Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

W. H. działając w imieniu małoletniego syna J. S. ur. (...) (3 lata) wniosła 04.09.2024r. pozew o zasądzenie na jego rzecz alimentów od jego dziadków ojczystych W. S. i M. S. w kwocie 5.000 złotych miesięcznie płatne z góry do dnia 10-ego danego miesiąca, do rąk matki, W. H. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. W. H. podniosła, że ojciec jej małoletniego syna R. S. ( syn pozwanych), nie łoży na utrzymanie ich wspólnego dziecka, albowiem od 4 czerwca 2024 roku przebywa w zakładzie karnym, gdzie odbywa karę pozbawienia wolności do 1 grudnia 2027 roku.

W. H. podniosła, że R. S., zawarł z nią umowę alimentacyjną 24 marca 2023 roku, na mocy której zobowiązał się płacić na rzecz małoletniego J. S. alimenty w wysokości po 8 000 złotych miesięcznie, jak również poddał się egzekucji do kwoty 2 216 000 zł. Jednakże alimenty te nie są płacone, a wniosek o nadanie temu aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności został przez Sąd oddalony. W. H. miesięcznie koszty utrzymania syna wyliczyła na kwotę 6 100 złotych i stwierdziła, że potrzeby dziecka nie są zaspokojone i bez wsparcia alimentacyjnego ze strony dziadków ojczystych małoletni J. S. znajdzie się w niedostatku. W pozwie zawarty był także wniosek o zabezpieczenie, który został oddalony postanowieniem z dnia 25.09.2024r.

W odpowiedzi na pozew z 20 września 2024 roku pozwani W. S. i M. S. w wnieśli o oddalenie powództwa twierdząc, że to rodzice małoletniego J. S. zobowiązani są do utrzymywania swojego dziecka. Jeżeli W. H. jako matka nie jest w stanie samodzielnie utrzymać syna, to może wystąpić o alimenty od ojca dziecka. Pozwani wskazali, że osiągają dochody w wysokości 14.384,71 złotych miesięcznie z wynagrodzenia za pracę W. S. i 1.735,40 złotych miesięcznie z emerytury M. S.. Z tych dochodów utrzymują siebie oraz dorosłą niepełnosprawną córkę i wnuczkę, co uniemożliwia im partycypowanie w kosztach utrzymania małoletniego powoda. Pozwani zakwestionowali również przedstawione przez W. H. wyliczenie kosztów utrzymania dziecka wskazując, że wykazane tam wydatki nie zostały należycie uzasadnione, w związku z czym sam fakt ich poniesienia nie może być uznany automatycznie za zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego. Podnieśli również, że wydatki te są przeszacowane, często dotyczą zbytkownych zakupów oraz są nieadekwatne do poziomu życia rodziny. Zdaniem pozwanych nie zachodzi potrzeba uczęszczania przed małoletniego do prywatnej placówki przedszkolnej, jak również zatrudnienia opiekunki, skoro dziecko większość dnia przebywa w przedszkolu. Pozwani zakwestionowali również koszty mieszkania i mediów, przypadające na dziecko, gdyż małoletni korzysta z mieszkania i mediów razem z innymi osobami.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Małoletni J. S. ur. (...) ma 3 lata. Jest synem W. H. i R. S., co wynika z aktu jego urodzenia ( odpis zupełny aktu urodzenia dziecka nr (...) USC m.st. W. karta 207 ). Zgodnie z art. 3 Prawa o aktach stanu cywilnego, akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych; ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym.

R. S. ur. (...) ma 40 lat, jest synem W. S. i M. S. z domu T. ( odpis aktu urodzenia nr (...) (...) USC m.st. W. karta 11). R. S. przebywa w Areszcie Śledczym W. G., gdzie odbywa karę pozbawienia wolności, której przewidywany koniec przypada na 01.12.2027r. ( k 56 zaświadczenie).

Małoletni J. S. jest więc wnukiem pozwanych : W. S. i M. S.. Pozwani zaprzeczają tej okoliczności, twierdząc, że nie utrzymywali ze swoim synem kontaktów i nie wiedzieli, aby miał on dziecko, zwłaszcza, że – ich zdaniem - był w związku z inna niż W. H. partnerką.

R. S. 24.03.2023r. w Kancelarii Notarialnej w S. podpisał akt notarialny, w którym zobowiązał się do płacenia na rzecz swojego syna J. S. kwot po 8.000 ( osiem tysięcy ) złotych miesięcznie poczynając od 01.04.2023r. do czasu ukończenia przez dziecko 26 roku życia, płatne do rąk matki W. H. oraz poddał się egzekucji do kwoty 2. 216.000 ( dwa miliony dwieście szesnaście tysięcy złotych k.51-52). Postanowieniem z dnia 18.03.2024r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w sprawie V. R. 25 /24 oddalił wniosek W. H. o nadanie klauzuli wykonalności oświadczeniu R. S. o poddaniu się egzekucji zawartemu w tym akcie.

