Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 pa ździernika 2021 roku

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 lutego 1928 r. małżonkowie W. i D. P. nabyli w częściach równych na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej niezabudowaną nieruchomość gruntową, położoną we Włochach pod W. przy ulicy (...), o powierzchni 811 m2, oznaczoną na planie nr 23, wchodzącą w skład nieruchomości pod nazwą „W. W. (1) lit. B Nr 13-24” w powiecie (...) W tym samym roku małżonkowie P. wybudowali na wskazanej nieruchomości budynek mieszkalny (dowód: akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23, zaświadczenie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa, X Wydziału Ksiąg Wieczystych – k. 15-18).

W dniu 18 maja 1942 r. nr akt 37 przed notariuszem W. i D. małżonkowie P. sprzedali 1/4 należącej do nich niezabudowanej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę o numerze (...) o powierzchni 811 m 2 F. i E. małżonkom K. w częściach równych niepodzielnie (dowód: akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23, zaświadczenie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa, X Wydziału Ksiąg Wieczystych – k. 15-18, akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23, k. 361-364).

W dniu 8 maja 1943 r. za rep. A 738 przed notariuszem W. W. (2) i D. małżonkowie P. sprzedali 1/4 niepodzielnej niezabudowanej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę o numerze (...) o powierzchni 811 m 2 M. K. (dowód: akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23, zaświadczenie Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa, X Wydziału Ksiąg Wieczystych – k. 15-1, akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23, 361-364).

W dniu 22 stycznia 1948 r. za Rep. 260 przed notariuszem Z. H. W. P., T. P. oraz I. R. sprzedali 1/2 należącej do nich niezabudowanej nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę o numerze (...) o powierzchni 811 m 2 M. K. (dowód: akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20, zaświadczenie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa, X Wydziału Ksiąg Wieczystych – k. 15-18, akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23).W następstwie wyżej wymienionych sprzedaży

W. i D. P. pozostali właścicielami 1/2 nieruchomości gruntowej, położonej we Włochach pod W. przy ulicy (...), o powierzchni 811 m2 (dowód: akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23, k. 361-364, zaświadczenie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa, X Wydziału Ksiąg Wieczystych – k. 15-18, zaświadczenie – k. 19, akt notarialny z dnia 22 stycznia 1948 r. – k. 20-23).

W dniu 12 stycznia 1963 r. zmarł F. K. (1). Spadek po nim na podstawie ustawy nabyli: żona E. K. (1) w ¼ części spadku oraz jego dzieci: syn K. K. (2), syn F. K. (1), syn W. K., córka M. B., córka F. K. (2) po 3/20 części każdy z nich z wyłączeniem udziału spadkowego w majątku objętym ustawową wspólnością małżeńską, które dziedziczą tylko jego dzieci K. F. K. K. (3), W. K., M. B. i F. K. (2) po 1/5 części każdy z nich (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Sochaczewie z dnia 4 września 1991 r. wydanego w sprawie I Ns 182/91 – k. 256-257).

W dniu 17 marca 1973 r. zmarła E. K. (1). Spadek po niej na podstawie ustawy nabyły jej dzieci: syn K. K. (2), syn F. K. (1), syn W. K., córka M. B. i córka F. K. (2) po 1/5 części każdy z nich (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Sochaczewie z dnia 4 września 1991 r. wydanego w sprawie o sygnaturze I Ns 182/91 – k. 256-257).

Na podstawie decyzji (...) Dzielnicowego (...)/79 z dnia 6 lipca 1979 r. budynek przy ul. (...) w W. został przejęty w zarząd państwowy. W treści decyzji wskazano, że nieruchomość nie stanowi własności jednostek gospodarki uspołecznionej, natomiast stanowi własność J. G. (1). Nieruchomość została przekazana nowemu zarządcy przez J. G. (1) w dniu 31 lipca 1979 r. (dowód: protokół przejęcia nieruchomości – k. 58-58 verte, decyzja – k. 59, pisma z dnia 23 sierpnia 1979 r. – k. 60, 61).

Pismem z dnia 5 października 1990 r. J. G. (1) zwróciła się do Przedsiębiorstwa (...) o zwolnienie jej jako właścicielki budynku z obowiązku udziału w kosztach jego utrzymania. W odpowiedzi na powyższe pismo, Przedsiębiorstwo (...) odmówiło zwolnienia J. G. (1) od udziału w kosztach utrzymania budynku, wskazując że powoływane przez nią ulepszenie dotyczy nieruchomości stanowiącej jej własność, a nie mienie państwowe, a wskazany budynek został przyjęty w administracje przez gminę już z dokonanym ulepszeniem lokalu (dowód: pismo poprzednika prawnego pozwanego – k. 27).

Pismem z dnia 19 listopada 1990 r. J. G. (1) jako właścicielka zwróciła się do Wydziału Społeczno-Administracyjnego Rejonu Meldunkowego z prośbą o niemeldowanie w budynku przy ul. (...) nowych lokatorów, wobec zamiaru przejęcia przez nią tego budynku w zarząd (dowód: pismo z dnia 19 listopada 1990 r. – k. 28).

Pismami z dnia 29 listopada 1990 r. oraz 13 grudnia 1990 r. J. G. (1) zwróciła się do Przedsiębiorstwa (...) o wydanie nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), przekazanej w zarządzanie Przedsiębiorstwu (...), wskazując że zamieszkuje we wskazanym budynku i chce wraz z córką samodzielnie administrować budynkiem mieszkalnym, który ulega dewastacji i wymaga stałej opieki i bezpośredniego zarządzania, co przyniesie korzyści zarówno nieruchomości jak i zamieszkałym w niej lokatorom (dowód: pismo z dnia 29 listopada 1990 r. – k. 29, 30-31).

W dniu 16 lutego 1991 r. zmarła F. K. (2). Spadek po niej na podstawie ustawy nabyło jej rodzeństwo: brat K. K. (2), brat F. K. (1), brat W. K. i siostra po 1/4 części każdy z nich (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Sochaczewie z dnia 24 września 1991 r., wydanego w sprawie o sygnaturze I Ns 209/91 – k. 258).

Decyzją z dnia 24 lutego 1995 r. o nr 3/95 Burmistrz D. W. umorzył postępowanie w sprawie wystąpienia właścicieli J. G. (1) o przywrócenie zarządu nieruchomością położoną w W. przy ul. (...) jako bezprzedmiotowe wobec utraty mocy prawnej ustawy z dnia 10 kwietnia1974 r. Prawo lokalowe (dowód: decyzja z dnia 254 lutego 1995 r. – k. 32-33).

W dniu 25 sierpnia 1997 r. zmarł F. K. (1). Spadek po nim na podstawie testamentu notarialnego z dnia 4 kwietnia 1995 r. nabyła w całości wnuczka K. K. (4) (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 9 maja 2002 r. wydanego w sprawie o sygnaturze IV Ns 1592/01– k. 263).

W dniu 22 maja 1999 r. zmarł K. K. (2). Spadek po nim na podstawie ustawy nabyła jego żona Z. K. w całości (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Sochaczewie z dnia 20 lipca 2000 r. wydanego w sprawie o sygnaturze I Ns 360/00 – k. 259).

W dniu 7 marca 2001 r. zmarła H. K. z domu J.. Spadek po niej na podstawie testamentu własnoręcznego z dnia 24 mara 1995 r. nabyła w całości K. K. (4). (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 9 maja 2002 r. wydanego w sprawie o sygnaturze IV Ns 1592/01– k. 263).

