r. i 9 września 2014r. Wszyscy pożyczkobiorcy wskazywali jako zakład pracy tego samego pracodawcę mającego siedzibę w województwie (...), pięciu z nich miejsce zamieszkania miało w Ł. (województwo (...)), a ubiegali się o pożyczki w oddziale w W.. W ocenie powódki nie była to okoliczności wymagające wzmożonej czujności doradcy. W niektórych przypadkach podany przez klienta numer telefonu był tożsamy z numerem telefonu pracodawcy. Powódka nie zwróciła na ten fakt uwagi. W niektórych przypadkach w dokumentacji brak było formatek weryfikujących miejsce zatrudnienia klientów, a analiza bilingów dokonana przez pracodawcę nie potwierdziła, aby powódka dzwoniła do wskazanego pracodawcy. Wszystkie kredyty procesowała powódka, żaden z nich nie był spłacany (wyciąg z protokołu z postępowania wyjaśniającego- k 54-58, wnioski o pożyczkę- k 808-872, zeznania świadka G. M.- k 912-913, protokół elektroniczny- k 915, (zeznania świadka J. R.- k 876-878, protokół elektroniczny- k 890, zeznania świadka A. K.- k 913-914, protokół elektroniczny- k 915, zeznania świadka R. M. (2)- k 917-919, protokół elektroniczny- k 921).

Wszystkie te wnioski były procesowane przez powódkę w systemie NemoPlatin, środki z pożyczkę były wypłacana na wskazane przez klientów rachunki w NemoPlatin automatycznie na podstawie zarejestrowanych danych (zeznania świadka J. R.- k 876-878, protokół elektroniczny- k 890, zeznania świadka G. M.- k 912-913, protokół elektroniczny- k 915).

Mimo działającego u pozwanego systemu „kolejkowicz” kierującego klientów do poszczególnych doradców, wszystkie te osoby były obsługiwane przez powódkę. Powódka w toku postępowania wyjaśniającego wyjaśniła, że nie wie, dlaczego wszyscy ci klienci trafili do niej, że ich nie znała i nikt ich jej nie polecał. Dodatkowo w toku postępowania wyjaśniającego ustalono, że w 2013 r. co trzy miesiące powódka procedowała wnioski o pożyczki gotówkowe dla pracodawcy tych klientów. Decyzje kredytowe były negatywne. (zeznania świadka J. R.- k 876-878, protokół elektroniczny- k 890, zeznania świadka G. M.- k 912-913, protokół elektroniczny- k 915, zeznania świadka R. M. (2)- k 917-919, protokół elektroniczny- k 921).

Z wyników postępowania wyjaśniającego wynika, że klienci posługiwali się sfałszowanymi zaświadczeniami o zatrudnieniu i zarobkach w celu uzyskania pożyczek w oddziale nr 29 w W.. Ujawniony proceder trwał od lipca 2014r do marca 2015r. Mechanizm oszustwa zewnętrznego był możliwy, ponieważ powódka nie poddawała szczegółowej analizie wniosków o pożyczkę wskazujących na istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania lub zatrudnienia a miejscem złożenia wniosku. Ponadto powódka nie dokonywała faktycznego potwierdzenie wystawionych zaświadczeń oraz oświadczeń o zatrudnieniu i osiąganych dochodach, jednak wypełniała formatkę weryfikacyjną informującą, że takie czynności dokonała lub twierdziła, że dzwoniła do pracodawcy. Prowadzący postępowanie wyjaśniające uznali wyjaśnienia powódki za niewiarygodne. Stwierdzono, że z dużym prawdopodobieństwem pożyczki były udzielone na tzw. „słupa” (wyciąg z protokołu z postępowania wyjaśniającego- k 54-58, zeznania świadka J. R.- k 876-878, protokół elektroniczny- k 890, zeznania świadka G. M.- k 912-913, protokół elektroniczny- k 915, zeznania świadka R. M. (2)- k 917-919, protokół elektroniczny- k 921).

