VI RC 165/25 - uzasadnienie Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie z 2025-09-26
Uzasadnienie wyroku z dnia 11 września 2025 r.
Pozwem z dnia 16 kwietnia 2025 roku (data stempla pocztowego) powód A. T. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o uchylenie z dniem złożenia pozwu swojego obowiązku alimentacyjnego względem syna B. S. urodzonego (...) w W., polegającego na łożeniu alimentów w kwocie po 1.900 zł miesięcznie, płatnych do dnia 10-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności każdej raty, orzeczonego wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 13 października 2020 roku w sprawie VI RC 400/19. W uzasadnieniu podniesiono, iż pozwany osiągnął pełnoletność i podjął aktywność zawodową, co umożliwia mu to zaspokojenie własnych potrzeb i uzasadnia żądanie powództwa.
Nadto powód wniósł o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania, w tym samym zakresie, co we wniosku głównym. Sąd, postanowieniem z dnia 14 maja 2025 r., zdecydował na czas trwania postępowania, w trybie zabezpieczenia, uchylić obowiązek alimentacyjny powoda A. T. wobec jego pełnoletniego syna, B. S., ustalony wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 13 października 2020 r., sygn. akt VI RC 400/19, na kwotę 1.900 zł miesięcznie .
W odpowiedzi na pozew z dnia 14 maja 2025 r. (data stempla pocztowego) pozwany B. S. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm prawem przepisanych. Pozwany podniósł, że od czasu ostatniego orzeczenia alimentów nie nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Wskazał, że kończy studia na kierunku prawo na Uczelni Ł., jest w trakcie pisania pracy magisterskiej. Przyznał, że jest zatrudniony na podstawie umowy (...) w kancelarii (...) sp. p., jednak ograniczył ilość czasu poświęcanego na pracę ze względu na konieczność przygotowania się do egzaminu wstępnego na aplikację. Pozwany oszacował swoje średnie miesięczne koszty utrzymania na kwotę 7.864 zł. Na tę kwotę składają się: wyżywienie – 1.000 zł, opieka medyczna – 264 zł, leczenie – 200 zł, edukacja – 100 zł, wakacje – 330 zł, obuwie, odzież i środki higieniczne – 600 zł, koszt utrzymania mieszkania – 2.500 zł, czesne – 1.560 zł, paliwo – 600 zł, utrzymanie psa – 410 zł oraz wyjścia okazjonalne – 300 zł. (odpowiedź na pozew k. 124 – 126)
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
B. S., urodzony w dniu (...), ma 24 lata, jest synem A. T. oraz V. S.. Wyrokiem z dnia 25 września 2006 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI C 2389/05 Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł rozwiązanie przez rozwód związku małżeńskiego A. T. i V. S. bez orzekania o winie. W wydanym wyroku rozwodowym Sąd kosztami utrzymania B. T. obciążył oboje rodziców, ustalając udział ojca A. T. w kosztach utrzymania na kwotę 250 zł miesięcznie, płatne do rąk V. T. do 10-tego każdego miesiąca. Wyrokiem z dnia 28 listopada 2014 roku wydanym przez tutejszy Sąd w sprawie o sygn. akt VI RC 218/14 podwyższono alimenty zasądzone od pozwanego A. T. na rzecz małoletniego syna B. T. urodzonego (...) z kwoty po 800 złotych miesięcznie do kwoty po 1.000 złotych miesięcznie płatnych do rąk matki V. S. do dnia 10 każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat poczynając od 20 maja 2014 roku. Wyrokiem zaocznym z dnia 13 października 2020 roku wydanym przez tutejszy Sąd w sprawie o sygn. akt VI RC 400/19 podwyższono alimenty orzeczone ostatnio wyrokiem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 28 listopada 2014 roku, sygn. akt VI RC 218/14, od A. T. na rzecz syna B. S. z kwoty po 1.000 złotych miesięcznie do kwoty po 1.900 złotych miesięcznie, płatnych do dnia 10- tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności każdej raty do rąk powoda B. S. poczynając od dnia 24 października 2019 roku. Wyrokiem z dnia 05 kwietnia 2022 roku wydanym przez tutejszy Sąd w sprawie o sygn. akt VI RC 312/21 oddalono żądanie ustalenia, że obowiązek alimentacyjny A. T. wobec B. S. ustał oraz oddalono żądanie obniżenia alimentów zasądzonych od A. T. na rzecz B. S..
