Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 18 sierpnia 2017 r.

Pozwem z dnia 17 marca 2016 r. (data prezentaty) powód (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego W. K. na swoją rzecz kwoty 11.528,65 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 marca 2016 r. do dnia zapłaty. Powód domagał się także zasądzenia zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu podano, że W. K. zawarł z Bankiem (...) Spółką Akcyjną umowę o kartę kredytową, na podstawie której otrzymał świadczenie oraz zobowiązał się do spłaty zadłużenia. Powód wskazał, że w związku z nieuregulowaniem zadłużenia umowa została wypowiedziana. Powód podał ponadto, że na mocy umowy cesji nabył wierzytelność od poprzedniego wierzyciela i w ten sposób stał się wierzycielem pozwanego ( pozew k. 2-3v).

Pozwany W. K. złożył sprzeciw od wydanego w sprawie nakazu zapłaty. Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości oraz wniósł o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniósł zarzut przedawnienia, niewłaściwości Sądu oraz niewykazania roszczenia ( sprzeciw k. 28-31, 35).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 października 2005 r. W. K. złożył w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. wniosek o otrzymanie karty kredytowej C. ( dowód: wniosek o udzielenie karty kredytowej k. 5-6).

W okresie od 18 grudnia 2005 r. do 17 listopada 2014 r. na nazwisko W. K. generowane były wyciągi z rachunku karty kredytowej C. M. Silver. ( dowód: wyciągi z rachunku karty kredytowej – k. 64-173)

Dnia 5 stycznia 2015 r. Bank (...) Spółka Akcyjna wystawił przeciwko pozwanemu W. B. Tytuł Egzekucyjny nr (...), w którym wskazano, że W. K. ma zapłacić kwotę 9.814,49z tytułu niespłaconego kredytu wraz z należnymi odsetkami umownymi ustalonymi w regulaminie Karty Kredytowej C. w wysokości 16% rocznie od kwoty 8.360,42 zł naliczone do dnia 4 stycznia 2015 r. oraz kwotę z tytułu odsetek umownych ustaloną jako 16% rocznie od kwoty 8.360,42 zł od dnia 5 stycznia 2015 r. ( dowód: bte – k. 175).

Pismem z dnia 31 marca 2015 r. Bank (...) Spółka Akcyjna wniósł do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Żywcu wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wraz z klauzulą wykonalności ( dowód: wniosek o szczęcie egzekucji – k. 177-177v)

W dniu 23 listopada 2015 r. Bank (...) spółka akcyjna zawarł z (...)Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności pieniężnych, wynikających z różnych tytułów, w tym z tytułu dokonanych przez zbywcę czynności bankowych. Do umowy przelewu dołączono Załącznik 1a, tj. listę wierzytelności i dłużników w wersji elektronicznej na płycie CD oraz Załącznik numer 1, czyli papierową wersję Załącznika numer 1a. W dniu zawarcia umowy przelewu wierzytelności strony zawarły Aneks nr (...) do umowy przelewu wierzytelności. W punkcie 2 aneksu nr (...) wskazano, że przelany portfel wierzytelności na potrzeby aneksu został sporządzony wyłącznie w formie elektronicznej na zabezpieczonej hasłem płycie CD. (dowód: umowa przelewu - k. 8-10, Aneks nr (...) wraz z linijką tekstu stanowiąca tabelkę - k. 11-13).

W dniu 14 marca 2016 r. powód (...)Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...), w którym stwierdzono wysokość zobowiązania W. K. na dzień wystawienia wyciągu w kwocie 11.528,65 zł, obejmującą należność główną w wysokości 8.360,42 zł, odsetki naliczone do dnia wystawienia wyciągu oraz koszty sądowo-egzekucyjne (dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu - k. 7).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów z dokumentów. Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej załącznikowi do umowy cesji zgłoszonemu w pozwie, albowiem stanowi on jedynie wydruk komputerowy. Ocena jego walorów dowodowych następuje zatem nie w świetle art. 244-245 k.p.c., lecz 308-309 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 września 2016 r. Przy ocenie tej nie ma żadnego znaczenia to, że działający w sprawie pełnomocnik powoda poświadczył przedmiotowy wydruk za zgodność w myśl art. 129 § 2 k.p.c. Przepis ten stanowi, że zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Jak wynika wprost z jego treści dotyczy on jedynie możliwości poświadczania odpisów dokumentów. Niewątpliwie chodzi o dokumenty w rozumieniu art. 244-245 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 września 2016 r. Wprawdzie przepisy art. 308 i 309 odsyłają do przepisów o dowodzie z dokumentu, Sąd stanął jednak na stanowisku, że w przypadku wydruku komputerowego nie istnieje możliwość poświadczenia takiego wydruku „za zgodność” z oryginałem. Zdaniem Sądu oryginał wydruku komputerowego stanowi zespół danych zapisanych w pamięci komputera. Już w świetle zasad doświadczenia życiowego oczywiste jest, że żaden człowiek nie ma możliwości dokonania takiego „poświadczenia”, gdyż stan pamięci komputera nie jest dostępny ludzkim zmysłom. Możliwe jest jedynie poznanie odzwierciedlenia stanu danych zapisanych w pamięci komputera przy pomocy urządzeń umożliwiających wywołanie tych danych w postaci dostępnej ludzkim zmysłom, np. przez wyświetlenie na ekranie komputera, wydrukowanie. Nie ma jednak możliwości stwierdzenia, czy postać dostępna poznaniu zmysłowemu rzeczywiście stanowi odzwierciedlenie stanu danych zapisanych w pamięci komputera. Stąd poświadczenie wydruku komputerowego w sposób określony w art. 129 § 2 k.p.c. nie rodzi skutków prawnych takich, jak w przypadku dokumentu. Po wtóre należy zwrócić uwagę, że omawiany wydruk nie nosi żadnych cech, które pozwoliłyby go powiązać z umową przelewu wierzytelności z dnia 23 listopada 2015 r.

Sąd ustalając stan faktyczny nie wziął pod uwagę przedstawionego wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, gdyż zgodnie z datą na piśmie został on złożony przed wydaniem bankowego tytułu egzekucyjnego. Sąd również pominął dowód z postanowienia referendarza sądowego w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, gdyż klauzula została nadana przeciwko dłużnikowi A. K., a pozwanym w niniejszym postępowaniu jest W. K..

Sąd również na rozprawie oddalił wniosek o przesłuchanie stron, gdyż uznał, że jest on zbyteczny w świetle skutecznie podniesionego zarzutu przedawnienia i powodować będzie wyłącznie wydłużenie rozpoznania sprawy, co stoi w sprzeczności z zasadą ekonomiki procesu cywilnego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pozew w części, w jakiej powód dochodził zasądzenia kwoty 796,75 zł tytułem kosztów sądowych i egzekucyjnych, podlegał odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 199 pkt 1 k.p.c. Sąd odrzuci pozew, jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna. Dopuszczalność drogi sądowej jest podstawową przesłanką procesową o charakterze bezwzględnym, którą sąd bierze z urzędu pod uwagę w każdym stanie sprawy. Przyjęcie niedopuszczalności drogi sądowej (art. 199 § 1 pkt 1) i w konsekwencji odmowa rozstrzygnięcia sprawy przez sąd może nastąpić tylko przy spełnieniu określonych przesłanek. Niedopuszczalność drogi sądowej zachodzi wówczas, gdy sprawa nie ma charakteru sprawy cywilnej lub gdy sprawa ze swej istoty ma wprawdzie charakter sprawy cywilnej, jednakże z mocy wyraźnego przepisu została przekazana do właściwości innego organu niż sąd powszechny.

Artykuł 1 k.p.c. podaje ustawową definicję "sprawy cywilnej", opartą na dwóch niezależnych kryteriach: materialnoprawnym i formalnym. Według kryterium materialnoprawnego sprawami cywilnymi są te sprawy, w których stosunki prawne stron układają się na zasadzie równorzędności podmiotów i ekwiwalentności świadczeń, co za tym idzie, są one już ze swej istoty sprawami cywilnymi. W tym rozumieniu sprawy cywilne to sprawy z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy (Bodzio J., Komentarz do art. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, opublikowany w systemie LEX). Sprawami cywilnymi w ujęciu formalnym są sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz inne sprawy, do których przepisy Kodeksu postępowania cywilnego znajdują zastosowanie z mocy ustaw szczególnych. Chodzi tu zarówno o sprawy o charakterze administracyjnym, jak i o inne sprawy, których źródłem nie jest prawo cywilne. Przyznanie im cywilnego charakteru jest wyłącznie wynikiem decyzji legislatora, tj. ustawa traktuje je jako cywilne wówczas, gdy ich rozpoznanie przekazane jest do kompetencji sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Ich źródłem jest prawo publiczne. Uchodzą one za cywilne wyłącznie dlatego, że rozpoznawane są według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego na mocy odpowiednich przepisów. Zastosowanie kryterium formalnego w celu poszerzenia zakresu art. 1 podyktowane jest względami celowościowymi (Zembrzuski T., Komentarz do art. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, opublikowany w systemie LEX).

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, które Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela i przyjmuje za własne, koszty poniesione w innych postępowaniach nie mogą być dochodzone w postępowaniu cywilnym jako roszczenie mające oparcie w przepisach prawa materialnego. Koszty postępowania są ze swej natury kosztami ubocznymi związanymi z wynikiem procesu (por. Sąd Najwyższy w wyroku z 21 grudnia 1996 r., I CKU 40/96 i w uchwale z 30 października 1978 r., III CZP 72/78). Regulacja rozkładu kosztów postępowania między strony oraz określania wysokości należnych kosztów została dokonana przez przepisy prawa formalnego (art. 98 i nast. KPC) w sposób "autonomiczny", wyłączający zatem dopuszczalność potraktowania zasądzonych z tego tytułu sum jako roszczenia podlegającego przepisom prawa materialnego (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1965 r., OSNCP 1966, z. 7-8, poz. 108, stwierdzającą niemożliwość dochodzenia w drodze odrębnego powództwa kosztów postępowania spadkowego; uchwałę Sadu Najwyższego z dnia 10 lutego 1995 r., OSNC 1995, z. 6, poz. 88, stwierdzającą niemożliwość zastosowania do prawomocnie zasądzonej sumy kosztów art. 3581 § 3 KC o waloryzacji; uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 1996 r., OSNC 1996, z. 4, poz. 57, stwierdzającą niemożliwość zastosowania art. 481 § 1 KC do zobowiązań z tytułu prawomocnego rozstrzygnięcia o kosztach). Przytoczone orzecznictwo Sądu Najwyższego w sposób jednolity i konsekwentny wskazuje, że po zakończeniu procesu nie można dochodzić w odrębnym postępowaniu jakichkolwiek należności z tytułu kosztów tego procesu. Koszty postępowania są definitywnie rozliczane w tym postępowaniu i nie mogą być dochodzone w odrębnym procesie (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 1965 roku, III CO 73/64, OSNCP 1966, z. 7-8, póz. 108; uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1995 roku, III CZP 8/95, OSNC 1995/6/88; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2005 roku, CK 139/05, LEX nr 186929). Analogicznie koszty postępowania egzekucyjnego mogą być ustalone wyłącznie w tym postępowaniu, w którym powstały, co wyklucza możliwość ich ustalenia w jakimkolwiek innym postępowaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 1973r., I CR 250/73, publ. OSNC 1974/6/110).

Tym samym żądanie powoda w zakresie zasądzenia kosztów sądowych i egzekucyjnych poniesionych przez pierwotnego wierzyciela, nie może być dochodzone w ramach procesu cywilnego.

W związku z powyższym orzeczono jak w pkt I wyroku na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.

Przechodząc do rozważań nad istotą sprawy należy stwierdzić, że zasadny okazał się podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia. Termin przedawnienia roszczeń cedenta wynosi 3 lata, jako roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w myśl art. 118 k.c. Powód jako nabywca wierzytelności również objęty jest tym trzyletnim terminem przedawnienia. Zgodnie z art. 120 § 1 zd. 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Powód w piśmie z dnia 4 maja 2017 r. sam wskazał, że Bank postawił całość zadłużenia w stan wymagalności w dniu 30 listopada 2011 r. Co prawda powód nie wykazał, że cedent wystosował do pozwanego oświadczenie o wypowiedzeniu oraz, czy to oświadczenie do pozwanego dotarło w taki sposób, aby mógł się zapoznać z jego treścią ze skutkami określonymi w art. 61 k.c. Niemniej jednak wskazaną okoliczność należało uznać za przyznaną przez pozwanego w świetle tego, że nie zaprzeczył jej oraz sam twierdził, że roszczenie uległo przedawnieniu przed zawarciem umowy cesji. Zatem termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od dnia 30 listopada 2011 r. i upłynął w dniu 30 listopada 2014 r., czyli jeszcze przed zawarciem umowy przelewu wierzytelności w dniu 23 listopada 2015 r.

Powód nie wykazał natomiast, aby nastąpiły zdarzenia skutkujące przerwą biegu terminu przedawnienia. Do zdarzeń tych nie można zaliczyć ani złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, który nota bene nie został uwzględniony przy ustalaniu stanu faktycznego, ani wszczęcia egzekucji sądowej oraz umorzenia postępowania egzekucyjnego, z uwagi na bezskuteczność egzekucji. Zatem nie mógł skutecznie powoływać się na przerwę biegu terminu przedawnienia spowodowaną złożeniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, czy też wszczęcia egzekucji na podstawie takiego tytułu wykonawczego. Dodatkowo w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 29/16 Sąd Najwyższy orzekł, że „Nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.)” Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w powołanej uchwale.