W tych okolicznościach pracodawca podjął decyzję o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę. Pismem z dnia 28 lipca 2015r. wręczonym powódce w dniu 29 lipca 2015r. pracodawca wypowiedział powódce umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę wskazano utratę zaufania do powódki jako pracownika banku oraz negatywna ocena pracy powódki wynikająca z nieprzestrzegania obowiązujących w (...) Banku (...) S.A. procedur w zakresie procedowania i udzielania pożyczek gotówkowych.

Nieprawidłowości w procesie udzielania pożyczek dotyczyły w szczególności:

1. w procesie udzielania pożyczki nr (...) z dnia 21.08.2014r.:

-powódka nie dokonała szczegółowej analizy wniosku o pożyczkę wskazującego istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania oraz zatrudnienia klienta, a miejscem złożenia wniosku

-powódka nie sporządziła formatki weryfikacyjnej dotyczącej zatrudnienia

- powódka nie zweryfikowała, iż ten sam numer telefonu jest zarejestrowany w (...) zarówno jako telefon pracodawcy klienta jak i klienta

-na podstawie bilingów z telefonu służbowego powódki ustalono, iż nie było połączeń na telefon pracodawcy klienta podany w NemoPlatin,

2. w procesie udzielania pożyczki nr (...) z dnia 2.12.2014r.:

-powódka nie dokonała szczegółowej analizy wniosku o pożyczkę wskazującego istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania oraz zatrudnienia klienta, a miejscem złożenia wniosku

-pomimo niekompletnego zaświadczenia (brak numeru telefonu) nie powódka zweryfikowała zatrudnienia klienta i nie sporządziła formatki weryfikacyjnej

-na podstawie bilingów z telefonu służbowego powódki ustalono, iż nie było połączeń na telefon pracodawcy klienta podany w NemoPlatin,

3. w procesie udzielania pożyczki nr (...) z dnia 30.12.2014r.:

-powódka nie dokonała szczegółowej analizy wniosku o pożyczkę wskazującego istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania oraz zatrudnienia klienta, a miejscem złożenia wniosku

-powódka przyjęła nieprawidłowo wypełnione zaświadczenie o zatrudnienia (brak kwoty wynagrodzenia brutto)

4. w procesie udzielania pożyczki nr (...) z dnia 27.01.2015r.:

-powódka nie dokonała szczegółowej analizy wniosku o pożyczkę wskazującego istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania oraz zatrudnienia klienta, a miejscem złożenia wniosku

-powódka przyjęła nieprawidłowo wypełnione zaświadczenie o zatrudnienia (brak kwoty wynagrodzenia brutto)

5. w procesie udzielania pożyczki nr (...) z dnia 09.09.2014r.:

-powódka nie dokonała szczegółowej analizy wniosku o pożyczkę wskazującego istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania oraz zatrudnienia klienta, a miejscem złożenia wniosku

-powódka nie sporządziła formatki weryfikacyjnej dotyczącej zatrudnienia

-powódka przyjęła nieprawidłowo wypełnione zaświadczenie o zatrudnienia (brak kwoty wynagrodzenia brutto)

6. w procesie udzielania pożyczki nr (...) z dnia 08.09.2014r.:

-powódka nie dokonała szczegółowej analizy wniosku o pożyczkę wskazującego istotną odległość pomiędzy miejscem zamieszkania oraz zatrudnienia klienta, a miejscem złożenia wniosku

-powódka przyjęła nieprawidłowo wypełnione zaświadczenie o zatrudnienia (brak kwoty wynagrodzenia brutto).

Wszyscy kredytobiorcy wyżej wymienionych pożyczek byli zatrudnieni u tego samego pracodawcy mającego siedzibę w woj. (...). Pięciu z kredytobiorców jako miejsce zamieszkania wskazało miejscowość Ł. w woj. (...). Wszystkie w/w pożyczki były procesowane tylko przez powódkę, chociaż w oddziale funkcjonuje system „kolejkowicz”.

Udzielone przez powódkę pożyczki z powodu opóźnień w ich spłacie zostały przekazane do Centrum Restrukturyzacji i Windykacji w (...) Banku (...) S.A, a kwota z tytułu ich zadłużenia na dzień 23.07. (...) wynosi 150.652,58 zł. Powyższe zostało potwierdzone protokołem z postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego przez Departament (...) Banku nr (...) B. (...)-AK-238-B-1030- (...) z dnia 08.07.2015r.

Pracodawca wskazał także, że nieprawidłowości w wykonywani powierzonych zadań stanowi naruszenie obowiązujących w Banku przepisów wewnętrznych w szczególności:

1)  Decyzji nr (...) w sprawie wprowadzenia procedury produktowej „Pożyczka gotówkowa” Procedury: Przyjęcie dokumentów, Podjęcie decyzji sprzedażowej, Zawarcie umowy albo aneksu;

2)  Decyzji nr (...) w sprawie wprowadzenia procedury produktowej „Pożyczka gotówkowa” oraz procedury produktowej „Pożyczka gotówkowa- sprzedaż za pośrednictwem elektronicznych kanałów dostępu” Procedury: Przyjęcie dokumentów, Podjęcie decyzji sprzedażowej, Zawarcie umowy albo aneksu;

3)  Decyzji nr (...) w sprawie wprowadzenia „Metodyki oceny ryzyka kredytowego Banku związanego finansowaniem klientów indywidualnych” Pkt 4,5,6,18 Załącznik nr 1, Załącznik nr 2, Załącznik nr 8

4)  Decyzji nr (...) w sprawie wprowadzenia „Metodyki oceny ryzyka kredytowego Banku związanego finansowaniem klientów indywidualnych” PKt 7,8,17, Załącznik nr 1, Załącznik nr 2, Załącznik nr 6, Załącznik nr 7

5)  Uchwały Zarządu nr (...) w sprawie zasad zarządzania ryzykiem braku zgodności w (...) Banku (...) S.A. ar.21 (oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o prace- k 11)

(oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę- k 2 cz. C akt osobowych).

Miesięczne wynagrodzenie brutto powódki wynosiło 6.424,60 zł(zaświadczenie o zarobkach k. 53).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów i akt osobowych powódki, których treść i autentyczność nie była przez strony kwestionowana, jak również na podstawie zeznań świadków J. R., G. M., A. K. i R. M. (2), którym dał wiarę w całości uznając je za spójne, logiczne i znajdujące potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd oparł się także na zeznaniach powódki, której dał wiarę w części.

Sąd nie dał wiary powódce w tej części w jakiej twierdziła, że nie naruszyła .żadnych procedur obowiązujących w pozwanym banku wobec odmiennych wniosków płynących z zżeranego materiału dowodowego. Sąd nie dał powódce wiary co do tego, że sprawy konkretnych zarzucanych je spornych pożyczek konsultowała ze swoimi przełożonymi wobec braku dowodów potwierdzających tę okoliczność. Sąd nie podzielił także przekonania powódce że nie miała obowiązku dokumentowania, że przeprowadziła analizę pod kątem istotnej odległości między miejscem zamieszkania i zatrudnienia klienta a miejscem składania wniosku wobec odmiennych wyników postępowania dowodowego i zgodnej treści zeznań świadków R., M., M. i K..

Sąd odmówił również powódce wiary w tym zakresie, w jakim twierdziła, że weryfikowała zatrudnienie klientów dzwoniąc z różnych numerów telefonów wobec braku dowodów potwierdzających te okoliczności oraz wobec faktu, że powódka nie powoływała tego faktu w trakcie postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez Departament (...).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zasadniczym elementem sporu w sprawie niniejszej była ocena wymienionej przez pozwanego pracodawcę przyczyny wypowiedzenia, jako podstawy rozwiązania z powódką stosunku pracy, pod kątem wymogów określonych w treści przepisu art. 45 k.p., a w konsekwencji ocena zasadności roszczenia powódki o przywrócenie do pracy.

Wymogi, jakie obowiązują w zakresie wypowiadania przez pracodawcę umów o pracę zawartych na czas nieokreślony, zostały szczegółowo wskazane w art. 30 § 4 k.p. i art. 45 § 1 k.p.. Pierwszy z przytoczonych przepisów wskazuje, iż pracodawca ma obowiązek podania przyczyn uzasadniających wypowiedzenie umowy o pracę, drugi natomiast ma charakter merytoryczny i dotyczy zasadności wypowiedzenia.