B. S. w dniu 10 lipca 2025 r. ukończył studia na kierunku prawo, na Wydziale Prawa i Administracji Uczelni Ł.. Pozwany od 4 października 2021 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie „ działalność usługowa związana z administracyjną obsługą biura”. Ponadto, od listopada 2024 r. B. S. jest zatrudniony jako młodszy prawnik na podstawie umowy (...) w kancelarii (...) sp. p., oferującej obsługę prawną oraz doradztwo podatkowe. W 2024 r. pozwany osiągnął dochód (po odliczeniach) w wysokości 82.207,04 zł. Według jego wyliczeń, miesięczny koszt utrzymania wynosi około 7.864 zł — szczegółowe zestawienie tych kosztów zostało przedstawione w uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek o zabezpieczenie. Pozwany mieszka z partnerką w wynajmowanym mieszkaniu, w którym miesięczny czynsz wynosi 5.000 zł; koszty te dzielą po połowie. Posiada samochód marki O. (...) z 2015 r., którego wartość wynosi około 30.000 zł. Pojazd został zakupiony przez pozwanego w 2023 r. Na rozprawie w dniu 11 września 2025 r. pozwany zadeklarował swój miesięczny dochód ze wszystkich źródeł na poziomie 6.500 zł miesięcznie. Pozwany nie utrzymuje kontaktu z ojcem od czasu rozwodu rodziców.
(odpowiedź na wniosek o zabezpieczenie k. 55-59, wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej k. 13-15, odpowiedź na wniosek o zabezpieczenie k. 55-59, PIT-36 k. 83-87, PIT/B k. 88-89, zeznania stron i świadka na rozprawie w dniu 11 września 2025 r. k. 181 – 190)
A. T. ma 53 lata. Od 1 maja 2016 r. jest zatrudniony w firmie (...) Sp. z o.o. na stanowisku specjalisty do spraw obsługi produkcji, na pełny etat i na czas nieokreślony. Średni miesięczny dochód powoda wynosi 8.800 zł. W 2024 r. osiągnął dochód po odliczeniach w wysokości 106.788,66 zł. Pracuje w tej firmie około 17 lat i posiada stałą umowę o pracę. Ma dzieci z innego związku — 30-letniego syna, który jest samodzielny i ma własną rodzinę. Pozwany mieszka w wynajmowanym mieszkaniu; w czasie trwania małżeństwa z matką pozwanego zamieszkiwali wspólnie u teściów. A. T. nigdy nie posiadał własnego mieszkania. Łączne miesięczne koszty opłat za mieszkanie wynoszą około 2.000 zł. Powód mieszka samotnie i nie pozostaje w związku. Alimenty na syna egzekwuje od niego komornik. Powód twierdzi, że jego relacje z synem były utrudnione z winy matki syna, a obecnie, gdy syn jest dorosły, nie utrzymuje z nim kontaktu i nie dąży do nawiązania relacji.
(zaświadczenie k. 21, PIT-37 k. 22-26, , zeznania stron i świadka na rozprawie w dniu 11 września 2025 r. k. 181 – 190)
Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów wskazanych w treści uzasadnienia, których prawdziwości strony nie kwestionowały, i których autentyczności Sąd również nie podważał z urzędu. Ponadto, Sąd oparł ustalenia faktyczne na zeznaniach stron złożonych na rozprawie, a także na zeznaniach świadka V. S. – matki pozwanego.
Sąd zważył, co następuje:
W myśl przepisu art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Matka dziecka jest więc zobowiązana w pierwszej kolejności. Obowiązek alimentacyjny jest podstawowym obowiązkiem rodzica względem jego dziecka. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Zgodnie z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Chodzi przy tym o zapewnienie uprawnionemu prawidłowych, a nie jedynie minimalnych warunków bytowania. Przepis ten wyraża jednocześnie zasadę ograniczenia zakresu świadczeń alimentacyjnych do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego z jednej strony, z drugiej zaś uzależnia je dodatkowo od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1972 r. w sprawie III CRN 470/71, w sprawach o alimenty górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Natomiast przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji, ale również takie, które stworzą uprawnionemu normalne warunki bytowania odpowiadające jego wiekowi, stanowi zdrowia i wykształceniu.