W dniu 14 grudnia 2003 r. zmarł W. K.. Spadek po nim na podstawie ustawy nabyli: jego żona E. K. (2) w 1/2 części, siostra M. B. w 1/4 części, bratanek P. K. i bratanica E. K. (3) po 1/8 części każdy z nich. Postanowieniem z dnia 6 października 2017 r. Sąd Rejonowy w Płońsku zmienił postanowienie z dnia 24 lutego 2015 r. wydane w sprawie I Ns 85/14 i stwierdził, że spadek po W. K. na podstawie ustawy nabyli: jego żona E. K. (2), jego syn F. K. (1) i jego córka J. L. po 1/3 części spadku każde z nich (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Płońsku z dnia 24 lutego 2015 r. wydanego w sprawie o sygnaturze I Ns 85/14 – k. 265, odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Płońsku z dnia 6 października 2017 r. wydanego w sprawie o sygnaturze I Ns 710/16 – k. 266).

H. K. z domu J.. Spadek po niej na podstawie testamentu własnoręcznego z dnia 24 mara 1995 r. nabyła w całości K. K. (4) (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 9 maja 2002 r. wydanego w sprawie o sygnaturze IV Ns 1592/01– k. 263).

W dniu 27 października 2012 r. zmarła M. B.. Spadek po niej na podstawie ustawy nabyli: syn Z. B. (1), córka Z. B. (2) oraz syn A. B. po 1/3 części spadku każde z nich (dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Sochaczewie z dnia 29 kwietnia 2013 r. wydanego w sprawie o sygnaturze I Ns 1140/13 – k. 264).

Spadek po J. G. (2), synu E. i K., zmarłym 12 lutego 1989 r. w W. nabyły na podstawie ustawy żona J. G. (3) z domu J., córka F. i M.; córka U. D. (1) z domu G. oraz córka E. P. (1) z domu G. – każda z nich w 1/3 części spadku. Spadek po J. G. (3) z domu J., córce F. i M., zmarłej w dniu 27 lutego 2011 r. w W. i ostatnio stale zamieszkałej w W. przy ul. (...) nabyły na podstawie ustawy córka U. D. (1) z domu G. i E. P. (1) z domu G. – każda z nich po ½ części spadku (dowód: postanowienie tutejszego Sądu z dnia 12 września 2011 r., sygnatura akt II Ns 886/11).

W 2017 r. (...) W. złożyło w tutejszym Sądzie wniosek o stwierdzenia zasiedzenia z dniem 1 sierpnia 2009 r. własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu 2-08-10 o powierzchni 0,0744 ha. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą II Ns 712/17. Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2018 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie oddalił wniosek. Apelację od powyższego orzeczenia złożył wnioskodawca (...) W.. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą XXVII Ca 1455/19. Postanowieniem z dnia 4 września 2020 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVII Wydział Cywilny Odwoławczy oddalił apelację wnioskodawcy (dowód: wniosek – k. 375-380, postanowienie tutejszego Sądu z dnia 28 grudnia 2018 r. wydane w sprawie o sygnaturze II Ns 712/17 – k. 645, apelacja – k. 679-685, postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 4 września 2020 r. wydane w sprawie o sygnaturze XXVII Ca 1455/19 – k. 818).

W latach 1990-2014 r. gmina (...) W. (jego poprzednik prawny) prowadziła z J. G. (1), a po jej śmierci – z jej córkami E. P. (2) i U. D. (2) – korespondencję dotyczącą nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu 2-08-10 o powierzchni 0,0744 ha:

- w piśmie z 19 października 1990 r., skierowanym do J. G. (1), Przedsiębiorstwo (...) w W. wskazało, że brak jest podstaw do zwolnienia J. G. (1), jako właścicielki nieruchomości, od obowiązku udziału w kosztach utrzymania nieruchomości; a ulepszenie, którego dotyczyło poprzednie pismo J. G. (1), dotyczyło jej własności, a nie mienia państwowego;

- w piśmie z dnia 26 listopada 1999 r. Zarząd (...) w W. zwrócił się do J. G. (1) o wyrażenie zgody na wykonanie przyłącza wody do budynku przy ul. (...) w W.;