Wypowiedzenie umowy o pracę stanowi zwykły sposób jej rozwiązania. Przyczyna wypowiedzenia nie musi zatem charakteryzować się znaczną wagą, nadzwyczajną doniosłością, czy też powodować szkód po stronie pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2007 roku, sygn. akt I PK 79/07, Monitor Prawa Pracy z 2007 roku, Nr 12, str. 651). Nie oznacza to jednak – zgodnie z utrwalonym dorobkiem orzecznictwa i doktryny – przyzwolenia na arbitralne, dowolne i nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę. Skuteczność wypowiedzenia zależy bowiem nie tylko od spełnienia formalnego wymagania wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, lecz również od tego, czy wskazana przez pracodawcę przyczyna jest prawdziwa, rzeczywista i uzasadniona w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. Naruszeniem art. 30 § 4 k.p. jest brak wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, ujęcie jej w sposób zbyt ogólnikowy, a także podanie innej przyczyny niż uzasadniająca rozwiązanie umowy o pracę, a więc wskazanie przyczyny "nierzeczywistej" (wyr. SN z 07.04.1999 r., I PKN 645/98, OSNAPiUS 2000/11/420; wyr. SN z 13.04.1999 r., I PKN 4/99, OSNAPiUS 2000/12/461). Naruszenie art. 30 § 4 k.p. może polegać również na niewskazaniu w ogóle przyczyny rozwiązania umowy o pracę lub na pozornym, niewystarczająco jasnym i konkretnym jej uwidocznieniu. Kwestia dostatecznie konkretnego i zrozumiałego dla pracownika wskazania przyczyny jest podlegającą ustaleniu okolicznością faktyczną (wyr. SN z 19.01.2000 r., I PKN 481/99, OSNAPiUS 2001/11/373).

Z kolei niepodanie przyczyny lub niewłaściwe jej podanie stanowi naruszenie prawa i uprawnia pracownika do dochodzenia roszczeń z art. 45 § 1 k.p. lub art. 56 k.p.

Przyczynę wypowiedzenia mogą stanowić zarówno okoliczności zależne od pracownika, jak i okoliczności od niego niezależne, jeżeli przemawia za tym uzasadniony interes pracodawcy. W każdym jednak przypadku przyczyna wypowiedzenia powinna być prawdziwa i konkretna.

Zgodnie z ogólnymi zasadami dowodzenia w procesie cywilnym ciężar udowodnienia zasadności wypowiedzenia spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 września 1977 r. (I PRN 17/77 (...) 1978 nr 5 s.70) ciężar udowodnienia zasadności przyczyny stanowiącej podstawę wypowiedzenia obciąża pracodawcę, a pracownika obciąża dowód istnienia okoliczności przytoczonych przez niego w celu wykazania, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione.

Przenosząc powyższe rozważania na płaszczyznę niniejszego sporu należy wskazać, że rozwiązanie z powódką umowy o pracę za wypowiedzeniem było uzasadnione, a to oznacza, że wskazana w oświadczeniu przyczyna wypowiedzenia powódce umowy o pracę była rzeczywista. W realiach przedmiotowej sprawy, bezpośrednią przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę było niewłaściwe wykonywanie obowiązków pracowniczych i utrata zaufania spowodowane nieprawidłowościami w procesie udzielania pożyczek.

