Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

18 marca 2025 r.

Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w W. w I Wydziale Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Mateusz Janicki

po rozpoznaniu na rozprawie 11 marca 2025 r. w W.

przy udziale protokolanta Macieja Chróścielewskiego

sprawy z powództwa C. I. Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w W.

przeciwko I. W.

o zapłatę

1.  utrzymuje w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z 12 sierpnia 2010 r., I Nc 47343/10 w części tj. w zakresie 20 573,41 zł (dwudziestu tysięcy pięciuset siedemdziesięciu trzech złotych czterdziestu jeden groszy) z odsetkami ustawowymi:

a.  od 6 171,59 zł (sześciu tysięcy stu siedemdziesięciu jeden złotych pięćdziesięciu dziewięciu groszy) od 4 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty;

b.  od 46 kwot po 268,33 zł (dwieście sześćdziesiąt osiem złotych trzydzieści trzy grosze) odpowiednio od 26 sierpnia 2010 r., 26 września 2010 r., 26 października 2010 r., 26 listopada 2010 r., 28 grudnia 2010 r., 26 stycznia 2011 r., 26 lutego 2011 r., 26 marca 2011 r., 26 kwietnia 2011 r., 26 maja 2011 r., 26 czerwca 2011 r., 26 lipca 2011 r., 26 sierpnia 2011 r., 27 września 2011 r., 26 października 2011 r., 26 listopada 2011 r., 28 grudnia 2011 r., 26 stycznia 2012 r., 26 lutego 2012 r., 27 marca 2012 r., 26 kwietnia 2012 r., 26 maja 2012 r., 26 czerwca 2012 r., 26 lipca 2012 r., 26 sierpnia 2012 r., 26 września 2012 r., 26 października 2012 r., 27 listopada 2012 r., 28 grudnia 2012 r., 26 stycznia 2013 r., 26 lutego 2013 r., 26 marca 2013 r., 26 kwietnia 2013 r., 26 maja 2013 r., 26 czerwca 2013 r., 27 lipca 2013 r., 26 sierpnia 2013 r., 26 września 2013 r., 26 października 2013 r., 26 listopada 2013 r., 28 grudnia 2013 r., 26 stycznia 2014 r., 26 lutego 2014 r., 26 marca 2014 r., 26 kwietnia 2014 r., 27 maja 2014 r. – w każdym przypadku do dnia zapłaty;

c.  od 268,57 zł (dwustu sześćdziesięciu ośmiu złotych pięćdziesięciu siedmiu groszy) od 26 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty;

2.  w pozostałej części uchyla nakaz zapłaty i w tym zakresie oddala powództwo;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda 1 515 zł (tysiąc pięćset piętnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

C. I. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W. wniósł o wydanie przeciwko I. W. nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na 25 810,52 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu (4 sierpnia 2010 r.) do dnia zapłaty oraz zwrot kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazał, że dochodzi nabytej od Banku (...) S.A. wierzytelności z tytułu umowy kredytu (pozew k. 2).

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z 12 sierpnia 2010 r. sąd uwzględnił żądanie pozwu (nakaz zapłaty k. 9).

Nakaz zapłaty został 21 sierpnia 2010 r. doręczony pod adres, pod którym pozwana nie mieszkała, i odebrany przez P. W. (zpo k. 11, zeznania świadka P. W. k. 59v, zeznania świadka J. B. k. 59). 3 lipca 2024 r. zarządzono doręczenie nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu pełnomocnikowi pozwanej (zarządzenie k. 65).

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwana wniosła o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Podniosła zarzuty braku legitymacji czynnej, nieudowodnienia roszczenia co do zasady i co do wysokości, braku wymagalności roszczenia, przedawnienia roszczenia oraz nieważności umowy przelewu (zarzuty k. 68-70).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

17 czerwca 2008 r. pozwana zawarła z Bankiem (...) S.A. (obecnie (...) Bank (...) S.A.) umowę kredytu, na podstawie której bank udzielił pozwanej kredytu w wysokości 19 320 zł na 6 lat, oprocentowanego zgodnie ze stałą stopą 17,20%, spłacanego w 72 ratach zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy (k. 91-92). Ustalono odsetki za opóźnienie (od zadłużenia przeterminowanego) w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP (umowa z załącznikami k. 87-92).

Pozwana częściowo spłaciła kredyt, mianowicie 536,66 zł z kapitału (wyciąg z ksiąg rachunkowych banku k. 93).

