Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

wyroku z 14 maja 2018 r.

I. Żądania pozwu i stanowisko pozwanego.

Pozew złożono 26-09-2016 r. (k. 1-4, 23).

Żądanie: ustalenie że nie istnieje wierzytelność pozwanego względem powoda w wysokości 26 007,15 zł oznaczona numerem jak w pkt 1 pozwu, o której mowa w dokumencie prywatnym opisanym w pkt 1 pozwu.

Przytoczone w pozwie okoliczności faktyczne:

Interes prawny wynika z tego że pozwany mimo deklaracji nie wytacza powództwa o zapłatę, a jednocześnie prowadzi uciążliwe dla powoda czynności windykacyjne.

Przedmiotowa wierzytelność nie istnieje ponieważ:

1)  brak dowodu istnienia zobowiązania wobec cedenta – Banku (...) S.A.;

2)  brak wiarygodnej i udokumentowanej informacji o przelewie (zwracając uwagę na wiarygodność powód kwestionuje zatem sam fakt zawarcia umowy przelewu, ewentualni jej ważność);

3)  niewykazanie przez rzekomego wierzyciela wysokości roszczenia.

W piśmie z 04-05-2018 r. (k. 124-125) strona powodowa wyłącznie przyłączyła się do wniosków dowodowych pozwanego. W drugim piśmie z tej samej daty (k. 125a-125b) przedstawiła zarzuty względem twierdzeń pozwanego. Pismo to zostało złożone bez zezwolenia (k. 49), zatem nie może być brane pod uwagę, co wynika z art. 207 § 6 i 7 k.p.c., ponadto podłożone zostało do akt już po zamknięciu rozprawy (k. 122).

W odpowiedzi na pozew (k. 59-60) i na rozprawie (k. 122) strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

II. Podstawa faktyczna.

Powód zawarł 14-01-1999 r. z Bankiem (...) SA umowę nr (...) o pożyczkę w eurokoncie. Aneks określający na nowo limit pożyczki podpisano 07-12-1999 r. Limit pożyczki wyniósł ostatecznie 15 000 zł. Umówione odsetki kapitałowe były wg stopy zmiennej, na dzień zawarcia umowy wynosiły 20,5% w skali rocznej. Lecz stopa mogła ulec zmianie bez potrzeby zmiany umowy m.in. na skutek „zmiany poziomu inflacji”, tudzież zmiany innych wskaźników ekonomicznych, przy czym nie określono skali zmiany relewantnej, ani czasu zmiany stopy oprocentowania pożyczki (§ 8). Stopa odsetek za opóźnienie stanowić miała sumę stopy odsetek kapitałowych oraz 20 punktów procentowych (§ 10).

(k. 71-75 – kopia umowy z załącznikiem i aneksem – zmianą umowy)

W czerwcu 2001 r. bank wypowiedział ww. umowę i wezwał powoda do zapłaty 32 753,97 zł, w tym 1411,31 zł tytułem odsetek. Następnie wystawił bankowy tytuł egzekucyjny i wystąpił – z powodzeniem – o nadanie mu klauzuli wykonalności. W reakcji na to powód pismem z 02-11-2001 r. zwrócił się z prośbą o zaniechanie egzekucji i zawarcie ugody.

(wypowiedzenie – k. 76, bte – k. 77, wypis z postanowienia sądu – k. 78, podanie – k. 79)

08-11-2001 r. bank i powód zawarli ugodę, w treści której powód przyznał, że jego zadłużenie wynosi na dzień zawarcia ugody 18 130,24 zł, w tym kapitał 17 880,04 zł. Aneksami do ugody zmieniano tylko wysokość rat, na prośby powoda.

(ugoda z aneksami – k. 80-83, pisma powoda – k. 84-85)

Wnioski egzekucyjne składane przez bank w 2003 r. i 2009 r. kończyły się umorzeniem postepowania wobec bezskuteczności egzekucji.

(wnioski i postanowienia – k. 86-92)

Umową z 26-01-2016 r. Bank (...) S.A. sprzedał na rzecz pozwanego portfel wierzytelności, w tym m.in. pod pozycją 88495 wierzytelność wobec powoda, przy czym strony podały że wysokość zaległego kapitału wynosi 11 299,67 zł, a zaległych odsetek wynosi 14 238,51 zł. Zastrzeżonym w umowie warunkiem przejścia wierzytelności na nabywcę była zapłata ceny sprzedaży. W pisemnym oświadczeniu z 05-02-2016 członek zarządu i prokurent banku oświadczyli że cena została uiszczona.

(odpis umowy przelewu – k. 93-115, kopia notarialnego poświadczenia popisów – k. 116, kopia załącznika – k. 117; kopia oświadczenia z 05-02-2016 – k. 118)

Pismem z 30-08-2016 r. pozwany zaproponował powodowi spłatę zadłużenia w ratach, informując, że całkowita suma zadłużenia wynosi 26 007,15 zł i że wynika ono z umowy nr (...).