Jak wynika z utrwalonego w orzecznictwie poglądu utrata zaufania do pracownika może uzasadniać wypowiedzenie umowy wówczas, gdy pracownikowi da się postawić zarzut nadużycia zaufania pracodawcy, choćby w sposób niestanowiący naruszenia obowiązków pracowniczych. Jednakże nadużycie zaufania musi wiązać się z takim zachowaniem pracownika, które może być obiektywnie ocenione jako naganne, choćby nawet nie można było mu przypisać subiektywnego zawinienia. Z kolei obiektywna naganność zachowania pracownika jako podstawa utraty zaufania do niego ze strony pracodawcy musi być oceniana w kontekście wszelkich okoliczności faktycznych. Nie każdy przypadek subiektywnej utraty przez pracodawcę zaufania do pracownika może być potraktowany jako uzasadniający wypowiedzenie mu umowy o pracę. Utrata zaufania, jako podstawa rozwiązania umowy o pracę, musi mieć oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej; nie może wynikać z samowoli pracodawcy lub z jego subiektywnych uprzedzeń. Powodem utraty do pracownika zaufania, koniecznego z uwagi na rodzaj wykonywanej przez niego pracy, która sprawia, że pracodawca nie może go nadal u siebie zatrudniać, może być zawinione naruszenie obowiązków pracowniczych istotnych z uwagi na określone właściwości umówionej pracy. Uzasadniony brak zaufania do pracownika może jednakże istnieć także wtedy, gdy wprawdzie winy pracownikowi przypisać nie można - bądź też nie da się jej udowodnić - jednakże w sensie obiektywnym jego zachowanie nosi cechy naruszenia obowiązków pracowniczych, a nawet i w takich sytuacjach, w których do naruszenia powinności pracowniczych w ogóle nie dochodzi (np. w przypadku popełnienia określonego przestępstwa poza zakładem pracy). (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 października 2004 I PK 697/03 OSNP 2005/11/159)

W pojęciu "zaufanie" tkwi ex definitione pierwiastek subiektywny. Jest to bowiem stan wyrażający się przekonaniem o możliwości polegania na kimś, poczuciem pewności, a więc stan z pogranicza sfer racjonalnej (intelektualnej) i psychicznej (emocjonalnej). Zaufanie jest przy tym stopniowalne - od absolutnego (bezwzględnego, bezwarunkowego itp.) do ograniczonego. (...), powszechnego wzorca "zaufania" nie ma i utworzyć się go nie da. Pełna jego obiektywizacja nie jest wobec tego możliwa. Nasilenie elementów obiektywnych i subiektywnych charakteryzujących indywidualny stan "zaufania" (lub braku zaufania albo utraty zaufania) może mieć znaczenie w zakresie jego oceny w kontekście skutków jakie prawo z nim łączy. Utrata zaufania do pracownika może więc, ze względu na jej silne zobiektywizowanie, uzasadniać wypowiedzenie umowy o pracę, lub odwrotnie - nie stanowić uzasadnionej przyczyny wypowiedzenia ze względu na jej nadmierną subiektywizację (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lipca 1999 I PKN 148/99 OSNP 2000/19/711).

Nie każdy zatem przypadek utraty zaufania do pracownika może być uznany za uzasadniający wypowiedzenie mu umowy o pracę. Jego utrata musi mieć oparcie w przesłankach natury obiektywnej i racjonalnej; nie może wynikać z samowoli czy wyłącznie z subiektywnych uprzedzeń (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 listopada 1997 I PKN 385/97 OSNP 1998/18/538).

Z materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że pracodawca miał konkretne i realne powody do utraty zaufania wobec powódki. Postępowanie dowodowe potwierdziło, że powódka naruszyła obowiązujące w banku procedury nie zachowując należytej staranności przy procesowaniu umów pożyczek szczegółowo wskazanych w treści wypowiedzenia. Zeznania świadków i złożone przełożonego dokumenty jednoznacznie potwierdziły, że w przypadku gdy osoba składająca wniosek mieszkała i była zatrudniona w znacznej odległości od oddziału, gdzie składała wniosek, doradca zobowiązany był do szczególnej staranności przy weryfikacji takiego wniosku, jak również dokumentów składanych przez klienta, w tym w szczególności zaświadczenia o zarobkach. Z materiału dowodowego wynika, że powódka zaniechała tych czynności w przypadku wskazanych przez pozwanego pożyczek. Fakt, że kilka osób w krótkim czasie, zatrudnianych u tego samego pracodawcy w województwie (...), złożyło w tym samym oddziale wnioski o pożyczkę nie wzbudził w powódce żadnych podejrzeń, mimo, że jak wynika z zeznań świadków, okoliczność taka może świadczyć o próbie wyłudzenia, zwłaszcza gdy wskazywanym pracodawcą jest mała firma. Dodatkowo wskazać należy, że podmiot ten powinien być powódce znany, skoro w uprzednim roku kilkakrotnie procedowała wnioski kredytowe. Zeznaniom powódki, że analizowała przyczyny, dla których wnioskodawcy składali swoje wnioski o pożyczkę tak daleko od miejsca zamieszkania i zatrudnienia oraz że nie było obowiązku sporządzania dokumentacji z tej analizy Sąd nie dał wiary wobec odmiennych wniosków płynących z zebranych w sprawie dokumentów i zeznań świadków. Jak wynika z materiału dowodowego, powódka zaniechała weryfikacji zatrudnienia klientów we wskazanych przypadkach, gdyż przy trzech pożyczkach nie sporządziła formatki weryfikacyjnej, a w jednym przypadku nie zauważyła, że ten sam numer telefonu został wskazany jako numer klienta i jego pracodawcy. Dodatkowo, w dwóch przypadkach brak jest na bilingach połączeń powódki z numerem tego pracodawcy, co zaprzecza twierdzeniom powódki, że kontaktowała się z tym podmiotem.

