Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

Powód A. O. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 400 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 września 2018 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że miał zaplanowany na dzień 26 lipca 2018 r. lot o nr (...), na trasie z portu lotniczego z A. do W.. Lot ten realizowany był przez pozwanego przewoźnika i uległ opóźnieniu przekraczającemu 3 godziny (pozew k. 3- 4).

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany podniósł zarzut wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności wyłączających odpowiedzialność przewoźnika za opóźnienie w postaci silnych burz panujących w całej Europie, które uniemożliwiły punktualne wykonanie rejsu (odpowiedź na pozew k. 14-15).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. O. miał zaplanowany na dzień 26 lipca 2018 r. lot nr (...) na trasie z portu lotniczego w A. do portu lotniczego w W. realizowany przez pozwanego przewoźnika (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W.. Lot ten uległ opóźnieniu wynoszącemu ponad trzy godziny (okoliczności bezsporne, ponadto dowód: karta pokładowa k. 9).

Pismem z dnia 27 sierpnia 2018 r., powód wezwał (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 400 euro, w nieprzekraczalnym terminie do dnia 3 września 2018 r. ( okoliczności bezsporne, ponadto dowód: wezwanie do zapłaty k. 6-7).

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których autentyczność i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy nie budziła wątpliwości oraz twierdzeń stron przyznanych wprost i niezaprzeczonych przez stronę przeciwną, na podstawie art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c.

Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2019 r. Sąd dopuścił dowody z dokumentów dołączonych do pozwu, odpowiedzi na pozew i pisma z dnia 04 kwietnia 2019 r., na okoliczności objęte wnioskami dowodowymi stron oraz oddalił wnioski dowodowe stron w pozostałym zakresie. Sąd oddalił, w szczególności wnioski strony powodowej o zobowiązanie pozwanego do przedstawienia dokumentów wskazanych w rubryce 8 pkt 2 i 3 pozwu, mając na uwadze, że okoliczności, na które dowody te powołano były częściowo bezsporne (fakt opóźnienia lotu i jego wymiar), a częściowo dotyczyły faktów, co do których ciężar dowodu spoczywał na pozwanym (podjęcie racjonalnych środków).

S ąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Na wstępie rozważań należy zaznaczyć, że Sąd rozpoznał niniejszą sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 (1) § 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Z uwagi na zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, który w ocenie Sądu należy uznać za wystarczający oraz okoliczność, że żadna ze stron nie złożyła w pierwszym piśmie procesowym wniosku o przeprowadzenie rozprawy Sąd, mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych, uznał że przeprowadzenie rozprawy w niniejszej sprawie nie jest konieczne.

Podstawę prawną dochodzonego przez powoda żądania stanowiły przepisy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U.UE L z dnia 17 lutego 2004 r.).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 powołanego rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy:

a) otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 8;

b) otrzymują pomoc od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. a) i art. 9 ust. 2, jak również, w przypadku zmiany trasy, gdy racjonalnie spodziewany czas startu nowego lotu ma nastąpić co najmniej jeden dzień po planowym starcie odwołanego lotu, pomoc określoną w art. 9 ust. 1 lit. b) i c);

c)mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że:

i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub

ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub

(...)) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Stosownie zaś do art. 7 ust. 1 rozporządzenia: „W przypadku odwołania do niniejszego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości: a) 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów; b) 400 EUR dla wszystkich lotów wewnętrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów; c) 600 EUR dla wszystkich innych lotów. Przy określeniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowanego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu.

Uprawnienie do żądania odszkodowania zostało rozciągnięte na pasażerów lotów opóźnionych, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Taką wykładnię przyjął Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 19 listopada 2009 roku w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07 mających za przedmiot wnioski o wydanie na podstawie art. 234 WE orzeczeń w trybie prejudycjalnym, złożone w postępowaniu C. S., G. S., A. S. p-ko (...) (C-402/07) oraz S. B., K. L. p-ko A. France SA (C-432-07).

Pozwany nie sformułował w niniejszej sprawie żadnych umotywowanych zarzutów dotyczących przesłanek zgłoszonego żądania, w zakresie stawienia się do odprawy i udziału powoda w opóźnionym locie, realizowanym przez pozwanego, odległości pomiędzy portami lotniczymi, jak i faktu oraz zakresu opóźnienia, a okoliczności te, znajdują potwierdzenia we wskazanych powyżej dowodach.