(odpis pisma – k. 18-19)

W ww. piśmie powód był informowany także że informacja o wierzytelności została zarejestrowana w 2 biurach informacji gospodarczej, co owe biura potwierdziły także w swojej korespondencji do powoda.

(pisma biur – k. 20-22)

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dokumentów, ponieważ żadna ze stron nie zakwestionowała ich prawdziwości, a sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dopatrzył się okoliczności mogących skutkować powstaniem wątpliwości, co do ich prawdziwości.

Część dokumentów została złożona w kserokopiach, żadna ze stron nie żądała jednak przedstawiania ich oryginałów w trybie art. 129 k.p.c., ani nie kwestionowała ich prawdziwości i wiarygodności, mogły zatem stać się podstawą ustaleń na podstawie art. 308 i 309 k.p.c.

III. Podstawa prawna.

Sąd orzeka w granicach żądania. Poza zainteresowaniem sądu jest zatem okoliczność czy sporna wierzytelność jest przedawniona czy też nie. Sąd – zgodnie z żądaniem powoda – ocenia tylko czy istnieje wierzytelność, o której mowa w konkretnie wskazanym przez powoda dokumencie prywatnym. Sąd bada zatem wysokość narosłych odsetek tylko na dzień sporządzenia tego dokumentu.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. konieczną przesłanką powództwa o ustalenie jest istnienie interesu prawnego po stronie powodowej. Wedle rozpowszechnionego poglądu interes prawny w ustaleniu ma powód w sytuacji, gdy jego sfera prawna, jest zagrożona, przy czym wymaga się, ażeby zagrożenie to istniało nie tylko w wyobrażeniu i odczuciu powoda, lecz obiektywnie. Interes prawny zachodzi bowiem wówczas, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2007 r., III AUa 1518/05).

Wykazanie interesu prawnego w ustaleniu stosunku prawnego lub prawa ciąży na stronie powodowej. Powód w niniejszej sprawie interes prawny wykazał. Interes ten wynika z tego że zgodnie z ustawą z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U.2018.470), tj. z jej art. 21 ust. 2 pkt 2, art. 30a pkt 1 lit. f i pkt 2 lit. c, dłużnik którego informacja jest ujawniona przez biuro informacji gospodarczej, może domagać się od biura aktualizacji informacji, w tym także przez wykreślenie informacji, m.in. jeśli uzyska wyrok stwierdzający nieistnienie wierzytelności. Brak innych środków pozwalających dłużnikowi bronić się przed skutkami udostępniania przez b.i.g. nieprawdziwych, w tym nieaktualnych informacji.

Żądanie pozwu jest sformułowane w taki sposób iż trudno jednoznacznie przesądzić czy na podstawie tak brzmiącego wyroku powód uzyska pożądaną przez siebie aktualizację informacji ujawnianych przez b.i.g., ale przesłanki określone w przytoczonych przepisach ustawy z 9 kwietnia 2010 r. są na tyle pojemne, że to jest niewykluczone, więc interes prawny sąd uważa za wykazany.

Ciężar udowodnienia istnienia i wysokości roszczenia spoczywał na stronie pozwanej (art. 6 k.c.). Strona podołała ciężarowi wykazania tych okoliczności tylko w zakresie należności głównej (kapitału).

Załączonymi do odpowiedzi na pozew dokumentami pozwany wykazał zawarcie przez powoda umowy pożyczki z wierzycielem pierwotnym. Sporna wierzytelność wynika więc z umownego obowiązku zwrotu pożyczki (art. 720 § 1 k.c.). Powód nie zaprzeczył wiarygodności kopii umowy pożyczki. Najważniejszą wykazana przez pozwanego okolicznością jest fakt przyznania przez powoda w ugodzie z 08-11-2011 r. istnienia zadłużenia (k. 80). Powód podpisał w tejże ugodzie, że zaległy kapitał pożyczki wynosi 17 880,04 zł. Jest to więcej niż limit, który – jak pozwany wykazał – został zastrzeżony w umowie pożyczki, jednak nie ma to znaczenia, bo w swoim stanowisku procesowym pozwany twierdzi że zaległy kapitał wynosi 11 299,67 zł.

Pozwany wykazał też że nabył tę wierzytelność na podstawie umowy z 26-01-2016 r. – umowy sprzedaży i przelewu (k. 93-116, k. 118 – oświadczenie o spełnieniu warunku, k. 117 – wyciąg z załącznika do umowy). Powód nie zareagował w porę na te dowody. Nie stawił się na rozprawie ani nie zarzucił w porę – w sposób zgodny z art. 207 § 3 i 6 k.p.c. – umocowania osób podpisujących umowę.