R. S. w związku z pozbawieniem wolności nie łoży obecnie na utrzymanie swojego małoletniego syna J. S., którego cały koszt utrzymanie ponosi matka W. H..

W. H. ma 41 lat, wyższe wykształcenie, jest panną. Posiada własne mieszkanie ( 105 m ², 3 pokoje, czynsz i opłaty wynoszą miesięcznie ponad 1.000 złotych, k.12 ), w którym mieszka z dwójką swoich małoletnich dzieci. Pracuje w kancelarii prawnej jako asystent, zarabia miesięcznie brutto 6.500 złotych, netto około 4.800 złotych. Często wykonuje pracę zdalnie z domu, łączącą ją z opieką nad dziećmi. Oprócz małoletniego powoda ma jeszcze córkę Z. W. ur.(...) z poprzedniego związku z M. W., na którą otrzymuje alimenty po 6.000 (sześć tysięcy) złotych miesięcznie. Dziewczynka jest w pierwszej klasie prywatnego liceum, często choruje, przez co też często nie chodzi do szkoły. Małoletni J. S. także choruje, jest alergikiem, miał problemy psychologiczne z wymową, agresją i integracją sensoryczną, w związku z czym matka zapisała go do prywatnego przedszkola (...) . Koszt tego przedszkola wynosi 1870 złotych miesięcznie. Na koszty utrzymania dziecka składają się jeszcze : wyżywienie, część kosztów mieszkaniowych, koszty ubrań, butów i potrzebnych dziecku rzeczy, koszty leczenia, wypoczynku i rozrywki. Całość usprawiedliwionych kosztów utrzymania dziecka oraz uzasadnionych kosztów opieki nad 3 –letnim J. nie powinna przekroczyć jednak 3 tysięcy złotych miesięcznie.

W. H. w lipcu 2024r. zakupiła dla siebie i dwójki dzieci pobyt wypoczynkowy w (...) Hotelu (...) w I. za kwotę 6784 zł.(k50).

Pozwany W. S. ma 69 lat, zatrudniony jest w (...) Spółce (...) jako Dyrektor Departamentu z wynagrodzeniem miesięcznym neto 14.384, 71 zł. (k.99). Z końcem marca 2025r. zamierza przejść na emeryturę. Pozwany jest właścicielem mieszkania o pow. 68 mkw na ulicy (...) w W. na G., w którym przebywa jego dorosła córka M. O.. Pozwany z żoną mieszkają w F., gdzie mają gospodarstwo rolne o pow. około 5 ha i dom 180 mkw. W 2003r. pozwany wraz żoną zakupili za 140.000 złotych samochód marki T.. Pozwany twierdzi, że na ten cel zaciągnęli kredyt, który spłacają miesięcznie po 2.600 złotych.

M. S. ma 62 lata, tytułem emerytury otrzymuje kwotę 1.735 złotych miesięcznie (k.136). Ma nadwagę, choruje na nadciśnienie i cukrzycę, dnę moczanową, porusza się o kulach. Neguje fakt, aby małoletni J. S. był jej wnukiem. Uważa, że dziecko to powinni utrzymywać rodzice, a nie dziadkowie. Odwiedzała co prawda syna w więzieniu, ale nie zamierza za niego płacić alimentów. Koncentruje się na pomocy dorosłej córce M. O., oraz jej małoletniej córce. M. O. ma 38 lat, ukończyła prawo, pracuje, zarabia około 4.000 złotych netto miesięcznie, otrzymuje też alimenty na córkę 1.200 zł.. Posiada leasingowany samochód o wartości powyżej 100.000 złotych. Twierdzi, że korzysta z mieszkania swoich rodziców na ulicy (...), w którym poprzednio mieszkał jej brat R. S..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do akt, oraz dowodu z przesłuchania stron i w niewielkim zakresie dowodu z przesłuchania w charakterze świadka M. O. – na okoliczność jej sytuacji życiowej.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo należało oddalić.