- w wypisach z rejestru gruntów sporządzonych w dniach 6 kwietnia 2004 r. i 4 lipca 2005 r. (...) W. wskazalo, że J. G. (3) z domu J., córka F. i M. jest współwłaścicielką w ½ nieruchomości gruntowej położonej w W. przy ul. (...) w W., stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu 2-08-10 o powierzchni 0,0744 ha, oznaczonej dawniej jako „W. W. (1) lit. B nr 13-24” dz. 23-cz.;

- decyzją z dnia 24 lutego 1995 r. Zarząd (...) w W. umorzył postępowanie wystąpienia J. G. (1) – określonej w decyzji jako właścicielka – o przywrócenie zarządu nieruchomością położoną w W. przy ul. (...);

- pismem z dnia 30 marca 2006 r. J. G. (1), powołując się na przysługujące jej prawo własności nieruchomości, wniosła aby (...) W. pozostawiło bez przydziału lokal nr (...) w budynku przy ul. (...) w W., bowiem chciałaby, aby w przedmiotowym lokalu zamieszkała jej wnuczka;

- w opinii prawnej z dnia 13 grudnia 2006 r. pracownik (...) W. wskazał, że J. G. (1) jest współwłaścicielką nieruchomości położonej przy ul. (...) w W., stąd nie ma obowiązku uiszczania czynszu z tytułu zajmowania tej nieruchomości;

- pismem z dnia 28 marca 2008 r. (...) W. poinformowało J. G. (1) jako współwłaścicielkę nieruchomości o planowanej wymianie nadawczych skrzynek pocztowych, na co J. G. (1) nie wyraziła zgody;

- pismem z dnia 7 czerwca 2008 r. J. G. (1), powołując się na przysługujące jej prawo własności nieruchomości, zwróciła się do (...) W. o dotację na remont nieruchomości;

- pismem z dnia 9 czerwca 2009 r. (...) W. zwróciło się do J. G. (1) o wyrażenie zgody na wycięcie z nieruchomości drzewa;

- w odpowiedzi na pismo z 11 sierpnia 2009 r. (...) W. przedstawiło J. G. (1) szczegółowy wykaz przeprowadzonych na nieruchomości remontów, modernizacji i konserwacji;

- w odpowiedzi na pismo T. G. z dnia 13 stycznia 2010 r. (...) W. wskazało, że nieruchomość przy ul. (...) w W. stanowi własność osób prywatnych;

- w piśmie z 8 września 2009 r., skierowanym do J. G. (1), (...) W. wskazało, że nieruchomość jest własnością prywatną;

- w pismach z dnia 14 października 2009 r. (...) W. wskazało, że nieruchomość stanowi własność prywatną i znajduje się w zarządzie Miasta;

- w piśmie z 19 kwietnia 2010 r. J. G. (1) w odpowiedzi na wcześniejsze pismo (...) W. wskazała, że wyraża zgodę na powołanie rzeczoznawcy celem opracowania oceny stanu technicznego nieruchomości; w odpowiedzi w piśmie z 8 czerwca 2010 r. Miasto wskazało, że ostatecznie nie zleci sporządzenia oceny, bo pozostali współwłaściciele zobowiązali się sporządzić ją na własny koszt;

- pismem z dnia 30 lipca 2010 r. J. G. (1) odwołała się od decyzji nakładającej na nią jako współwłaścicielkę nieruchomości obowiązek usunięcia technicznych nieprawidłowości z nieruchomości;

- pismem z dnia 18 sierpnia 2010 r. J. G. (1), powołując się na przysługujące jej prawo własności nieruchomości, zwróciła się do (...) W. o dotację na remont nieruchomości;

