Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 listopada 2018 r.

A. Z., A. G. i G. C. – wspólnicy spółki cywilnej prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe (...) spółka cywilna (dalej: wspólnicy) domagali się zasądzenia od M. B. (1) 3252,92 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 22 lutego 2018 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu twierdzili, że nabyli od (...) Finanse sp. z o.o. wierzytelność względem M. B. (1) o zwrot pożyczki oraz że do dnia wniesienia pozwu M. B. (1) wpłaciła łącznie 2755,52 zł.

M. B. (1) wniosła o oddalenie powództwa. W odpowiedzi na pozew podniosła szereg zarzutów, między innymi braku legitymacji czynnej, braku legitymacji biernej, nieważności umowy, przedwczesności powództwa. Zakwestionowała również moc dowodową dokumentów przedstawionych przez powodów.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 maja 2016 r. M. B. (1) zawarła z (...) Finanse spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., reprezentowaną przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., umowę pożyczki gotówkowej 5250 zł. Za dającego pożyczkę umowę podpisała M. B. (2).

dow ód: umowa pożyczki k. 18-20

W dniu 16 maja 2016 r. (...) Finanse spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. zawarła z A. Z., A. G., G. C. prowadzącymi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...), A. G., G. C. Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) umowę przelewu wierzytelności przysługującej od M. B. (1) z tytułu pożyczki gotówkowej z 13 maja 2016 r. Strony umowy były reprezentowane przez pełnomocników w osobach A. S. i E. F..

dow ód: umowa przelewu k. 21, pełnomocnictwa k. 22,23, 53, 54, 55

Pismem z dnia 22 września 2017 r. A. Z., A. G. i G. C. – wspólnicy spółki cywilnej prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe (...) spółka cywilna wypowiedzieli M. B. (1) umowę pożyczki zawartą 13 maja 2016 r. Oświadczenie o wypowiedzeniu zostało doręczone M. B. (1) w dniu 9 października 2017 r. Odbiór przesyłki pokwitował A. B..

dow ód: pismo k. 26

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów, uznając je za wiarygodne i przedstawione w formie zgodnej z przepisami kodeksu postępowania cywilnego.

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 1481 § 1 k.p.c., albowiem wyjaśnienie sprawy nie wymagało przeprowadzenia rozprawy, a strony nie zgłosiły żądania rozpoznania sprawy na rozprawie w myśl art. 1481 § 3 k.p.c.

Spośród licznych zarzutów podniesionych przez pozwaną zasadny okazał się ten dotyczący nieprawidłowej reprezentacji dającego pożyczkę. Jak wynika z akt sprawy umowa pożyczki została podpisana przez pozwaną oraz przez M. B. (2). W świetle przedstawionych pełnomocnictw oraz twierdzeń powodów Sąd przyjął, że M. B. (2) działała w imieniu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., będącej pełnomocnikiem (...) Finanse spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.. Pozwana zakwestionowała prawidłowość umocowania pełnomocnika dającego pożyczkę. W takiej sytuacji powodowie obowiązani byli przedstawić dowody na istnienie i prawidłowość umocowania pełnomocnika w osobie M. B. (2). Sąd nie podzielił stanowiska powodów, że na korzyść prawidłowości umocowania tego pełnomocnika przemawia domniemanie z art. 97 k.c. oraz przynależność czynności związanych z zawieraniem pożyczek do zakresu obowiązków pracowniczych M. B. (2). Zgodnie z art. 97 k.c. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Jak wynika z przytoczonego przepisu domniemanie w nim ustanowione może znaleźć zastosowanie jedynie wówczas, gdy osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa miałaby działać na rzecz przedsiębiorstwa, w którego lokalu działa. Jednakże przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta przez pełnomocnika w osobie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której imieniu dopiero działał pełnomocnik w osobie M. B. (2). Nie można zatem uznać, że M. B. (2) była osobą czynną w lokalu przedsiębiorstwa dającego pożyczkę, czyli (...) Finanse sp. z o.o. Mogła być również czynna w lokalu (...) sp. z o.o. Powodowie nie przedstawili na tę okoliczność żadnych dowodów, miejsce zawarcia umowy nie wynika również z umowy pożyczki. Wobec tego nie można w okolicznościach niniejszej sprawy zastosować domniemania z art. 97 k.c. Po drugie nie można podzielić stanowiska powodów, że nie ma potrzeby wykazywania umocowania M. B. (2), skoro w zakresie jej obowiązków pracowniczych leżało zawieranie umów pożyczki. W świetle ogólne reguły rozkładu ciężaru dowodu, statuowanej w art. 6 k.c., powodowie obowiązani byli wykazać prawdziwość tego twierdzenia. Nie zaoferowali jednak żadnych dowodów na okoliczność zakresu obowiązków pracowniczych M. B. (2). Należy ponadto zauważyć, że z treści umowy pożyczki wynika, że M. B. (2) działała na podstawie pełnomocnictwa. Koreluje to z treścią pełnomocnictwa udzielnego przez (...) Finanse sp. z o.o. (...) sp. z o.o., w którym wyraźnie przewidziano udzielanie dalszych pełnomocnictw pracownikom. Przeczy to twierdzeniom powodów o umocowaniu M. B. (2) już z racji jej obowiązków pracowniczych. Należy podkreślić, że na płaszczyźnie reprezentacji osób prawnych zawarcie przedmiotowej umowy pożyczki stanowiło akt reprezentacji o złożonym charakterze. Pełnomocnik w osobie M. B. (2) reprezentował pełnomocnika podmiotu zawierającego umowę z pozwaną. W ocenie Sądu pracownik, który nie jest jednocześnie członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ani jej prokurentem, nie jest z racji pracowniczego charakteru zatrudnienia umocowany do tego rodzaju czynności prawnych. Potrzebne jest do tego odrębne pełnomocnictwo. Powodowie w obliczu kwestionowania ważności czynności prawnej, z której wywodzi się dochodzona wierzytelność, winni byli udowodnić, że pełnomocnicy działający w imieniu i na rzecz dającego pożyczkę, byli należycie umocowani. Powodowie przedstawili jedynie pełnomocnictwo dla (...) sp. z o.o. Jest to jednak niewystarczające. W konsekwencji Sąd podzielił zarzut pozwanej co do nieprawidłowej reprezentacji dającego pożyczkę przy zawieraniu umowy pożyczki. Ponieważ dającym pożyczkę jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, czyli osoba prawna, do oceny skutków nieprawidłowej reprezentacji takiego podmiotu zastosowanie znajdują przepisy art. 38 i 39 k.c. oraz art. 103 k.c. Sankcją dokonania czynności prawnej z naruszeniem zasad reprezentacji osoby prawnej jest bezskuteczność zawieszona takiej czynności. Zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy nie daje podstaw do stwierdzenia, że zawarcie przedmiotowej pożyczki zostało ratyfikowane przez (...) Finanse sp. z o.o. Sąd uznał zatem, że na chwilę orzekania stan wadliwości umowy pożyczki trwa. Czynność prawna dotknięta sankcją bezskuteczności zawieszonej nie jest bezwzględnie nieważna, ale nie wywołuje skutków prawnych wynikających z jej treści. Z tego względu należy uznać, że nie powstała również wierzytelność o zwrot pożyczki, dochodzona w niniejszej sprawie przez cesjonariusza. Skoro wierzytelność ta nie powstała, to nie mogła być również przedmiotem umowy przelewu. Z tego powodu umowa przelewu wierzytelności również jest bezskuteczna. W konsekwencji zasadny okazuje się zarzut braku legitymacji czynnej. Powodzenie tego zarzutu obliguje Sąd do oddalenia powództwa a limine, wobec czego Sąd nie badał dalszych zarzutów związanych z prawidłowością ustalenia rozmiarów roszczenia zgłoszonego pod osąd.

O kosztach procesu Sąd orzekł w myśl zasady finansowej odpowiedzialności za wynik sprawy, statuowanej w art. 98 § 1 k.p.c. Ponieważ powodowie przegrali sprawę w całości, obowiązani są zwrócić pozwanej koszty celowej obrony, obejmujące koszty zastępstwa prawnego, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. tj. z dnia 3 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 265), oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

S. P. ł S.

Zarządzenie: odpisy wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.