W myśl przepisu art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Rodzice zobowiązani są do utrzymania dziecka, które nie jest się w stanie utrzymać samodzielnie, a zakres ich świadczeń zależy od ich możliwości zarobkowych i majątkowych oraz od usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Poza tym przypadkiem do świadczeń alimentacyjnych uprawniony jest tylko ten, kto pozostaje w niedostatku (art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Ponadto obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami (art.132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

W niniejszej sprawie do zapewnienia środków utrzymania małoletniego J. S. zobowiązani są w pierwszej kolejności jego rodzice : matka W. H. i ojciec R. S.. Oboje są osobami dorosłymi, które powinny utrzymywać się samodzielnie i wspólnie utrzymywać swojego syna. Fakt pozbawienia wolności R. S. nie zwalnia go z obowiązku alimentacyjnego wobec syna, nie ma ku temu podstaw prawnych. W czasie odbywania kary na pewno jego możliwości zarobkowe są niewielkie, tym niemniej W. H. winna wystąpić do sądu o ustalenie wysokości obowiązku alimentacyjnego ojca wobec syna. Zawarta przez rodziców umowa alimentacyjna nie może być bowiem egzekwowana, wobec odmowy nadania klauzuli wykonalności oświadczeniu R. S. o poddaniu się egzekucji z tytułu tej umowy, co nastąpiło postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe z dnia 18.03.2024r. w sprawie V. R. 25 /24. Ponadto umowa ta budzi wątpliwości, co do jej zgodności z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego normującymi zakres obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek dostarczania środków utrzymania dalszych krewnych w linii prostej czyli dziadków wobec wnuka powstaje dopiero wtedy gdy :

1)  uprawniony (małoletni wnuk ) pozostaje w niedostatku,

2)  nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności ( ojca) albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami (art.132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Słownik języka polskiego PWN definiuje niedostatek jako brak wystarczających środków materialnych lub ich niewystarczającą ilość.

W orzecznictwie utrwaliły się dwa nurty definiujące pojęcie „ niedostatku” stanowiącego podstawę żądania alimentów na gruncie art. 133 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Według pojęcie „węższego” w niedostatku znajduje się ten, kogo nie stać na zapewnienie sobie własnym staraniem egzystencji na minimalnym poziomie. Pojęcie „szersze” rozumie natomiast niedostatek jako niemożność czynienia wydatków pozwalających na normalne życie na godziwym poziomie, adekwatnym do zindywidualizowanych potrzeb materialnych i niematerialnych określonej osoby.

Mając na uwadze naczelną zasadę Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego czyli zasadę dobra dziecka, należy uznać, iż dziecko powinno mieć zapewnione zaspokojenie swoich potrzeb nie tylko na minimalnym poziomie, lecz na poziomie godziwym, adekwatnym do jego usprawiedliwionych potrzeb. Nie oznacza to jednak, że wszystkie wydatki czynione przez rodzica na dziecko są usprawiedliwione.

W realiach tej sprawy, zdaniem Sądu, wydatek na prywatne przedszkole dla małoletniego J. S. nie jest konieczny, a przez to nie jest też usprawiedliwiony. Dziecko mogłoby korzystać z opieki przedszkolnej państwowej placówki, co ograniczyło by koszt opieki do kwoty rzędu 500 złotych miesięcznie, zamiast 1870 złotych miesięcznie, które matka wydaje obecnie na prywatne przedszkole W. H. dokonując wyboru takiej placówki samodzielnie musiała liczyć się z tym, że zmuszona będzie za to przedszkole płacić. Oznacza to, że teraz ponosi jedynie konsekwencje swojej własnej decyzji, gdzie być może przeliczyła się ze swoimi możliwościami, jeśli brakuje jej środków na zaspokojenie innych potrzeb dziecka.

Zauważyć tu należy, iż W. H. żyje na dobrym poziomie, korzysta z ponad 100 metrowego mieszkania, zaś jej starsza córka chodzi do prywatnego liceum. Rodzina może sobie pozwolić nawet na tydzień wypoczynku (...) Hotelu (...) w I. za kwotę 6.784 zł. Niewątpliwe możliwości takich nie mają osoby, którym brakuje środków na codzienne utrzymanie. Sama zresztą W. H. przyznała, że to co ona zarabia wystarcza na zaspokojenie potrzeb rodziny. Jej zarobki wynoszą netto miesięcznie około 4.800 złotych, ponadto otrzymuje 6.000 złotych na starszą córkę i 1.600 świadczenia 800 plus na dwoje dzieci. Ma więc miesięcznie kwotę 12. 400 złotych. Zakładając, że 6.000 jest wyłącznie przeznaczane na potrzeby starszej córki, podobnie jak przypadające na nią świadczenie 800 plus, to i tak połowa pensji W. H. wynosi netto 2.400 złotych, co przy świadczeniu 800 plus na małoletniego daje kwotę 3.200 złotych miesięcznie na zaspokojenie potrzeb małoletniego J.. Jest to, zdaniem Sądu, kwotą wystarczając na utrzymanie trzyletniego dziecka.

Z tych względów należy uznać, iż małoletni J. S. nie znajduje się w niedostatku, co uzasadnia oddalenie powództwa w całości, bez dalszych dywagacji.

sędzia Barbara Ciwińska