- w piśmie z dnia 15 października 2010 r., skierowanym do burmistrza dzielnicy W. (...) W., pracownik Miasta wskazał, że nieruchomość jest własnością osób prywatnych, a wobec braku zgodnego stanowiska jej współwłaścicieli oraz ograniczonymi możliwościami finansowymi jej dalsze administrowanie przez Miasto jest bezcelowe; w odpowiedzi na przedmiotowe pismo zastępca burmistrza wskazał, że współwłaścicielką nieruchomości jest między innymi J. G. (1) i że zasadne jest wystąpienie z powództwem o przejęcie zarządu nieruchomością przez jednego współwłaściciela posiadającego co najmniej 50% udziałów;

- w notatce z wizyty interesanta z dnia 7 stycznia 2011 r. pracownik (...) W. wskazał, że J. G. (1) jest współwłaścicielką nieruchomości w 50%;

- pismami z dnia 1 lutego 2012 r. (...) W. w związku ze śmiercią J. G. (1) – określonej w pismach jako współwłaściciel nieruchomości – zwróciło się do E. P. (2) i U. D. (2) o przedłożenie postanowienia spadkowego;

- pismem z dnia 21 marca 2012 r. U. D. (2) zwróciła się do (...) W. o niemeldowanie nowych najemców w lokalach położonych na terenie nieruchomości;

- pismami z dnia 14 czerwca 2013 r. (...) W. poinformowało U. D. (2) i E. P. (2) o roszczeniach przysługujących właścicielom nieruchomości w związku z jej położeniem w obszarze ograniczonego użytkowania dla (...) ium. F. C. w W.;

- przy piśmie z dnia 27 marca 2014 r. (...) W. przekazało U. D. (2) rozliczenie dochodów i wydatków poniesionych na remonty i eksploatację nieruchomości informując jednocześnie, że przedmiotowa nieruchomość została przejęta w zarząd państwowy na podstawie Decyzji (...) Dzielnicowego (...)/79 z dnia 6 lipca 1979 r.;

- w piśmie z 17 kwietnia 2014 r., skierowanym do U. D. (2), (...) W. wskazało, że nieruchomość stanowi własność prywatną, a Miasto nią administrowało i skoro jest to nieruchomość prywatna to nie ma podstaw, aby Miasto ponosiło koszty jej administracji (dowód: pisma – k. 77, 144, 211, 203-204, 208, 209-210, 214, 235, 236, 237, 238, 239, 241, 243, 244, 253, 254-262, 265, 266-267, 268-273, 280, 283, 284, 285, 291, 297-298, 301, 307, 308, 309, 310-311, 312-313, 314-319, 333, 337, 339-340, 342, 344, 345, 346, 348, 355, 359, 360, 364, 367, 369, 371, 373, 377, 412, 414, 417 prowadzonych przez pozwanego akt dotyczących nieruchomości przy ul. (...) w W.; wszystkie wymienione pisma znajdują się w żółtym segregatorze, oznaczonym jako: „CZ. KŁOSIA 19 AKTA DZIAŁU EO).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów, kopii i wydruków. Dowód z przesłuchania stron podlegał pominięciu jako zbędny, bowiem dotyczył okoliczności po pierwsze nieistotnych z punktu widzenia sedna sprawy, a po drugie – bezspornych i wynikających z dokumentów (wniosek dowodowy – k. 3).

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawą uwzględnienia powództwa był art. 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Powódki udowodniły, że są współwłaścicielkami nieruchomości, której dotyczył pozew. Z kolei pozwany nie wykazał, że posiada względem powódek uprawnienie do władania nieruchomością. Uwzględnieniu powództwa nie stała na przeszkodzie okoliczność, że z roszczeniem o wydanie nieruchomości nie wystąpili wszyscy współwłaściciele nieruchomości, bowiem zgodnie z art. 209 k.c. każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Powołany przepis dotyczy tak zwanych czynności zachowawczych, których roszczenie windykacyjne (o wydanie rzeczy) jest typowym przykładem. Jak wskazuje się w orzecznictwie, istotą czynności zachowawczych, o których mowa w art. 209 k.c. jest ochrona wspólnego prawa. Cel ten jest realizowany przez wykonywanie „wszelkich czynności” i dochodzenie „wszelkich roszczeń”. Czynność zachowawcza może mieć charakter czynności faktycznej (np. obrona konieczna, dozwolona samopomoc), czynności prawnej (np. zawarcie ugody), a przede wszystkim czynności procesowej (np. wystąpienie z powództwem windykacyjnym, negatoryjnym, wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia). Objaśniając istotę czynności zachowawczej należy zwrócić uwagę, że w przypadku dochodzenia roszczenia może ono być realizowane tylko w całości, a więc niepodzielnie. Czynności zachowawcze może wykonywać każdy ze współwłaścicieli indywidualnie, niezależnie od innych albo w porozumieniu z innymi współwłaścicielami (tak: wyrok SN z dnia 30 października 2013 r., II CSK 673/12, LEX nr 1394087). Każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Czynność taką charakteryzują dwie podstawowe cechy. Jej celem jest ochrona prawa przed możliwym niebezpieczeństwem oraz ochrona ta dotyczy wspólnego prawa i jest podejmowana w interesie wszystkich współwłaścicieli. Niewątpliwie czynnością taką jest wytoczenie powództwa windykacyjnego, zmierzającego do odzyskania utraconego władztwa nad rzeczą, co także zapobiega ewentualnej utracie prawa własności na skutek zasiedzenia, powództwa negatoryjnego, czy powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (tak: wyrok SA w Katowicach z dnia 23 listopada 2016 r., I ACa 501/16, LEX nr 3040838). Czynności zachowawcze w ramach współwłasności prawa to takie, które nie stanowiąc kategorii przynależnych do zarządu rzeczą wspólną, łącznie stanowią narzędzie jego ochrony. Aby w ten sposób zakwalifikować tę czynność musi ona być nakierowana na ochronę wspólnego prawa przed realnie istniejącym niebezpieczeństwem jego naruszenia lub podjęta w reakcji na już dokonane jego naruszenie. Musi się ona przy tym odnosić bezpośrednio do niego (tak: wyrok SA w Krakowie z dnia 11 września 2019 r., I ACa 1020/18, LEX nr 2864775).

Sąd Rejonowy w pełni podziela przytoczone wyżej poglądy, co prowadziło do przyjęcia, że roszczenie powódek jako współwłaścicielek nieruchomości, wobec wykazania przesłanek z art. 222 § 1 k.c., podlegało uwzględnieniu. Pozwany podniósł dwa zarzuty:

1)  zasiedzenia spornej nieruchomości;

2)  z postanowienia tutejszego Sądu z dnia 12 września 2011 r., sygnatura akt II Ns 866/11 nie wynika prawo własności powódek, bowiem powódki nie udowodniły, że sporna nieruchomość wchodziła w skład spadku.

Oba zarzuty pozwanego okazały się niezasadne.

Kwestia zasiedzenia spornej nieruchomości została prawomocnie przesądzona postanowieniem tutejszego Sądu z dnia 28 grudnia 2017 r., sygnatura akt II Ns 712/17, który oddalił wniosek (...) W. o stwierdzenie zasiedzenia spornej nieruchomości. Apelacja wnioskodawcy (w niniejszej sprawie – pozwany) od przedmiotowego orzeczenia została oddalona postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 4 września 2020 r., sygnatura akt: XXVII Ca 1455/19 (postanowienie tutejszego Sądu – k. 645, postanowienie Sądu Okręgowego – k. 818).

Niezależnie od kwestii związania Sądu orzekającego w niniejszej sprawie treścią wyżej wymienionych prawomocnych orzeczeń, Sąd w pełni podziela stanowisko, które legło u ich podstaw – co siłą rzeczy prowadziło do nieuwzględnienia zarzutu zasiedzenia jako niezasadnego. Nie sposób przyjąć, aby pozwany miał zasiedzieć sporną nieruchomość z dniem 1 sierpnia 2009 r., bowiem ani pozwany, ani jego poprzednik prawny nigdy nie posiadali samoistnie spornej nieruchomości, to jest nie władali nią jak właściciel (art. 172 § 1 k.c., art. 336 k.c.). Wręcz przeciwnie – najpierw poprzednik prawny pozwanego, a potem sam pozwany przez cały okres, w którym według pozwanego miało biec zasiedzenie, występowali wobec matki powódek J. G. (1), a po jej śmierci wobec samych powódek jedynie jako zarządca nieruchomości, traktując powódki (wcześniej ich matkę) jako współwłaściciela nieruchomości. Dobitnie świadczy o tym treść korespondencji prowadzonej przez pozwanego (jego poprzednika) z J. G. (1) (później z powódkami), ujętej w części faktycznej uzasadnienia (pisma – k. 77, 144, 211, 203-204, 208, 209-210, 214, 235, 236, 237, 238, 239, 241, 243, 244, 253, 254-262, 265, 266-267, 268-273, 280, 283, 284, 285, 291, 297-298, 301, 307, 308, 309, 310-311, 312-313, 314-319, 333, 337, 339-340, 342, 344, 345, 346, 348, 355, 359, 360, 364, 367, 369, 371, 373, 377, 412, 414, 417 prowadzonych przez pozwanego akt dotyczących nieruchomości przy ul. (...) w W.; wszystkie wymienione pisma znajdują się w żółtym segregatorze, oznaczonym jako: „CZ. KŁOSIA 19 AKTA DZIAŁU EO). Z przedmiotowej korespondencji wynika, że pozwany wprost określał J. G. (1) jako współwłaścicielkę nieruchomości i nigdy nie negował jej prawa do nieruchomości. Pozwany zwracał się do J. G. (1) o wyrażenie zgody na doprowadzenie do nieruchomości przyłącza wody, wycięcie drzew, zamontowanie nowych skrzynek pocztowych czy zlecenie sporządzenia oceny technicznej nieruchomości i nie podejmował przedmiotowych czynności w razie braku jej zgody. Tak samo na jej żądanie, a potem na żądanie powódek, pozwany sporządzał i przedstawiał zestawienia/wykazy prac remontowych przeprowadzonych na spornej nieruchomości i ich kosztów. Z dokumentów przedstawionych przez samego pozwanego jasno i wprost wynika, że pozwany, a przedtem jego poprzednik prawny, zarówno wobec J. G. (1) jak i wobec pozostałych współwłaścicieli nieruchomości oraz wobec podmiotów trzecich występowali zawsze wyłącznie jako zarządca nieruchomości. Pozwany i jego poprzednik prawny nigdy nie mieli woli władania i posiadania nieruchomości dla siebie i w swoim własnym imieniu, to jest jak właściciel (element subiektywny posiadania samoistnego – animus rem sibi habendi lub animus possidendi). Wręcz przeciwnie – pozwany i jego poprzednik zwracali się do matki powódek o zgodę na dokonanie każdej większej, poważniejszej czynności na nieruchomości i respektowali jej wolę w tym zakresie. Na przestrzeni lat, w licznych pismach kierowanych tak do matki powódek, samych powódek jak i do podmiotów trzecich wskazywali, że sporna nieruchomość jest współwłasnością między innymi J. G. (1), a gmina (...) W. jedynie zarządza nieruchomością w imieniu jej właścicieli. Posiadanie pozwanego, a wcześniej jego poprzednika, miało więc począwszy od 1979 r. aż do chwili obecnej charakter zależny, a nie samoistny. Tym samym pozwany nie zasiedział spornej nieruchomości, a skoro tak, to nie jest jej właścicielem.

Tak samo nie sposób twierdzić, że pozwanemu przysługuje jakiekolwiek skuteczne względem powódek uprawnienie do władania nieruchomością. Sam pozwany nie przedstawił żadnych dowodów na taką okoliczność, a to na nim spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie (art. 6 k.c., art. 232 zd. 1 k.p.c.). W szczególności stron nie łączy żadna umowa, której przedmiotem miałaby być sporna nieruchomość, w szczególności umowa najmu lub dzierżawy. Jeśli zaś chodzi o administrowanie sporną nieruchomością, to J. G. (1) już w 1990 r. żądała od poprzednika prawnego pozwanego przywrócenia jej zarządu nieruchomością i zwrotu nieruchomości (pisma – k. 29, 30-31).

Drugi zarzut pozwanego także okazał się niezasadny. Powódki przedstawiły dokumenty z których wynika, że sporna nieruchomość wchodziła w skład spadku po J. G. (1). Sporna nieruchomość była różnie oznaczana w dokumentach przedstawionych przez powódki, ale jest oczywiste, że na przestrzeni kilkudziesięciu lat to oznaczenie mogło się zmieniać, w szczególności w związku ze zmianą nazwy ulicy siłą rzeczy zmieniał się adres położenia nieruchomości. Niemniej jednak pozwany nie kwestionował i nie podnosił żadnych zarzutów co do tego, że nieruchomość gruntowa zabudowana dwupiętrowym budynkiem mieszkalnym, położona przy ul. (...) w W., oznaczona jako działka ewidencyjna w obrębie 2-08-10 o powierzchni 0,00744 ha była dawniej oznaczona jako „W. W. (1) lit. B nr 13-24”, a jej dawne adresy położenia to ul. (...) w W. i ul. (...) w W.. Mając powyższe na uwadze nie budzi wątpliwości, że przedstawione przez powódki zaświadczenia sądu wieczystoksięgowego (k. 15-18, k. 19), akt notarialny z 22 stycznia 1948 r. (k. 20-23, 361-364), wypis i wyrys z rejestru gruntów (k. 24-25) dotyczą jednej i tej samej nieruchomości – to jest tej, której dotyczył pozew. Z powołanych dokumentów wynika, że małżonkowie W. i D. P. nabyli sporną nieruchomość w dniu 24 lutego 1928 r., a następnie wybudowali na niej budynek mieszkalny. Następnie małżonkowie P. sprzedali ¼ nieruchomości małżonkom F. i E. K. (1), a kolejną ¼ - M. K.. D. P. zmarł, a spadek po nim nabyły w równych częściach jego dzieci I. R. z domu P. i T. P. z zastrzeżeniem dożywocia na rzecz W. P.. Następnie w dniu 22 stycznia 1948 r. I. R., T. P. i W. P. sprzedali matce powódek – J. G. (3) (później w wyniku zawarcia związku małżeńskiego zmieniła nazwisko na G.) należącą do nich ½ nieruchomości. Tym samym J. G. (3) z domu J. stała się właścicielką ½ nieruchomości. Następnie zgodnie z treścią prawomocnego postanowienia tutejszego Sądu z dnia z dnia 12 września 2011 r., sygnatura akt II Ns 886/11 spadek po J. G. (3) z domu J. nabyły w równych częściach jej córki – powódki. Tym samym każdej z powódek przysługuje po ¼ w prawie własności spornej nieruchomości.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. Pozwany przegrał sprawę, powinien więc zwrócić powódkom koszty procesu, na które złożyły się opłata od pozwu w kwocie 1470 zł (art. 13 ust. 1 u.k.s.c. w brzmieniu na dzień wytoczenia powództwa), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

Na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punkcie II wyroku.

Sygnatura akt: I C 936/19 ZARZĄDZENIE doręczyć pocztą pełnomocnikowi powódek i pełnomocnikowi pozwanego odpis wyroku z uzasadnieniem. Dnia 9 listopada 2021 r.