Co do dzieci pełnoletnich to rodzice mogą także uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla rodzica lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 3 k.r.o.). Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, obowiązek alimentacyjny wygasa z chwilą osiągnięcia przez dziecko odpowiedniego stopnia fizycznego i umysłowego rozwoju, potrzebnego do usamodzielnienia się i do uzyskania środków utrzymania z własnej pracy i z własnych zarobków (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 1980 r., III CRN 144/80). Osiągnięcie samodzielności życiowej z reguły łączy się zatem z możliwością podjęcia pracy zarobkowej po osiągnięciu odpowiedniego wieku (Wyrok SR w Toruniu z 20.05.2021 r., III RC 1016/18, LEX nr 3259695).
Art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi że, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
W niniejszej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że od czasu ustalenia obowiązku alimentacyjnego powoda A. T. wobec jego syna B. S. wyrokiem z dnia 13 października 2020 r. (sygn. akt VI RC 400/19), zaszły istotne zmiany okoliczności mające wpływ na ocenę zasadności dalszego trwania tego obowiązku.
Pozwany B. S. jest już osobą pełnoletnią – ma ukończone 24 lata. Ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uczelni Ł. i pracuje zarabiając samodzielnie na swoje utrzymanie. Od listopada 2024 r. zatrudniony jest na podstawie umowy (...) jako młodszy prawnik w kancelarii (...) sp. p., co przyznał zarówno w odpowiedzi na pozew, jak i podczas rozprawy. Z przedłożonych dokumentów wynika, że w 2024 r. osiągnął dochód w wysokości 82.207,04 zł po odliczeniach, co daje średni miesięczny dochód na poziomie 6.850,58 zł. Pozwany jako dorosły mężczyzna prowadzi samodzielne życie – mieszka poza domem rodzinnym, pracuje, wynajmuje mieszkanie, posiada samochód osobowy, zna języki obce (angielski i rosyjski), co zwiększa jego możliwości zatrudnienia i dalszego rozwoju zawodowego. Brak jest jakichkolwiek przesłanek wskazujących na to, by pozwany był osobą niepełnosprawną, niezaradną życiowo czy wymagającą stałej pomocy ze strony rodzica.
W poprzednim postępowaniu alimentacyjnym podstawą przyznania alimentów była kontynuacja nauki w trybie dziennym oraz brak własnych źródeł utrzymania. Obecnie sytuacja ta uległa zasadniczej zmianie – pozwany nie tylko ukończył studia, ale również wykazał, że potrafi łączyć aktywność zawodową z nauką i życiem codziennym. Tym samym nie można przyjąć, by w dalszym ciągu wymagał wsparcia alimentacyjnego ze strony ojca. W ocenie Sądu, jeżeli pozwany wybiera określony standard życia, to – jako osoba dorosła i zdolna do pracy – powinien ponosić konsekwencje swoich wyborów finansowych samodzielnie. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, aby szukał lepiej płatnej pracy albo poszukiwał tańszego mieszkania jeśli nie stać go na obecne. Jeżeli natomiast planuje dalszą karierę (aplikacja), to musi zastanowić się czy może samodzielne ponosić związane z tym koszty. Pozwany mógłby z powodzeniem starać się nawet o zatrudnienie w sądzie w charakterze asystenta sędziego, do dawałoby mu szanse nabycia bardzo cennego praktycznego doświadczenia w zawodzie prawnika. Nie każdy prawnik, zdaniem Sądu, musi ukończyć aplikacje, ale każde dorosłe i zdrowe dziecko powinno stać się samodzielne i niezależne od rodziców w każdej sferze życia, także finansowej.
Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji.
Z uwagi na wynik postępowania zarządzono zwrot opłaty sądowej wniesionej przez powoda, który wygrał sprawę. Koszty postępowania przejęte zostały na rachunek Skarbu Państwa w związku z tym, iż strony pozwana zwolniona jest od tych kosztów.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Barbara Ciwińska
Data wytworzenia informacji: