Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

5 marca 2024 roku

Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w W. w I Wydziale Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy M. J.

po rozpoznaniu na rozprawie 22 lutego 2024 roku w W.

przy udziale protokolanta Karola Redy

sprawy z powództwa (...) Państwowych Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko wspólnocie mieszkaniowej nieruchomości przy ul. (...) w D.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej 3 617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

I. Stanowiska stron

(...) Państwowe S.A. z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od wspólnoty mieszkaniowej nieruchomości przy ul. (...) w D. 13 820,04 zł z odsetkami za opóźnienie oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazała, że dochodzi zapłaty za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków na podstawie faktur zaliczkowych za miesiące od grudnia 2019 r. do maja 2020 r., a także faktury rozliczeniowej za 2018 r. (pozew k. 4-10).

Co do 723,30 zł powódka cofnęła pozew, a sąd umorzył postępowanie (postanowienie k. 311).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Zarzuciła nieważność umowy łączącej strony z uwagi na to, że powódka nie jest przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym i nie ma zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Niezależnie od tego zarzuciła, że powódka bezzasadnie pobiera koszty wyższe niż wynikające ze stawek przyjętych przez gminne przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Wskazała, że uiszcza na rzecz powódki opłaty wynikające z taryfy obowiązującej w ww. gminnym przedsiębiorstwie. Wskazała nadto, że powódka nie wykazała rzeczywistego zużycia wody i spuszczonych ścieków w 2018 r., w szczególności wynikającego z faktury, podczas gdy na fakturze wskazano stan wodomierza 1 147 m3, co daje mniej niż wolumen objęty fakturami zaliczkowymi (odpowiedź na pozew k. 135-142).

Pozwana podniosła również zarzut powagi rzeczy osądzonej z uwagi na prawomocne osądzenie wyrokiem Sądu Rejonowego w Częstochowie z 16 października 2020 r., I C 3826/20 kwestii wysokości stawek za miesiące wrzesień – grudzień 2018 r., czego dotyczy dochodzona w niniejszym procesie należność z faktury rozliczeniowej za 2018 r. Sąd odmówił odrzucenia pozwu (postanowienie k. 311), zważając, że nie mamy do czynienia z powagą rzeczy osądzonej, bowiem przedmiotem zakończonego postępowania były faktury zaliczkowe z 2018 r., a przedmiotem niniejszego postępowania jest faktura rozliczeniowa, brak więc tożsamości przedmiotu (art. 366 k.p.c.). Brak też podstaw do przyjęcia mocy wiążącej tamtego orzeczenia, a to dlatego, że było to roszczenie o zapłatę tym samym wszelkie ustalenia faktyczne i oceny prawne stanowiły wyłącznie motywy rozstrzygnięcia a nie samo rozstrzygnięcie, które na zasadzie art. 365 § 1 k.p.c. byłoby wiążące dla innych sądów.

II. Ustalenia faktyczne

9 maja 2016 r. strony zawarły umowę nr (...) na pobór wody i odbiór ścieków z sieci (...). Zgodnie z tą umową powódka miała dostarczać zimną wodę i odprowadzać ścieki z budynku pozwanej. Ustalono, że pozwana będzie uiszczała comiesięcznie zaliczki za 100 m3 dostarczanej wody i 100 m3 odprowadzanych ścieków. Ustalono stawki 7,34 zł/m3 netto za dostarczanie zimnej wody i 8,27 zł/m3 netto za odprowadzanie ścieków. Ustalono, że powódka może zmieniać stawki zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie (umowa k. 25-27).

Zgodnie z regulaminem powódki (wzorcem umownym) stawka za wodę jest kalkulowana w oparciu o rzeczywiste całkowite koszty zakupu lub wytworzenia wody dla danego ujęcia, poniesione w ostatnim okresie rozliczeniowym. Stawkę oblicza się według wzoru: dzieli się sumę zaksięgowanych kosztów dla danego ujęcia w poprzednim okresie rozliczeniowym przez wolumen (w m3) wody dostarczony dla wszystkich lokali w odniesieniu do danego ujęcia (§ 21 ust. 6 i 9 regulaminu). W § 21 ust. 7-8 regulaminu wyszczególniono koszty podlegające uwzględnieniu przy kalkulowaniu stawki (regulamin k. 39-65).