29 kwietnia 2010 r. powód zawarł z ww. bankiem warunkową umowę sprzedaży wierzytelności obejmującą m.in. wierzytelność w stosunku do pozwanej z ww. umowy kredytu. Powód zapłacił cenę, tym samym ziścił się warunek zawieszający, a wierzytelność przeszła na powoda (umowa przelewu k. 94-114, wyciąg z załącznika k. 115-118, oświadczenie sprzedającego o zapłacie ceny k. 119-120).

Złożone przez powoda dokumenty nie budziły wątpliwości sądu. Jak chodzi o wykazanie legitymacji czynnej – zostały złożone w formie uwierzytelnionego przez zawodowego pełnomocnika notarialnego wyciągu z umowy przelewu, poświadczonego notarialnie wyciągu z załącznika do umowy przelewu oraz poświadczonego przez zawodowego pełnomocnika oświadczenia pełnomocnika banku o zapłacie ceny i poświadczonego przez zawodowego pełnomocnika pełnomocnictwa dla oświadczającego. Mając powyższe na uwadze, legitymacja czynna została wykazana przez powoda w sposób niezbity.

Jak chodzi o fakt zawarcia umowy, a tym samym wysokości należnych od pozwanej rat, został on wykazany kopią zawartej przez pozwaną, własnoręcznie przez nią podpisanej, umowy kredytu z załącznikami (w tym również przez nią podpisanym załącznikiem – harmonogramem rat), a ponadto ściśle z nią korelującym wyciągiem z ksiąg bankowych w formie odpisu uwierzytelnionego przez zawodowego pełnomocnika. Są to dowody dopuszczone zgodnie z art. 308 k.p.c., ponadto w świetle art. 233 § 1 k.p.c., mając na uwadze całokształt materiału dowodowego, ocenione przez sąd jako wiarygodne i o wystarczającej mocy dowodowej.

Jak natomiast chodzi o fakt wypłaty pozwanej kwoty kredytu, powód (jako cesjonariusz niedysponujący taką dokumentacją, nabywający wierzytelność przed wprowadzeniem art. 194 ust. 2 u.f.i. oraz art. 95 ust. 1a pr. bank., tym samym niepotrzebujący takiego zakresu dokumentacji) na tę okoliczność zgłosił m.in. dowód z przesłuchania stron z ograniczeniem do pozwanej (k. 82), a także wniósł o zobowiązanie jej do zwolnienia banku (cedenta) z tajemnicy bankowej (k. 81). Pozwana, wezwana na rozprawę do obowiązkowego stawiennictwa i pouczona o skutkach niestawiennictwa (k. 163) nie stawiła się i nie usprawiedliwiła swojej nieobecności (k. 166), dlatego dowód z jej przesłuchania został na podstawie art. 302 § 1 k.p.c. pominięty, co wiąże się ze skutkami z art. 233 § 2 k.p.c., skoro bowiem pozwana uniemożliwiła powodowi przeprowadzenie dowodu na okoliczność wypłaty jej kredytu, musi się liczyć, że sąd uwzględni to przy ocenie dowodów, i na podstawie całokształtu innych dowodów (w tym m.in. wyciągu z ksiąg bankowych, wyciągu z ksiąg funduszu, a nade wszystko domniemania faktycznego z art. 231 k.p.c., w świetle którego banki wypłacają udzielone kredyty po zawarciu umowy, co dotyczy szczególnie sytuacji, gdy następnie odnotowują spłaty kapitału w swoich księgach, które to spłaty by nie miały miejsca od osób, którym kredyt wypłacony nie został). Nie bez znaczenia było kwestionowanie tego faktu dopiero po 17 latach, mimo że z tytułu tego zadłużenia prowadzone już były dawno przeciwko pozwanej egzekucje, o których wiedziała (k. 151), a także realia prawne, w jakich doszło do nabycia przez powoda roszczenia, kiedy dysponowanie tak bogatą dokumentacją było zbędne, stąd z faktu niedysponowania tą dokumentacją po 17 latach w ocenie sądu nie można wywodzić faktu przeciwnego do tego, który wynika z dostępnych dowodów, w tym przy uwzględnieniu postawy pozwanej. Z tego też względu, mając na uwadze stawiane przez pozwaną przeszkody, zbędne było dodatkowe zobowiązywanie jej do zwalniania banku z tajemnicy bankowej, skoro w świetle powyższego, z uwzględnieniem art. 233 § 2 k.p.c, twierdzenie o wypłacie pozwanej kredytu zostało wykazane zgodnie ze stanowiskiem powoda (art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c.). Tak więc, mimo że niewątpliwie to na powodzie spoczywał ciężar wykazania tego faktu (art. 6 k.c.), sąd uznał, że powód zgłaszając stosowne do okoliczności wnioski dowodowe, których przeprowadzenie uniemożliwiła pozwana swoją postawą, należycie wywiązał się ze spoczywającego na nim ciężaru. Co istotne, w przeciwieństwie do procesu karnego, w postępowaniu cywilnym strona ma obowiązek dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek (art. 3 k.p.c.) i nie może uchylać się od przesłuchania czy składania dokumentów, którymi dysponuje ( por. art. 304 k.p.c., obowiązek mówienia prawdy; art. 248 § 2 zd. ostatnie k.p.c., brak prawa odmowy złożenia dokumentu celem wygrania procesu; art. 233 § 2 k.p.c., wyciąganie negatywnych skutków dowodowych wobec strony uniemożliwiającej przeprowadzenie dowodu zgłoszonego przez stronę przeciwną, a dopuszczonego przez sąd).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie, uwzględniając fakt, że powód nie wykazał wypowiedzenia umowy (nie zgłosił też na tę okoliczność żadnych dowodów, por. tezy dowodowe) ani nie wykazał zasadności niektórych z dochodzonych roszczeń.