W rezultacie pozwany mógł skutecznie uchylić się od zaspokojenia roszczeń dochodzonych przez powoda w niniejszym postępowaniu, stosownie do treści art. 117 § 2 k.c.

Powyższe uwagi w pełni odnoszą się do żądanych w sprawie należności ubocznych w postaci odsetek za opóźnienie, które – jako świadczenie okresowe - przedawniają się w terminie 3 lat. Podkreślenia wymaga tu jeszcze, że roszczenia o odsetki za opóźnienie przedawniają się odrębnie od roszczenia głównego, z tym jednak zastrzeżeniem, że z reguły nie później niż z upływem terminu przedawnienia roszczenia głównego. R. tej reguły ma charakter gwarancyjny, bowiem jeżeli roszczenie uboczne nie przedawniałoby się wraz z przedawnieniem roszczenia głównego, dłużnik dla obrony przed nieprzedawnionym roszczeniem ubocznym musiałby, ze względu na uzależnienie powstania roszczenia ubocznego od istnienia roszczenia głównego, wdać się w spór co do przesłanek roszczenia głównego, a to przekreślałoby znaczenie przedawnienia się roszczenia głównego (zob. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2005 r., III CZP 42/04).

Na marginesie należy jeszcze wskazać, że podniesiony przez pozwanego zarzut niewykazania roszczenia co do wysokości okazał się zasadny, bowiem powód nie przedstawił żadnych miarodajnych dowodów dla wykazania wysokości zgłoszonego żądania. Należy zwrócić uwagę, że powód nie wskazywał nawet, co składa się na wierzytelność dochodzoną pozwem. Jedynie na podstawie dołączonego wyciągu ksiąg rachunkowych można przypuszczać, że kwota dochodzona pozwem stanowi należność główną, odsetki naliczone do dnia wystawienia wyciągu oraz koszty sądowo-egzekucyjne. Strona powodowa nie dołączyła do akt sprawy umowy o kartę kredytową, a jedynie wniosek pozwanego o jej zawarcie. Już z samego faktu, że powód nie udokumentował należycie z czego składała się kwota dochodzona pozwem, gdyż przedstawił na tą okoliczność wyłącznie dokumenty, które mogą być poczytywane jako dokumenty prywatne (wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu), bądź wydruki komputerowe stanowiące dowody wygenerowane przez jedna stronę postępowania (linijka tekstu stanowiąca tabelkę, niepodpisana i rzekomo związana z umową cesji wierzytelności oraz wyciągi z rachunku karty kredytowej) nie zaoferował tym samym żadnego miarodajnego materiału dowodowego, z którego miałaby wynikać kwota zadłużenia pozwanego, jak też wysokość oprocentowania, w oparciu o które powód dokonał kapitalizacji odsetek. Nie wskazał też, w jaki sposób dokonano ich naliczenia - od jakiej kwoty i według jakiej stopy procentowej oraz za jaki okres, a Sąd nie był w stanie samodzielnie tych okoliczności ustalić na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy.

W konsekwencji Sąd nie miał możliwości zweryfikowania na podstawie przedstawionego przez powoda materiału dowodowego ani zasadności, ani tym bardziej prawidłowości dokonanych obliczeń w zakresie dochodzonych odsetek, zwłaszcza że z treści wyciągu z ksiąg rachunkowych wynikało, że należność główna została w całości przez pozwanego spłacona. Oparcie się jedynie na twierdzeniach powoda nie pozwala na uznanie wskazanych okoliczności za udowodnione, zwłaszcza, że pozwany zakwestionował istnienie zobowiązania wobec cedenta. Tym samym, strona powodowa nie wywiązała się z obciążającego ją obowiązku dowodowego wykazania zasadności dochodzonej pozwem kwoty, albowiem już w pozwie winna wskazać dowody na potwierdzenie okoliczności, z których wywodzi swe roszczenie.

W tym miejscu podkreślić należy, że Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Mając natomiast na uwadze pełną samodzielność stron w podejmowaniu czynności procesowych, oraz to, że strona powodowa pozostawała reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika należało oczekiwać większej aktywności podczas postępowania, która w pierwszej kolejności winna była zrealizować się w dostarczeniu dowodów, które mogłyby potwierdzić prezentowane przez nią twierdzenia.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w pkt II wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt III wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. Powód, jako przegrywający sprawę, obowiązany jest zwrócić pozwanej koszty niezbędne do celowej obrony w łącznej kwocie 1217 zł, na które złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 1200 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800) w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia postepowania oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

SSR Paweł Szymański

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.