Powódka wystawiła w ciężar pozwanej faktury:

- (...) na kwotę 2 198,88 zł brutto – zaliczkową za grudzień 2019 r. za dostarczenie 100 m2 zimnej wody po 10,26 zł netto za m3 oraz odprowadzenie 100 m3 ścieków po 10,10 zł netto za m3

- (...) na kwotę 2 198,88 zł brutto – zaliczkową za styczeń 2020 r. za dostarczenie 100 m2 zimnej wody po 10,26 zł netto za m3 oraz odprowadzenie 100 m3 ścieków po 10,10 zł netto za m3

- (...) na kwotę 2 301,48 zł brutto – zaliczkową za luty 2020 r. za dostarczenie 100 m2 zimnej wody po 11,20 zł netto za m3 oraz odprowadzenie 100 m3 ścieków po 10,11 zł netto za m3

- (...) na kwotę 2 301,48 zł brutto – zaliczkową za marzec 2020 r. za dostarczenie 100 m2 zimnej wody po 11,20 zł netto za m3 oraz odprowadzenie 100 m3 ścieków po 10,11 zł netto za m3

- (...) na kwotę 2 301,48 zł brutto – zaliczkową za kwiecień 2020 r. za dostarczenie 100 m2 zimnej wody po 11,20 zł netto za m3 oraz odprowadzenie 100 m3 ścieków po 10,11 zł netto za m3

- (...) na kwotę 2 301,48 zł brutto – zaliczkową za maj 2020 r. za dostarczenie 100 m2 zimnej wody po 11,20 zł netto za m3 oraz odprowadzenie 100 m3 ścieków po 10,11 zł netto za m3

- (...) na kwotę 10 174,18 zł brutto (przed rozliczeniem 32 018,26 zł brutto) – rozliczeniową za luty 2018 r. za dostarczenie 1 426 m2 zimnej wody po 10,93 zł netto za m3 oraz odprowadzenie 1 426 m3 ścieków po 9,86 zł netto za m3 (faktury k. 14-21).

Pozwana uregulowała ww. faktury zaliczkowe w części tj. w wysokości ograniczonej do stawek obowiązujących w gminnym przedsiębiorstwie wodociągowo-kanalizacyjnym, od którego (po takich stawkach) usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków nabywa powódka, będąca pośrednikiem między tym przedsiębiorstwem a pozwaną (bezsporne).

III. Ocena dowod ów

Powódka nie wykazała rzeczywistego wolumenu dostarczonej pozwanej w 2018 r. wody i odprowadzonych ścieków, mimo że twierdzenie o dostarczeniu wolumenu wskazanego na fakturze rozliczeniowej zostało przez pozwaną zaprzeczone. Pełnomocnik powódki nie był w stanie odnieść się do tej kwestii na rozprawie (k. 288v) ani nie odniósł się w piśmie w zakreślonym na jego wniosek terminie, przy tym bowiem piśmie w ogóle nie złożono żadnych protokołów odczytu wodomierzy, a jedynie zawarto twierdzenia powódki o tych odczytach (równoważne co do mocy dowodowej twierdzeniom pełnomocnika), co jednak kluczowe, dotyczące 2019 i 2020 r., podczas gdy sporne było zużycie w 2018 r. Tym samym twierdzenie to pozostało nieudowodnione. Pozwana twierdziła, że nie zużyła więcej niż 1 147 m3 (również wskazane na fakturze), a tym samym więcej niż 1 200 m3 stanowiący wolumen objęty innymi fakturami niż dochodzona w niniejszym postępowaniu faktura rozliczeniowa (fakturami zaliczkowymi, dochodzonymi osobno). Skutki niewykazania twierdzenia o rzeczywistym zużyciu wody przekraczającym wolumen objęty fakturami zaliczkowymi obciążają powódkę na zasadzie art. 6 k.c.

Powódka nie wykazała też rzeczywiście poniesionych kosztów, które w świetle obowiązującego u powódki regulaminu uzasadniałyby podwyższenie stawek do tych, po których wystawia faktury. Wykazała poniesienie jedynie bezspornych kosztów na rzecz gminnego przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego (tego dotyczą załączone do pisma z 6 lutego 2024 r. faktury źródłowe), sporne były natomiast koszty generujące różnicę między stawkami gminnymi a obowiązującymi w przedsiębiorstwie powódki. Ponieważ pozwana zaprzeczyła ponoszeniu przez powódkę tych kosztów, w tym zakresie również powódka na zasadzie art. 6 k.c. ponosi negatywne skutki ich niewykazania. Nie stanowi wykazania „rzeczywiście poniesionych kosztów” (jak powódka sama wskazała we własnym regulaminie) sporządzenie ogólnikowego zestawienia z różnymi kategoriami kosztów. Zestawienie to ma bowiem wartość dokumentu prywatnego, a więc że osoba je sporządzająca (pracownik powódki w jej imieniu) twierdzi to, co tam napisała (art. 245 k.p.c.). Bez znaczenia jest tu, że wykazanie tak szeroko zdefiniowanych kosztów byłoby dla powódki trudne, taki bowiem sporządziła regulamin, na który pozwana wyraziła zgodę. Uprawnienia do jednostronnej zmiany treści zobowiązania (obowiązków drugiej strony) nie można rozszerzać ponad to, co strony uzgodniły, sprzeczne z naturą zobowiązania (art. 3531 k.c.) byłoby bowiem, gdyby jedna ze stron mogła arbitralnie decydować o wysokości świadczenia drugiej.