Pozwany zaznaczył natomiast, że bezpośrednią przyczyną opóźnienia lotu (...) było wystąpienie niekorzystnych warunków atmosferycznych w postaci silnych burz panujących w całej Europie, co doprowadziło do opóźnienia, a jednocześnie jest okolicznością niezawinioną przez przewoźnika.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, stwierdzić należy, że odwołanie lotu nie kreuje po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków (art. 5 ust. 3 rozporządzenia), to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego. W motywie 14 preambuły Rozporządzenia wskazano, że nadzwyczajne okoliczności mogą w szczególności zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika, zaś w motywie 15 wskazano, że za nadzwyczajne okoliczności powinno się uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów.

W świetle powyższego nie budzi co do zasady wątpliwości, że niekorzystne warunki meteorologiczne i spowodowane nimi decyzje służb kontroli lotów, mogą stanowić nadzwyczajną, niezależną od przewoźnika lotniczego przyczynę, jeżeli nie mógł jej racjonalnie przewidzieć i uwzględnić w ramach normalnego wykonywania działalności w danym czasie. Uzupełnić tu tylko należy, że samo wymienienie zagrożenia jako nadzwyczajnej okoliczności uzasadniającej opóźnienie lub odwołanie lotu nie w każdym wypadku wyłącza wypłatę odszkodowania. Decydującą rolę powinny odgrywać okoliczności konkretnego przypadku.

W tym miejscu należy powołać wyrok z dnia 22 grudnia 2008 r. wydany w sprawie C-549/07, F. H. przeciwko A. - L. S., w którym (...) orzekł, że z kontekstu tego wynika jednoznacznie, że o ile art. 5 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 261/2004 ustanawia zasadę prawa pasażerów do odszkodowania w przypadku odwołania lotu, to ust. 3 tego artykułu, określający okoliczności, w których obsługujący przewoźnik lotniczy nie ma obowiązku wypłacenia tego odszkodowania, należy postrzegać jako odstępstwo od tej zasady. Z tego względu ostatni przepis należy interpretować wąsko. Ustawodawca wspólnotowy wskazał w tym względzie, jak wynika z motywu czternastego rozporządzenia nr 261/2004, iż takie okoliczności mogą w szczególności zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika lotniczego. Z powyższego wskazania zawartego w preambule rozporządzenia nr 261/2004 należy wyciągnąć wniosek, iż wolą ustawodawcy wspólnotowego nie było uznanie samych zdarzeń, których wykaz jest zresztą jedynie przykładowy, za nadzwyczajne okoliczności, lecz stwierdzenie, iż mogą one takie okoliczności spowodować. W konsekwencji nie wszystkie okoliczności związane z takimi zdarzeniami muszą koniecznie stanowić okoliczności uzasadniające zwolnienie z obowiązku wypłacenia odszkodowania przewidzianego w art. 5 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia.

Niewątpliwym jest, że ciężar udowodnienia przesłanek wyłączających odpowiedzialność za znaczne opóźnienie lotu spoczywał na pozwanym, który nie sprostał tak zakreślonemu obowiązkowi dowodowemu.

W ocenie Sądu pozwany nie wykazał w najmniejszym stopniu, by w dacie wykonania w lotu, na lotnisku w A. panowały niekorzystne warunki atmosferyczne, a tym bardziej ich wpływu na opóźnienie skarżonego lotu (...).

Podkreślenia wymaga, że w świetle niekwestionowanych twierdzeń powoda, skarżony lot miał zostać planowo wykonany 26 lipca 2018 r., w godzinach 21:15-22:50, zaś faktycznie nastąpiło to 27 lipca 2018 r., w godzinach 01:00-02:20. Celem wykazania powołanego zarzutu pozwany winien zatem wykazać, że o godz. 21:15, na lotnisku w A. panowały niekorzystne warunki atmosferyczne, które nadto wykluczały terminowe wykonanie skarżonego lotu. W istocie pozwany zaoferował w tym zakresie wyłącznie dwa komunikaty E., które jednak w żaden sposób nie dowodzą tych okoliczności. Pierwszy z nich (tłumaczenie k.23), zawiera wyłącznie prognozę i to dotyczącą dnia następnego, po tym w którym lot miał zostać wykonany. Nadto w żadnym stopniu nie odnosi się do sytuacji na lotnisku w A.. Kolejny (tłumaczenie k.21) dotyczy już występujących zjawisk, jednak po pierwsze został on wytworzony, nie tylko po planowanej godzinie startu skarżonego lotu, ale także po tej w której miał on wylądować na lotnisku w W. (tj. 26 lipca 2018 r. o godz. 22:53). Po drugie z jego treści wynika, że opóźnienia spowodowane pogodą dotyczą wyłącznie Anglii. W zakresie lotnisk greckich, odnotowano jedynie występowanie opóźnień spowodowanych przepustowością, przy czym z informacji ten nie wynika nadto w żaden sposób aby dotyczyło to lotniska w A., a tym bardziej skarżonego lotu.