Powód wywodził swoją legitymację czynną z umowy cesji zawartej z pierwotnym wierzycielem (art. 509 § 1 k.c.). Zawarcie tej umowy należycie wykazał, wykazał też zapłatę ceny (stanowiącej zastrzeżony w umowie warunek zawieszający). Tym samym wstąpił w sytuację prawną zbywcy w zakresie nabytej wierzytelności.

Jak chodzi o dochodzone roszczenie, jego podstawą prawną był art. 69 ust. 1 pr. bank, w świetle którego kredytobiorca obowiązany jest zwrócić kredyt w sposób ustalony w umowie. Skoro powód nie wykazał wypowiedzenia umowy kredytu, obowiązywał harmonogram spłat stanowiący załącznik do umowy kredytu.

Sąd miał na uwadze, że to na pozwanej spoczywał ciężar wykazania ewentualnych spłat kredytu (art. 6 k.c.), niemniej sąd uwzględnił wynikający z dowodów złożonych przez powoda fakt spłaty 536,66 zł z kapitału, co stanowi równowartość dwóch rat. Mając na uwadze zaliczanie wpłat w pierwszej kolejności na należności uboczne, sąd zważył nadto, że z materiału zgromadzonego w aktach sprawy wynika nadto (art. 243 ² k.p.c.), że pozwana spłaciła także odsetki od dwóch pierwszych rat.

Sąd miał nadto na uwadze z jednej strony orzekanie wg stanu na dzień zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.), a z drugiej związanie żądaniem pozwu (art. 321 § 1 k.p.c.). Skoro zatem powód dochodził w ramach rozpoznawanego powództwa 18 783,34 zł kapitału, 1 790,07 zł odsetek umownych, 4 588,32 zł odsetek za opóźnienie oraz bliżej nieokreślonych odsetek ustawowych od bliżej nieokreślonego kapitału od 21 kwietnia 2010 r. do 21 lipca 2010 r. w kwocie 608,79 zł, bliżej nieokreślonych „kosztów” w kwocie 40 zł, a także odsetek ustawowych od 25 810,52 zł od 4 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty, sąd uznał za wykazane:

a)  18 783,34 zł kapitału – w tym zakresie pozwana musiałaby wykazać, że spłaciła go w większym zakresie, czego nie uczyniła;

b)  1 790,07 zł odsetek umownych – skoro już tylko odsetki należne w ramach rat nr 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 wynosiły kwotę wyższą tj. 1 821,90 zł, a pozwana również nie wykazała, żeby spłaciła więcej odsetek, niż wydedukował sąd;

c)  odsetki za opóźnienie od każdej z rat od 3. do 72., liczone od kolejnego dnia po terminie jej zapadalności (z uwzględnieniem niedziel i dni ustawowo wolnych od pracy – sąd uwzględnił, że nowelizacja art. 115 k.c. uwzględniająca soboty weszła w życie już po zapadnięciu każdej z rat objętych powództwem) w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP; skoro jednak powód dochodził wyłącznie odsetek od 4 sierpnia 2010 r., i wyłącznie w wysokości odsetek ustawowych (znacznie niższej od czterokrotności stopy lombardowej NBP), sąd był tym zakresem pozwu związany.