IV. Ocena prawna

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie z uwagi na niewykazanie przez powódkę dochodzonego roszczenia co do wysokości.

Sporne między stronami w ramach procesu było: a) ile wody doprowadziła powódka i ile ścieków odprowadziła w 2018 r., b) jakie koszty związane z doprowadzaniem wody i odprowadzeniem ścieków rzeczywiście poniosła powódka w 2017 r., 2018 r. i 2019 r. (okresach rozliczeniowych poprzedzających dochodzone należności za 2018, 2019 i 2020 r.).

Ani jednej, ani drugiej kwestii powódka nie wykazała.

Pierwsza kwestia była kluczowa dla wykazania zasadności powództwa w zakresie faktury rozliczeniowej za 2018 r., żeby bowiem dochodzić należności z tej faktury, powódka musiałaby wykazać, że pozwana zużyła w 2018 r. więcej niż 1 200 m3 wody, skoro 1 200 m3 jest objęte fakturami zaliczkowymi. Pozwana twierdziła, że zużyła 1 147 m3, powódka z kolei twierdziła, że zużycie wyniosło 1 426 m3, twierdzenia tego jednak nie wykazała i ponosi tego negatywne skutki na zasadzie art. 6 k.c.

Druga kwestia była kluczowa dla wykazania zasadności powództwa w pozostałej części. Bezsporne było bowiem, że pozwana zaspokoiła należności z faktur zaliczkowych do wysokości wynikającej z gminnych stawek za wodę i ścieki. Były to stawki wyższe nawet wyższe niż wskazane w łączącej strony umowie (w świetle umowy za 1 m3 wody i ścieków pozwana powinna uiścić 15,61 zł netto tj. 16,86 zł brutto, a uiszczała w miesiącach grudzień 2019 – marzec 2020 po 18,40 zł, a w kwietniu i maju 2020 r. 18,86 zł). Powódka powoływała się na zawarte w umowie uprawnienie do jednostronnego zwiększenia tych stawek na podstawie regulaminu. Rzecz jednak w tym, że regulamin uzależniał to uprawnienie od ustalenia tych stawek na podstawie wzoru, gdzie podstawowym parametrem były rzeczywiście poniesione przez powódkę koszty w poprzednim okresie rozliczeniowym. Pozwana zaprzeczyła twierdzeniu o poniesieniu przez powódkę kosztów przekraczających koszt uiszczany gminnemu przedsiębiorstwu wodno-kanalizacyjnemu, w zakresie którego reguluje ona należność wobec powódki. Powódka tymczasem nie wykazała, że rzeczywiście ponosi dalej idące (wykazane co do wysokości) koszty, poprzestała bowiem na przesłaniu ogólnego zestawienia z różnymi kategoriami kosztów, bez dowodów, że je rzeczywiście poniosła. Skutkuje to niesprostaniem ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) i przesądza o niewykazaniu powództwa co do wysokości.

W świetle powyższego ocena zarzutu pozwanej co do nieważności umowy była bez znaczenia dla rozstrzygnięcia. Nawet bowiem przy ważności umowy powódka nie wykazała powództwa co do wysokości. Gdyby umowa była nieważna, powództwo również podlegałoby oddaleniu ( a limine).

V. Koszty procesu

O kosztach sąd orzekł na podstawie odpowiedzialności za wynik procesu stosownie do art. 98 § 1 i 3 k.c., uznając, że pozwana wygrała proces prawie w całości (część, w której zaspokoiła powódkę po wytoczeniu powództwa, była marginalna), a więc na zasadzie art. 100 k.p.c., pozwana powinna ponieść całość kosztów procesu. Pozwana jako przegrywająca obowiązana jest zwrócić poniesione przez powódkę koszty, na które złożyły się: opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa (17 zł) i wynagrodzenie radcy prawnego stosownie do § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (3 600 zł).

Z. ądzenia:

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki adw. M. O. przez umieszczenie w portalu informacyjnym.

W., 25 marca 2024 roku asesor sądowy M. J.