Wysokość roszczenia również powinien udowodnić pozwany. Skoro jednak przedstawił – jak już wyżej wspomniano – dokument w którym powód przyznaje wysokość zaległego kapitału (k. 80), to w ten sposób przerzucił ciężar dowodu na powoda. W tej sytuacji to powód powinien udowodnić że po dniu zawarcia ugody, a ściślej mówiąc po dniu podpisania uznania istnienia wierzytelności w określonej wysokości, zaspokoił roszczenie banku (cedenta) kwotą wyższą niż różnica między kwotą wskazaną w ugodzie a kwotą wskazaną w niniejszym procesie przez pozwanego w odpowiedzi na pozew jako kapitał pożyczki. Tego pozwany nie uczynił, a zatem przegrywa proces w zakresie żądania ustalenia nieistnienia zobowiązania w wysokości zaległego kapitału (26007,15 zł – 11299,67 zł = 14.707,48 zł).

Natomiast w zakresie twierdzonej wysokości zaległego świadczenia odsetkowego (k. 60: 14 238,51 zł), pozwany nie spełnił swojego ciężaru procesowego tj. nie udzielił wyjaśnień wg jakiej stopy i od jakiej do jakiej daty (czego pozwany nie wyjaśnił), a także od jakiej kwoty lub kwot naliczono te odsetki. Nie ma przy tym znaczenia że odsetki w tej kwocie naliczył już poprzednik prawny pozwanego. Nie zwalnia to strony procesowej od sprecyzowania swoich tez o faktach. Bez podania podstawowych danych na temat sposobu obliczenia odsetek nie da się zweryfikować zarzutów powoda pod adresem wysokości roszczenia. W niniejszym procesie informacjami na temat podstawy, okresu i stopy procentowej dysponuje zaś tylko pozwany, a w każdym razie to jego obciąża przedstawienie tych okoliczności. Pozwany nie wyjaśnił nawet czy naliczone odsetki mają charakter odsetek kapitałowych (zgodnie z § 8 umowy pożyczki) czy za opóźnienie (wg § 10 umowy pożyczki oraz art. 481 k.c.).

Pozwany nie podał tez jakie jest źródło wierzytelności w kwocie stanowiącej różnicę między kwotą podana w piśmie z 30-08-2016 a sumą kwot podanych w odpowiedzi na pozew (k. 60).

W związku z powyższym zasługuje na uwzględnienie powództwo w zakresie ustalenia nieistnienia wierzytelności w kwocie będącej różnicą między kwotą podaną w piżmie z 30-08-2016 r. a kwotą 11 299,67 zł. W pozostałym zakresie oddalono powództwo, bo pozwany wystarczająco wykazał istnienie wierzytelności (k. 80), a powód nie spełnił przerzuconego nań w ten sposób ciężaru udowodnienia że roszczenie które przyznał zostało zaspokojone w późniejszym terminie. Dlatego orzeczono jak w pkt 1-2 wyroku.

IV. Koszty.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c. na zasadzie odpowiedzialności za wynik postępowania, biorąc pod uwagę że roszczenie powoda zostało oddalone w istotnej części (art. 100 zd. 1 k.p.c.).

Strona powodowa wygrała w 56,55 % (iloraz roszczeń zasądzonych i roszczeń żądanych, tj. 14 707,48 zł ÷ 26 007,15 zł), a przegrała w 43,45 %. Koszty strony powodowej wyniosły 4800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (obliczonych jako 1-krotność stawki minimalnej określonej w § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r., Dz.U. poz. 1800, zgodnie z § 15 i 16 tego rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym przed 27-10-2016, zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3-10-2016 – Dz.U. poz. 1667) oraz 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. 56,55 % z sumy tych kwot = 2724,09 zł czyli koszty należne stronie powodowej.

Koszty strony pozwanej wyniosły: 4800,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (obliczonych jak wyżej) oraz 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. 43,45 % z sumy tych kwot wynosi 2092,91 zł.

Różnica między tą kwota a kwotą należną stronie powodowej wynosi 631,19 zł i taką też kwotę winna pokryć strona pozwana na rzecz strony powodowej.

W związku z powyższym orzeczono jak w pkt 2 wyroku.

O nieuiszczonych kosztach sądowych, pokrywanych tymczasowo ze Skarbu Państwa, należało orzec na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398). Powód zwolniony od opłaty od pozwu równej 1301 zł (k. 30).

Sumę tę należało rozłożyć pomiędzy stronami w takim stosunku w jakim każda z nich przegrała sprawę. Pozwany pokryje zatem 56,55% wymienionej sumy. Brak podstaw prawnych do obciążenia powoda resztą nieuiszczonych kosztów.

W związku z powyższym orzeczono jak w pkt 3 wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  Doręczyć odpis wyroku wraz z uzasadnieniem

a.  pełnomocnikowi powoda,

b.  pełnomocnikowi pozwanego.

2.  Drugie z pism powoda datowanych na 02-05-2018 (zalega przy okładce, bez prezentaty) – proszę wszyć do akt między k. 125 a k. 126 i nadać numerację k. 125a, 125b.