Natomiast jak chodzi o pozostałe dochodzone roszczenia, nie zostały one przez powoda wykazane, mimo spoczywającego ciężaru dowodu ( onus probandi) i ciężaru przytoczeń ( onus proferendi). W szczególności powód nie wykazał, już na gruncie samych przytoczeń, sposobu wyliczenia dochodzonych odsetek karnych (od jakich kwot, wg jakich stóp, za jakie okresy), podstawy i sposobu wyliczenia odsetek w kwocie 608,79 zł, a także podstawy faktycznej i prawnej naliczenia „kosztów” w kwocie 40 zł.

Mając na uwadze powyższe, sąd uznał za zasadne powództwo w zakresie 20 573,41 zł (co stanowi sumę 18 783,34 zł i 1 790,07 zł) oraz odsetek ustawowych (uwzględniając związanie żądaniem pozwu) liczonych: od 6 171,59 zł (co stanowi sumę części kapitałowej z rat 3-25) za okres od 4 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty (okres zgodny z żądaniem pozwu), a od kolejnych kwot po 268,33 zł (stanowiące kolejne raty od 26 do 71) od dni kolejnych po ich zapadalności (z uwzględnieniem niedziel i dni ustawowo wolnych od pracy – art. 115 k.c.) i wreszcie od 268,57 zł (stanowiącej ostatnią, 72. ratę) od 26 czerwca 2014 r. (kolejny dzień po jej zapadalności) do dnia zapłaty.

Zarzuty pozwanej nie zasługiwały na uwzględnienie. Zarzut przedawnienia był niezasadny w stopniu oczywistym, mając na uwadze termin przedawnienia (trzyletni – por. art. 118 k.c.) i datę zawarcia umowy (2008 r.) oraz datę wytoczenia powództwa (2010 r.), która to czynność przerwała bieg przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.), który zgodnie z art. 124 § 2 k.c. nie biegnie, aż niniejsze postępowanie się prawomocnie nie zakończy. Jak chodzi o zarzuty dot. legitymacji czynnej czy niewykazania wypłacenia kredytu, a także wartości przedłożonych przez powoda środków dowodowych – zostały już wyżej omówione. Natomiast zarzut dotyczący niewykazania wysokości roszczenia wynika z nieprawidłowego rozumienia przez pełnomocnika pozwanej rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) – to pozwana musiałaby bowiem wykazać, że raty wynikające z zawartej umowy i jej harmonogramu (oprocentowanie było stałe) w jakiejś wysokości spłaciła. Na koniec należy odnieść się do zarzutu niewykazania umocowania osób podpisanych z ramienia banku pod umową kredytu do jej zawarcia – jak trafnie wskazał powód, zastosowanie znajduje tu wynikające z art. 97 k.c. ustawowe domniemanie umocowania osób czynnych w lokalu przedsiębiorstwa do czynności dokonywanych z klientami – niewątpliwie lokalem takim jest oddział banku, a czynnością standardowo tam dokonywaną jest zawierania z klientami umów bankowych, w tym w szczególności kredytów konsumpcyjnych.

Ponieważ powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części, sąd na podstawie art. 493 § 4 k.p.c. w ww. części utrzymał w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, a w pozostałym zakresie uchylił go i powództwo oddalił.

O kosztach sąd orzekł zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c., jako że wyrok kończy sprawę w instancji. Na zasadzie art. 100 k.p.c. sąd koszty stosunkowo rozdzielił, mając na względzie, że powód wygrał w około 80%, pozwana powinna więc ponieść 80% kosztów procesu. Na koszty te po stronie powoda złożyła się opłata od pozwu (323 zł), opłata skarbowa od złożenia dokumentu pełnomocnictwa (17 zł) i wynagrodzenie pełnomocnika (2 400 zł – zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – z uwagi na datę wszczęcia postępowania nie znajduje zastosowanie nowe rozporządzenie, por. § 21 obecnego rozporządzenia), co daje łącznie 2 740 zł. Z kolei pozwana poniosła koszty w postaci opłaty od zarzutów (968 zł), opłaty skarbowej od złożenia dokumentu pełnomocnictwa (17 zł) i wynagrodzenia pełnomocnika (2 400 zł – ustalonego na tej samej podstawie prawnej), co dało łącznie 3 385 zł. Łącznie koszty procesu wyniosły 6 125 zł, a część przypadająca na pozwaną (80%) – 4 900 zł. Różnicę między kosztami poniesionymi przez pozwaną a na nią przypadającymi sąd zasądził od niej na rzecz powoda.