Za dowód w tym zakresie nie sposób również uznać Listy Nadzwyczajnych Okoliczności, która stanowi otwarty i niewiążący katalog zarówno dla krajowych organów wykonawczych jak i sądów. Jest ona dokumentem jedynie informacyjnym, niewyrażającym wiążącej opinii Komisji Europejskiej, lecz może stanowić pewną wskazówkę interpretacyjną przy ocenie zaistniałego zdarzenia. Nie może natomiast zastępować postępowania dowodowego, ani zwalniać przewoźnika z obowiązku przedstawienia dowodów potwierdzających zaistnienie przywołanych okoliczności, wykazania racjonalności podjętych działań oraz ich wpływu na zakłócenie lotu. Podkreślenia wymaga, że lista ta nie stanowi wyczerpującego katalogu wszystkich możliwych zdarzeń, a organy krajowe mają obowiązek rozpatrzenia każdej sprawy indywidualnie celem stwierdzenia, czy zaistniały tego typu okoliczności.

W konsekwencji uznać należy, że zaoferowane przez pozwanego środki dowodowe nie dowodzą w żaden sposób, aby w dniu 26 lipca 2018 r., o godz. 21:15, na lotnisku w A. panowała burza, uniemożliwiająca planowy start samolotu, dedykowanego do wykonania rejsu o nr (...).

Podkreślenia wymaga, że strona powodowa – pomimo, że to nie na niej spoczywał ciężar w tym zakresie – sformułowała szczegółowe twierdzenia, poparte dowodami (k.28-31), co do faktycznych przyczyn opóźnienia lotu (...), planowego wykonania przez pozwanego przewoźnika innych operacji lotniczych z lotniska w A., w tym samym dniu i o tym samym czasie, co lot o nr (...) oraz potencjału organizacyjnego pozwanego, w zakresie możliwości alternatywnego środka transportu. Pozwany nie ustosunkował się w żaden sposób do tych twierdzeń i dowodów, poprzestając na ogólnych sformułowaniach zawartych w odpowiedzi na pozew.

Uwzględniając przedstawioną argumentację, stwierdzić należało, że powodowi przysługiwało zryczałtowane odszkodowanie za opóźnienie lotu w kwocie 400 euro, stosownie do art. 7 ust. 1 lit b w zw. z art. 5 ust. 1 lit c Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r.

Uzasadnione było także żądanie w zakresie odsetek za opóźnienie w spełnieniu wskazanego świadczenia. W myśl art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, że obowiązek zapłaty analizowanego odszkodowania ma charakter bezterminowy. W szczególności terminu takiego nie zakreśla art. 7 ust. 1 Rozporządzenia nr 261/2004, który statuuje jedynie obowiązek wypłaty odszkodowania, w tym jego wysokość, nie precyzuje natomiast w jakim czasie winno to nastąpić. W konsekwencji odwołać należało się tu, do dyspozycji art. 455 k.c., który określa termin spełnienia świadczenia jako "niezwłoczny" po wezwaniu przez wierzyciela.

Mając na uwadze powyższe zaznaczyć należy, że powód wezwał pozwanego przewoźnika do zapłaty, pismem doręczonym dnia 27 sierpnia 2018 r. (adnotacja na wezwaniu-k.6), w którym został zakreślony termin na spełnienie świadczenia do dnia 03 września 2018 r. W konsekwencji pozwany popadł w stan opóźnienia dnia następnego po upływie wskazanego terminu, a zatem uzasadnione było zasądzenie odsetek od daty objętej żądaniem tj. 04 września 2018 r.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd wydał w oparciu o zasadę odpowiedzialności za jego wynik, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Na koszty procesu należne stronie powodowej złożyła się: opłata od pozwu w kwocie 30 zł, wynagrodzenie reprezentującego stronę powodową pełnomocnika profesjonalnego w kwocie 900 zł, ustalone na podstawie przepisu § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł tj. łącznie 947 zł.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.