Podkreślić ponadto należy, że wątpliwości Sądu, podobnie jak pozwanego, budzi fakt, że wszystkie te osoby ubiegające się o sporne pożyczki, mimo istniejącego systemu „kolejkowicz”, trafiły do powódki, co dodatkowo potwierdza zasadność podnoszonej przez pozwanego utraty zaufania.

Zasadny był także zarzut przyjęcia przez powódkę niewłaściwie wypełnionych zaświadczeń o zatrudnieniu – bez kwot wynagrodzenia brutto z uwagi na literalne brzmienie wzoru tego zaświadczenia, choć w ocenie Sądu sama ta okoliczność jest zbyt błaha, by stanowić samoistną podstawę wypowiedzenia w świetle treści obowiązujących u pozwanego procedur zezwalających na oparcie się wyłącznie o wynagrodzenie netto. W połączeniu jednak z pozostałymi okolicznościami dotyczącymi naruszenia obowiązujących procedur uzupełnia ona wskazaną przyczynę wypowiedzenia.

Biorąc pod uwagę całokształt materiału dowodowego Sąd uznał wskazane przyczyny wypowiedzenia za prawdziwe, konkretne i wystarczające istotne, by uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie. Okoliczność, że treści wypowiedzenia zostały wskazane błędne numery decyzji zawierających procedury, które naruszyła powódka jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, z uwagi na fakt, że pozwany wykazał zarówno treść obowiązujących w zakładzie procedur, jak i fakt naruszenia ich przez powódkę, jak również przekonywująco wyjaśniał, że błąd w numerach decyzji była skutkiem omyłki pisarskiej.

Wskazać należy, że wypowiedzenie umowy o pracę jest zwykłym sposobem rozwiązania umowy o pracę. Jest jednym ze sposobów kształtowania polityki zatrudnienia przez pracodawcę, a ocena jego wyboru przekracza zakres kognicji Sądu pracy. (tak też Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1985 r. sygn. akt III PZP 10/85,opubl. OSNCP z 1985 z. 11 poz. 164). Co więcej, podkreślenia wymaga, że przyczyna wypowiedzenia nie musi w związku z tym mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości, nie musi być przez pracownika zawiniona (tak Sąd Najwyższy w wyroku 11 stycznia 2011 r., PK 152/10).

Z tych powodów, Sąd w oparciu o cytowane wyżej przepisy uznając, że wypowiedzenie było zgodne z prawem i zasadne, powództwo powódki oddalił. Oddaleniu podlegało zarówno powództwo o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne jako bezprzedmiotowe wobec upływu okresu wypowiedzenia jak i powództwo o odszkodowanie wobec uznania przyczyn wskazanych przez pracodawcę za prawdziwe, konkretne i uzasadniające wypowiedzenie umowy o pracę.

Podstawową zasadą dotyczącą kosztów procesu jest wynikająca z art. 98 k.p.c. zasada odpowiedzialności za wynik procesu. Powódka przegrała niniejszy proces w całości, została zatem obciążona kosztami procesu, co w praktyce sprowadzało się do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego strony pozwanej w kwocie 180 zł. Koszty zastępstwa procesowego określone zostały na podstawie § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej przez radcę prawnego ustawionego z urzędu w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu.

Mając na uwadze całość rozważań Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Kurek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Nożykowska
Data wytworzenia informacji: